ნეოლითური არტეფაქტეფი
ნელოითიშ ნოხორი ორკნეიშ კოკეფსნეოლითიშ ხანა (ნეო – ბერძენ. neos - ახალი, რთული ზიტყვაშ აკმადგინალი ნორთი, შანენს ახალს,გოახალაფირს; ლითი, ლითო – ბერძენ. lithos – ქუა, რთული ზიტყვაშ ნორთი, შანენს ქუაწკჷმა, ქანეფწკჷმა დოჸუნალობას) — ახალი ქუაშ ხანა, ქუაშ ხანიშ ბოლო ეშალი, ნამუთ დოთირუ ენეოლითიქ. ტერმინი „ნეოლითი“ მენცარობას 1865 წანას მიშეღჷ ჯ. ლაბოკიქ თიმ პერიოდიშ ეიოშინალო, მუჟამსჷთ ადამიერი მუშ ოჭკომალს ბწკარულიშ კულტივაციაშ დო ჩხოლარეფიშ დოჭყანაფათ მიპალუანდჷ, მარა ანჯარიშ ოკეთებელო (ჯაშ დო ძვალიშ მოხ) დიო ხოლო ხვალე ქუას გჷმირინუანდჷ. ნეოლითიშ გჷმათანჯალი შანეფი რე: შხვაშ მეურნობაშ მიდაღალაშე (მაჯინობა, ჩხომჭოფუა, შაყარუაფა) მაწარმაფალ მეურნობაშა (დიხაშხანდუა, მეჩხოლარობა) გინულა, დიხაჭაბუშ ჭკუდიშ გორჩქინა, ქუაშ ანჯარიშ გოვარვალაფა, გორხუალა. კულტურულ–სამეურნო შანეფიშ მეჯინათ ნეოლითიშ კულტურეფი ჟირ თარ ბუნათ ირთუ: 1. დიხაშმოხანდე–მეჩხოლარე ტომეფით დო 2. მაღალგოვითარაფილ მაჯინეეფიშ მეჩხომეეფიშ.
