Bước tới nội dung

Danh sách người đoạt giải Nobel Hòa bình

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Giải Nobel Hòa bình
Tổ chức trao giảiỦy ban Nobel Na Uy
(Den norske Nobelkomité)
Trao giải lần đầuNăm 1901
Henry DunantFrédéric Passy
Giải thưởng năm 2023Narges Mohammadi
WebsiteThe Nobel Peace Prize - NobelPrize.org
Viện Nobel Na Uy hỗ trợ Ủy ban Nobel Na Uy tuyển chọn người hoặc tổ chức đủ tiêu chuẩn đoạt giải Nobel Hòa bình và tổ chức lễ trao giải hằng năm tại Oslo.

Ủy ban Nobel Na Uy trao giải Nobel Hòa bình (tiếng Thụy Điểntiếng Na Uy: Nobels fredspris) hằng năm dành cho "người đã có đóng góp to lớn trong việc đẩy mạnh tình đoàn kết giữa các quốc gia, trong việc giải trừ hoặc hạn chế các lực lượng vũ trang và trong việc tổ chức hay xúc tiến các hội nghị hòa bình".[1] Theo nguyện vọng trong di chúc của Alfred Nobel, giải thưởng này do Ủy ban Nobel Na Uy quản lý và được xét tặng bởi một hội đồng gồm năm người do Quốc hội Na Uy bổ nhiệm.[2]

Mỗi người đoạt giải nhận một huy chương, một bằng chứng nhận cùng một khoản tiền thưởng (khác nhau tùy theo năm).[3] Đây là một trong năm giải thưởng ra đời theo bản di chúc năm 1895 của Alfred Nobel (từ trần năm 1896) và được trao để vinh danh những đóng góp tiêu biểu trong các lĩnh vực hóa học, vật lý, văn học, hòa bình, và sinh lý học hoặc y học.[4]

Thông tin chungsửa mã nguồn

Lễ trao giải Nobel Hòa bình diễn ra tại Oslo với sự hiện diện của Quốc vương Na Uy vào ngày 10 tháng 12 hằng năm, nhân tưởng niệm ngày mất của Nobel; đây là giải Nobel duy nhất không được trao tại Stockholm.[5] Khác với các giải thưởng còn lại, giải Nobel Hòa bình thỉnh thoảng được trao cho tổ chức (chẳng hạn như Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế với ba lần đoạt giải) thay vì cá nhân.

Giải Nobel Hòa bình được trao lần đầu tiên vào năm 1901 cho Frédéric PassyHenry Dunant; hai người cùng chia đều số tiền thưởng 150.782 krona (tương đương 8.763.633 krona theo thời giá cuối năm 2020). Gần đây nhất, giải thưởng được trao cho Narges Mohammadi vào năm 2023.

  • Linus Pauling, chủ nhân giải Nobel Hòa bình năm 1962, là người duy nhất được trao trọn vẹn hai giải Nobel (không nhận cùng với ai khác); ông đoạt giải Nobel Hóa học năm 1954.[6]
  • Ở tuổi 17, Malala Yousafzai, chủ nhân giải thưởng năm 2014, là người trẻ tuổi nhất được trao giải Nobel Hòa bình.[6]
  • Người phụ nữ đầu tiên được trao giải Nobel Hòa bình là Bertha von Suttner vào năm 1905. Tính đến năm 2023, trong số 111 cá nhân đoạt giải, có 19 người là nữ.[6]
  • Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế được trao giải Nobel Hòa bình nhiều lần nhất với ba lần dành cho các hoạt động nhân đạo.[6]
  • Có năm người đoạt giải Nobel Hòa bình khi đang chịu án tù hoặc bị giam giữ tại thời điểm trao giải là Carl von Ossietzky, Aung San Suu Kyi, Lưu Hiểu Ba, Ales Bialiatski và Narges Mohammadi.[6]

Danh sách những người đoạt giảisửa mã nguồn

Tính đến năm 2023, giải Nobel Hòa bình đã được trao cho 111 cá nhân và 27 tổ chức. Có 19 người phụ nữ đoạt giải Nobel Hòa bình, nhiều hơn bất kỳ giải Nobel nào khác.[7] Chỉ có hai tổ chức đoạt giải Nobel nhiều lần là Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ba lần vào các năm 1917, 1944 và 1963) và Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (hai lần vào năm 1954 và 1981).[6] Có 19 năm giải Nobel Hòa bình không được trao.

NămNgười hoặc tổ chức đoạt giải
(năm sinh/năm mất)
Quốc giaLý doChú thích
1901Henry Dunant
(1828–1910)
Thụy SĩNỗ lực nhân đạo để hỗ trợ thương binh và thiết lập thỏa thuận quốc tế[8][9]
Frédéric Passy
(1822–1912)
PhápĐóng góp suốt đời cho các hội nghị hòa bình quốc tế, ngoại giao và phân xử
1902Élie Ducommun
(1833–1906)
Thụy SĩThư ký danh dự đầu tiên của Cơ quan thường trực hòa bình quốc tế[8][10]
Charles Albert Gobat
(1843–1914)
Thụy SĩTổng thư ký đầu tiên của Liên minh Nghị viện Thế giới
1903William Randal Cremer
(1828–1908)
Vương quốc Anh"Ông tổ" đầu tiên của Liên minh Nghị viện Thế giới[8][11]
1904Viện Luật Quốc tế
(thành lập 1873)
BỉVới vai trò là cơ quan phi chính thức đề ra các nguyên lý chung của khoa học pháp lý quốc tế[8][12]
1905Bertha von Suttner
(1843–1914)
Áo-HungLà tác giả của Lay Down Your Arms và có đóng góp cho sự ra đời của giải thưởng[8][13]
1906Theodore Roosevelt
(1858–1919)
Hoa KỳHòa giải thành công, đóng vai trò trong việc chấm dứt chiến tranh Nga–Nhật; sự quan tâm đến quá trình phân xử với vụ án xét xử đầu tiên tại Tòa án Trọng tài ở Hague[8][14]
1907Ernesto Teodoro Moneta
(1833–1918)
ÝLà lãnh đạo chủ chốt của phong trào hòa bình ở Ý[8][15]
Louis Renault
(1843–1918)
PhápLà luật gia quốc tế hàng đầu của Pháp và là thành viên của Tòa án Trọng tài thường trực tại The Hague
1908Klas Pontus Arnoldson
(1844–1916)
Thụy ĐiểnLà người sáng lập Hiệp hội hòa bình và phán xử Thụy Điển[8][16]
Fredrik Bajer
(1837–1922)
Đan MạchLà người ủng hộ hòa bình trên hết tại Scandinavia, kết hợp hoạt động tại Liên minh Nghị viện Thế giới cùng vị trí chủ tịch đầu tiên của Cơ quan thường trực hòa bình quốc tế
1909Auguste Beernaert
(1829–1912)
BỉĐại diện tại hai hội nghị ở Hague, và là lãnh đạo chủ chốt trong Liên minh Nghị viện Thế giới[8][17]
Paul Henri d'Estournelles de Constant
(1852–1924)
PhápSáng lập và chủ tịch nhóm nghị sĩ Pháp tham gia phán xử quốc tế; hoạt động ngoại giao cho thỏa thuận Pháp–Đức và Pháp–Anh
1910Cơ quan thường trực hòa bình quốc tế
(thành lập 1891)
Thụy SĩLà cầu nối giữa những xã hội hòa bình của các quốc gia khác nhau[18][19]
1911Tobias Asser
(1838–1913)
Hà LanLà thành viên Tòa án Trọng tài thường trực và sáng lập Hội nghị Quốc tế về Luật cá nhân ở Den Haag[8][20]
Alfred Fried
(1864–1921)
Áo-HungNgười sáng lập Hiệp hội Hòa bình Đức
1912Elihu Root[A]
(1845–1937)
Hoa KỳKhởi xướng nhiều thỏa ước hòa giải quốc tế; có kế hoạch thiết lập tòa án thế giới[8][21]
1913Henri La Fontaine
(1854–1943)
BỉChủ tịch Cơ quan thường trực hòa bình quốc tế[8][22]
1914Không trao giải do Chiến tranh thế giới thứ nhất
1915
1916
1917Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế
(thành lập 1863)
Thụy SĩNỗ lực chăm lo cho thương binh, tù nhân chiến tranh và thân nhân của họ[8][23]
1918Không trao giải do Chiến tranh thế giới thứ nhất
1919Woodrow Wilson[A]
(1856–1924)
Hoa KỳMột trong những người thúc đẩy sự ra đời của Hội Quốc Liên[8][24]
1920Léon Bourgeois
(1851–1925)
PhápTham gia hai hội nghị Hague năm 1899 và 1907; có đóng góp to lớn và được xem là "cha đẻ linh hồn" của Hội Quốc Liên sau này[8][25]
1921Hjalmar Branting
(1860–1925)
Thụy ĐiểnThủ tướng Thụy Điển, đại diện Thụy Điển tại Hội Quốc Liên[8][26]
Christian Lous Lange
(1869–1938)
Na UyThư ký đầu tiên của Ủy ban Nobel Na Uy; tổng thư ký Liên minh Nghị viện Thế giới
1922Fridtjof Nansen
(1861–1930)
Na UyCha đẻ của Hộ chiếu Nansen; hỗ trợ hàng triệu người Nga vượt qua nạn đói năm 1921 và người tị nạn ở Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ[27][28]
1923Không trao giải
1924
1925Sir Austen Chamberlain[A]
(1863–1937)
Vương quốc AnhTham gia Thỏa ước Locarno[8][29]
Charles Gates Dawes[A]
(1865–1951)
Hoa KỳCha đẻ của Kế hoạch Dawes cho khoản bồi thường chiến tranh của Đức, nền tảng kinh tế của thỏa ước Locarno năm 1925
1926Aristide Briand
(1862–1932)
PhápTham gia Thỏa ước Locarno[8][30]
Gustav Stresemann
(1878–1929)
Đức
1927Ferdinand Buisson
(1841–1932)
PhápĐóng góp cho công cuộc bình thường hóa quan hệ của nhân dân hai nước Pháp–Đức[8][31]
Ludwig Quidde
(1858–1941)
Đức
1928Không trao giải
1929Frank Billings Kellogg[A]
(1856–1937)
Hoa KỳSáng lập Công ước Kellogg–Briand, tại đây các nước ký tên đồng ý giải quyết mọi xung đột bằng biện pháp hòa bình và phản đối chiến tranh như một công cụ của chính sách quốc gia[8][32]
1930Nathan Söderblom
(1866–1931)
Thụy ĐiểnLãnh đạo và vận động các giáo hội hoạt động vì thống nhất đại kết và hòa bình thế giới[8][33]
1931Jane Addams
(1860–1935)
Hoa KỳHoạt động cải cách xã hội; lãnh đạo Liên đoàn Phụ nữ Quốc tế vì Hòa bình và Tự do[8][34]
Nicholas Murray Butler
(1862–1947)
Hoa KỳTham gia thúc đẩy Công ước Kellogg–Briand; lãnh đạo mảng tổ chức của phong trào hòa bình tại Hoa Kỳ
1932Không trao giải
1933Sir Norman Angell[A]
(1872–1967)
Vương quốc AnhThành viên Ủy ban điều hành Hội Quốc Liên; là tác giả của The Great Illusion và là một nhà báo có tầm ảnh hưởng, một nhà sư phạm vì hòa bình nói chung[35]
1934Arthur Henderson
(1863–1935)
Vương quốc AnhChủ tịch hội nghị giải trừ quân bị của Hội Quốc Liên[8][36][37]
1935Carl von Ossietzky[A][B]
(1889–1938)
ĐứcNhà báo đấu tranh chống lại công cuộc tái trang bị vũ khí của Đức[8][38]
1936Carlos Saavedra Lamas
(1878–1959)
ArgentinaHòa giải kết thúc chiến tranh Chaco giữa Paraguay và Bolivia[8][39]
1937Robert Cecil
(1864–1958)
Vương quốc AnhHoạt động tại Hội Quốc Liên; sáng lập và chủ tịch Cuộc vận động hòa bình quốc tế[8][40]
1938Phòng quốc tế Nansen cho các người tị nạn
(1930–1939)
Hội Quốc LiênCông cuộc hỗ trợ người tị nạn[41]
1939Không trao giải do Chiến tranh thế giới thứ hai
1940
1941
1942
1943
1944Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế[A]
(thành lập 1863)
Thụy SĩCác hoạt động to lớn trong cuộc chiến vì lợi ích con người[42][43]
1945Cordell Hull
(1871–1955)
Hoa KỳĐấu tranh chống lại chủ nghĩa biệt lập tại gia, nỗ lực thành lập khối hòa bình chung của các nước tại lục địa châu Mỹ, và là một trong những người khởi xướng thành lập Liên Hợp Quốc[44][45]
1946Emily Greene Balch
(1867–1961)
Hoa KỳViệc làm tại Liên đoàn Phụ nữ Quốc tế vì Hòa bình và Tự do[46]
John Raleigh Mott
(1865–1955)
Hoa KỳThành lập và củng cố các tổ chức học sinh Thiên Chúa Kháng Cách quốc tế thúc đẩy hòa bình
1947Phái Giáo hữu, đại diện bởi Hội đồng hỗ trợ bè bạn và Ủy ban hỗ trợ bè bạn Hoa Kỳ
(bắt đầu từ giữa những năm 1600)
Hoa Kỳ & Vương quốc AnhCông cuộc hỗ trợ và giải cứu các nạn nhân của chủ nghĩa phát xít[47][48]
1948Không trao giải do "không có ứng viên còn sống nào phù hợp". (Tưởng niệm Mahatma Gandhi, người bị ám sát ở Ấn Độ.)[49]
1949Lord Boyd Orr
(1880–1971)
Vương quốc AnhCác nghiên cứu khoa học về dinh dưỡng và việc làm dưới chức Tổng giám đốc Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc[50]
1950Ralph Bunche
(1904–1971)
Hoa KỳTrung gian hòa bình, giải quyết xung đột giữa Ả Rập Xê Út và Israel tại Palestine[51]
1951Léon Jouhaux
(1879–1954)
PhápViệc làm về bình đẳng xã hội và bình thường hóa quan hệ Pháp–Đức[52]
1952Albert Schweitzer[A]
(1875–1965)
PhápThành lập Bệnh viên Lambarene ở Gabon; truyền bá lòng quý trọng cuộc sống, nền tảng chính của một nền hòa bình lâu dài giữa các cá nhân, quốc gia và chủng tộc[53]
1953George Catlett Marshall Jr.
(1880–1959)
Hoa KỳCông tác cho sự hồi phục của châu Âu sau chiến tranh[54]
1954Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn[A]
(thành lập 1950)
Liên Hợp QuốcBảo vệ người tị nạn, các cộng đồng bị cưỡng chế và những người mất tư cách công dân; hỗ trợ tình nguyện hồi hương, hội nhập địa phương hoặc tái định cư tại một nước thứ ba[55]
1955Không trao giải
1956
1957Lester B. Pearson
(1897–1972)
CanadaTham gia hỗ trợ chấm dứt cuộc khủng hoảng kênh đào Suez và nỗ lực giải quyết vấn đề Trung Đông thông qua Liên Hợp Quốc[56]
1958Dominique Pire
(1910–1969)
BỉNỗ lực giúp đỡ người tị nạn tại châu Âu hậu Chiến tranh thế giới thứ hai[8][57]
1959Philip Noel-Baker
(1889–1982)
Vương quốc AnhNỗ lực suốt đời vì hòa bình và hợp tác quốc tế[58]
1960Albert John Lutuli[A]
(1898–1967)
Nam PhiVai trò trong cuộc đấu tranh bất bạo động chống chủ nghĩa Apartheid tại Nam Phi[8][59]
1961Dag Hammarskjöld[C]
(1905–1961)
Thụy ĐiểnViệc làm nhằm củng cố những nền tảng của Liên Hợp Quốc[8][60]
1962Linus Pauling[A]
(1901–1994)
Hoa KỳNhà khoa học vận động cấm thử vũ khí hạt nhân[61]
1963Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế
(thành lập 1863)
Thụy SĩViệc làm nhằm bảo vệ nhân quyền trong 100 năm tồn tại của ICRC[62]
Liên hiệp các Hội Chữ thập đỏ quốc tế
(thành lập 1919)
1964Martin Luther King, Jr.
(1929–1968)
Hoa KỳNhà vận động đấu tranh bất bạo động để chống lại bất bình đẳng sắc tộc[63]
1965Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF)
(thành lập 1946)
Liên Hợp QuốcNỗ lực nhằm cung cấp viện trợ nhân đạo và phát triển cho trẻ em trên thế giới[64]
1966Không trao giải
1967
1968René Cassin
(1887–1976)
PhápViệc làm tại Tòa án nhân quyền châu Âu; biên soạn bản dự thảo đầy đủ đầu tiên của Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền[65]
1969Tổ chức Lao động Quốc tế
(thành lập 1919)
Liên Hợp QuốcCải thiện tình anh em và hòa bình giữa các quốc gia, theo đuổi việc làm bền vững và công lý cho người lao động; cung cấp hỗ trợ chuyên môn cho các quốc gia đang phát triển khác[66]
1970Norman Borlaug
(1914–2009)
Hoa KỳĐóng góp cho cuộc "cách mạng xanh" với những tác động đến sản xuất thực phẩm, đặc biệt tại châu Á và châu Mỹ Latinh[8][67]
1971Willy Brandt
(1913–1992)
ĐứcNỗ lực đẩy mạnh hợp tác tại Tây Âu thông qua Cộng đồng Kinh tế châu Âu; bình thường hóa quan hệ với Đông Đức và các quốc gia khác tại Đông Âu[68]
1972Không trao giải
1973Henry Kissinger
(1923–2023)
Hoa KỳĐồng tác giả Hiệp định Paris 1973, dẫn đến lệnh ngừng bắn trong chiến tranh Việt Nam và lực lượng Hoa Kỳ rút khỏi Việt Nam[8][69]
Lê Đức Thọ[D]
(1911–1990)
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
1974Seán MacBride
(1904–1988)
Cộng hòa IrelandQuan tâm mạnh mẽ về quyền con người khi dẫn Công ước châu Âu về Nhân quyền thông qua Ủy hội châu Âu; hỗ trợ sáng lập và là lãnh đạo của Tổ chức Ân xá quốc tế; là Tổng thư ký của Ủy ban Luật gia Quốc tế[8][70]
Satō Eisaku
(1901–1975)
Nhật BảnNỗ lực nhằm từ bỏ vũ khí hạt nhân tại Nhật Bản và bình thường hóa quan hệ khu vực
1975Andrei Dmitrievich Sakharov[E]
(1921–1989)
Liên XôNhà khoa học đấu tranh vì nhân quyền, giải trừ quân bị và hợp tác giữa tất cả các quốc gia[71]
1976Betty Williams
(1943–2020)
Vương quốc AnhĐồng sáng lập Phong trào hòa bình Bắc Ireland, một tổ chức cổ vũ giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột vũ trang tại Bắc Ireland[72]
Mairead Corrigan
(sinh 1944)
Vương quốc Anh
1977Tổ chức Ân xá quốc tế
(thành lập 1961)
Vương quốc AnhBảo vệ quyền con người của các tù nhân lương tâm[8][73]
1978Anwar Al-Sadad
(1918–1981)
Ai CậpDành cho hiệp ước Trại David, mang lại hòa bình qua đàm phán giữa Ai Cập và Israel[74]
Menachem Begin
(1913–1992)
Israel
1979Mẹ Teresa
(1910–1997)
Ấn ĐộVận động đấu tranh vượt qua đói nghèo và túng quẫn, thứ cấu thành nên một mối nguy hại đối với hòa bình[75]
1980Adolfo Pérez Esquivel
(sinh 1931)
ArgentinaNỗ lực bảo vệ quyền con người và phản đối nền độc tài quân sựdân sự cuối cùng của Argentina[8][76]
1981Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn
(thành lập 1950)
Liên Hợp QuốcCác hoạt động, việc làm hữu hiệu và không ngừng đối với người tị nạn[77]
1982Alva Myrdal
(1902–1986)
Thụy ĐiểnNhững việc làm cao quý trong các cuộc đàm phán giải trừ quân bị của Liên Hợp Quốc; đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán và được quốc tế công nhận[78][79]
Alfonso García Robles
(1911–1991)
México
1983Lech Wałęsa
(sinh 1943)
Ba LanĐóng góp và hy sinh cá nhân đáng kể để đảm bảo quyền của người lao động được thành lập các tổ chức của riêng mình[80]
1984Desmond Tutu
(sinh 1931)
Nam PhiLà nhà lãnh đạo thống nhất trong chiến dịch giải quyết vấn đề Apartheid tại Nam Phi[81]
1985Hiệp hội Y sĩ Quốc tế Phòng ngừa Chiến tranh hạt nhân
(thành lập 1980)
Hoa KỳDành cho những thông tin có căn cứ chính xác của Hiệp hội; tạo ra ý thức về những hậu quả thảm khốc của chiến tranh hạt nhân[82]
1986Elie Wiesel
(1928–2016)
Hoa KỳNỗ lực không ngừng nghỉ và có tiếng nói chống lại bạo lực, đàn áp và phân biệt chủng tộc[83]
1987Óscar Arias
(sinh 1940)
Costa RicaĐề xướng thỏa thuận hòa bình tại Trung Mỹ, nỗ lực dẫn đến thỏa thuận được ký kết tại Guatemala vào ngày 7 tháng 8 năm đó[84]
1988Lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc
(thành lập 1945)
Liên Hợp QuốcNhững nỗ lực vốn đã mang lại đóng góp quan trọng đối với việc hiện thực hóa một trong những nguyên lý cơ bản nhất của Liên Hợp Quốc[85][86]
1989Đăng-châu Gia-mục-thố
(sinh 1935)
Ấn Độ
(sinh ở Tây Tạng)[87]
Đấu tranh bất bạo động vì tự do của Tây Tạng và ủng hộ các giải pháp hòa bình dựa trên lòng khoan dung và sự tôn trọng lẫn nhau để giữ gìn những di sản về lịch sử và văn hóa của con người[88][89]
1990Mikhail Sergeyevich Gorbachyov
(1931–2022)
Liên XôGóp phần chấm dứt Chiến tranh Lạnh và bình thường hoá quan hệ giữa Liên Xô và phương Tây. Đóng vai trò then chốt trong tiến trình hòa bình mà đến nay đã giúp định rõ được những phần quan trọng của cộng đồng quốc tế[90]
1991Aung San Suu Kyi[F]
(sinh 1945)
MyanmarĐấu tranh bất bạo động vì dân chủ và quyền con người[91]
1992Rigoberta Menchú
(sinh 1959)
GuatemalaHoạt động vì bình đẳng xã hội và hòa giải văn hóa dân tộc dựa trên sự tôn trọng các quyền của người bản địa[92]
1993Nelson Mandela
(1918–2013)
Nam PhiChấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid trong hòa bình và thành lập nền móng cho một nền cộng hòa dân chủ ở Nam Phi[93]
Frederik Willem de Klerk
(1936–2021)
Nam Phi
1994Yasser Arafat
(1929–2004)
PalestineVinh danh một hành động chính trị kêu gọi sự can đảm tuyệt vời của cả hai bên, giúp mở ra cơ hội cho công cuộc phát triển mới theo hướng tình hữu nghị tại Trung Đông[94]
Yitzhak Rabin
(1922–1995)
Israel
Shimon Peres
(1923–2016)
Israel
1995Joseph Rotblat
(1908–2005)
Ba LanNỗ lực giảm bớt vai trò của vũ khí hạt nhân trong chính trị quốc tế, và loại bỏ hoàn toàn loại vũ khí này về lâu dài[95]
Hội nghị Pugwash về Khoa học và các Vấn đề của Thế giớiCanada
1996Carlos Filipe Ximenes Belo
(sinh 1948)
Đông TimorHoạt động hướng đến một giải pháp công bằng và hòa bình cho cuộc xung đột ở Đông Timor[96]
José Ramos-Horta
(sinh 1949)
Đông Timor
1997Tổ chức Quốc tế cấm mìn
(thành lập 1992)
Thụy SĩNhững nỗ lực vận động cấm và quét sạch mìn sát thương[97]
Jody Williams
(sinh 1950)
Hoa Kỳ
1998John Hume
(1937–2020)
Cộng hòa IrelandNỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột ở Bắc Ireland[98]
David Trimble
(1944–2022)
Vương quốc Anh
1999Tổ chức Bác sĩ không biên giớiThụy SĩVinh danh các hoạt động nhân đạo tiên phong trên các châu lục[99]
2000Kim Dae-jung
(1924–2009)
Hàn QuốcHoạt động vì dân chủ và nhân quyền tại Hàn Quốc và khu vực Đông Á nói chung; hòa bình và hòa giải với Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên nói riêng[100]
2001Liên Hợp QuốcLiên Hợp QuốcViệc làm vì một thế giới trật tự và hòa bình hơn[101]
Kofi Annan
(1938–2018)
Ghana
2002Jimmy Carter
(sinh 1924)
Hoa KỳNỗ lực không mệt mỏi trong nhiều thập kỷ để tìm giải pháp hòa bình cho các cuộc xung đột quốc tế, để thúc đẩy dân chủ, nhân quyền và sự phát triển kinh tế–xã hội[102]
2003Shirin Ebadi
(sinh 1947)
IranNỗ lực vì dân chủ và nhân quyền, tập trung đặc biệt vào cuộc đấu tranh cho quyền phụ nữquyền trẻ em[103]
2004Wangari Muta Maathai
(1940–2011)
KenyaĐóng góp cho sự phát triển bền vững, dân chủ và hòa bình[104]
2005Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế
(thành lập 1957)
Liên Hợp QuốcNỗ lực ngăn chặn năng lượng hạt nhân sử dụng cho mục đích quân sự; đảm bảo rằng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình được sử dụng theo cách an toàn nhất có thể[105]
Mohamed ElBaradei
(sinh 1942)
Ai Cập
2006Muhammad Yunus
(sinh 1940)
BangladeshThúc đẩy cơ hội phát triển kinh tế và xã hội cho người nghèo, đặc biệt là phụ nữ, thông qua hoạt động tín dụng vi mô tiên phong[106]
Ngân hàng Grameen
(thành lập 1983)
Bangladesh
2007Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu
(thành lập 1988)
Liên Hợp QuốcNỗ lực xây dựng và phổ biến kiến thức về biến đổi khí hậu do con người gây ra, và đặt nền tảng cho các biện pháp cần thiết để chống lại sự thay đổi như vậy[107]
Al Gore
(sinh 1948)
Hoa Kỳ
2008Martti Ahtisaari
(1937–2023)
Phần LanNhững nỗ lực đặc biệt tại nhiều châu lục trong hơn ba thập kỷ để giải quyết các xung đột quốc tế[108]
2009Barack Obama
(sinh 1961)
Hoa KỳNỗ lực phi thường để tăng cường đối ngoại quốc tế và hợp tác giữa các dân tộc[109]
2010Lưu Hiểu Ba[G]
(1955–2017)
Trung QuốcVì cuộc đấu tranh trường kỳ và bất bạo động nhằm đòi nhân quyền cơ bản ở Trung Quốc[110]
2011Ellen Johnson Sirleaf
(sinh 1938)
LiberiaCho cuộc đấu tranh bất bạo động vì sự an toàn của phụ nữ và quyền phụ nữ trong việc tham gia xây dựng hòa bình[111]
Leymah Gbowee
(sinh 1972)
Liberia
Tawakkul Karman
(sinh 1979)
Yemen
2012Liên minh châu Âu
(thành lập 1958)
Liên minh châu ÂuNhững đóng góp hơn 60 năm vào việc thúc đẩy hòa bình và hòa giải, dân chủ và nhân quyền tại châu Âu[112]
2013Tổ chức Cấm Vũ khí Hóa học
(thành lập 1997)
Hà Lan[113]Những nỗ lực sâu rộng để loại bỏ vũ khí hóa học[114]
2014Kailash Satyarthi
(sinh 1954)
Ấn ĐộCho cuộc đấu tranh chống lại sự đàn áp trẻ em và thanh thiếu niên, và quyền được học hành của tất cả trẻ em[115]
Malala Yousafzai
(sinh 1997)
Pakistan
2015Bộ tứ Đối thoại Quốc gia Tunisia
(2013–2014)
TunisiaNhững đóng góp lớn cho việc xây dựng và duy trì nền dân chủ ở Tunisia sau cuộc cách mạng hoa nhài năm 2011[116]
2016Juan Manuel Santos
(sinh 1951)
ColombiaNhững nỗ lực tiên quyết đem cuộc nội chiến kéo dài hơn 50 năm tại Colombia đến kết cuộc, một cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 220.000 người Colombia và làm gần sáu triệu người mất nhà cửa[117]
2017Chiến dịch quốc tế nhằm loại bỏ vũ khí hạt nhân
(thành lập 2007)
Thụy SĩCông tác thu hút sự quan tâm đến hậu quả thảm khốc của bất kỳ việc sử dụng vũ khí hạt nhân nào, và những nỗ lực đột phá để đạt được một lệnh cấm sử dụng các vũ khí tương tự trên cơ sở thỏa thuận[118]
2018Denis Mukwege
(sinh 1955)
Cộng hòa Dân chủ CongoNỗ lực nhằm chấm dứt việc sử dụng bạo lực tình dục làm công cụ của chiến tranh và xung đột vũ trang[119]
Nadia Murad
(sinh 1993)
Iraq
2019Abiy Ahmed
(sinh 1976)
EthiopiaNhững nỗ lực để giành được hòa bình và hợp tác quốc tế, đặc biệt là sáng kiến kiên định nhằm giải quyết cuộc xung đột biên giới với nước láng giềng Eritrea[120]
2020Chương trình Lương thực Thế giới
(thành lập 1961)
Liên Hợp QuốcNhững nỗ lực chống lại nạn đói; những cống hiến cho hòa bình ở các khu vực tranh chấp và hành động ngăn chặn việc sử dụng nạn đói làm vũ khí của chiến tranh và xung đột[121]
2021Maria Ressa
(sinh 1963)
PhilippinesNhững nỗ lực để bảo vệ quyền tự do ngôn luận, một điều kiện tiên quyết cho dân chủ và hòa bình lâu dài[122]
Dmitry Muratov
(sinh 1961)
Nga
2022Ales Bialiatski[H]
(sinh 1962)
BelarusCho việc thúc đẩy quyền phản biện quyền lực và bảo vệ các quyền cơ bản của công dân, cùng với nỗ lực đáng chú ý trong việc ghi nhận hành vi tội ác chiến tranh, lạm dụng nhân quyền và quyền lực[123]
Memorial
(thành lập 1989)
Nga
Trung tâm Tự do Dân sự
(thành lập 2007)
Ukraina
2023Narges Mohammadi
(sinh 1972)
IranNỗ lực đấu tranh chống áp bức phụ nữ tại Iran, thúc đẩy nhân quyền và tự do cho tất cả mọi người[124]

Xem thêmsửa mã nguồn

Ghi chúsửa mã nguồn

A Những người (hoặc tổ chức) sau đây được trao giải muộn hơn một năm do Ủy ban kết luận không có ứng cử viên nào trong năm đoạt giải trước đó thỏa mãn tiêu chuẩn trong di chúc của Nobel; theo quy định, Ủy ban sẽ hoãn việc trao giải sang năm tiếp theo, dù họ được tính là đã nhận giải từ năm trước:
Elihu Root (1912),[21] Woodrow Wilson (1919),[24] Austen Chamberlain (1925), Charles G. Dawes (1925),[29] Frank B. Kellogg (1929),[32] Norman Angell (1933),[35] Carl von Ossietzky (1935),[38] Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (1944),[43] Albert Schweitzer (1952),[53] Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn (1954),[55] Albert Lutuli (1960),[59] và Linus Pauling (1962).[61]
B Giải Nobel Hòa bình của Carl von Ossietzky được trao vắng mặt do ông bị phạt tù và bị chính phủ Đức từ chối hộ chiếu.[125]
C Giải Nobel Hòa bình của Dag Hammarskjöld được trao sau khi ông qua đời.[6]
D Lê Đức Thọ từ chối giải thưởng do thời điểm trao giải, vẫn chưa có hòa bình thực sự tại Việt Nam.[6][126]
E Giải Nobel Hòa bình của Andrei Sakharov được trao vắng mặt do ông bị chính phủ Liên Xô từ chối hộ chiếu.[127]
F Giải Nobel Hòa bình của Aung San Suu Kyi được trao vắng mặt do bà đang là tù nhân bị giam giữ bởi chính quyền Myanmar.[128] Sau khi hết hạn quản thúc tại gia và được bầu vào Hạ viện Myanmar, Suu Kyi nhận giải trực tiếp vào ngày 16 tháng 6 năm 2012.[129]
G Giải Nobel Hòa bình của Lưu Hiểu Ba được trao vắng mặt do ông đang chịu án tù tại Trung Quốc.[130]
H Giải Nobel Hòa bình của Ales Bialiatski được trao vắng mặt do ông đang chịu án tù tại Belarus.[131]

Tham khảosửa mã nguồn

Chú thíchsửa mã nguồn

Thư mụcsửa mã nguồn

Liên kết ngoàisửa mã nguồn

🔥 Top keywords: Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTCTrang ChínhĐặc biệt:Tìm kiếmVõ Văn ThưởngCúp FAHan So-heeĐài Truyền hình Việt NamChiến dịch Điện Biên PhủNguyễn Thái Học (Phú Yên)Exhuma: Quật mộ trùng maViệt NamCleopatra VIIRyu Jun-yeolĐoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí MinhHồ Chí MinhGoogle DịchLiverpool F.C.Cha Eun-wooYouTubeFacebookManchester United F.C.Lee Hye-riTô LâmĐặc biệt:Thay đổi gần đâyVõ Nguyên GiápNgày thánh PatriciôBitcoinHentaiThủ dâmVõ Thị SáuTrương Thị MaiPhan Đình TrạcMai (phim)Nữ hoàng nước mắtThành phố Hồ Chí MinhHai Bà TrưngLoạn luânXVideosNguyễn Phú Trọng