თიოაცეტონი
თიოაცეტონი — გოგირდის ორგანული ნაერთი ქიმიური ფორმულით (CH3)2CS. ჩვეულებრივ, თიოაცეტონი გადადის პოლიმერულ მდგომარეობაში და წარმოქმნის ტრიმერს[1]. ასოცირდება უკიდურესად არასასიამოვნო სუნთან.
| თიოაცეტონი | |
 | |
 | |
| ზოგადი | |
|---|---|
| სისტემური სახელწოდება | პროპან-2-თიონი |
| ქიმიური ფორმულა | С3H6S |
| მოლური მასა | 74.14 გ/მოლი |
| თერმული თვისებები | |
| დნობის ტემპერატურა | 40 °C |
| დუღილის ტემპერატურა | 80–90 °C |
| კლასიფიკაცია | |
| CAS | 4756-05-2 მონომერი 828-26-2 ტრიმერი |
წარმოება
თიოაცეტონი მიიღება ტრიმერის [(CH3)2CS] კრეკინგით. ტრიმერს კი იღებენ ალილ იზოპროპილის სულფიდის პიროლიზით, წყალბადის სულფიდის და ლუისის მჟავის თანაობისას[2][3], ტრიმერის კრეკინგი მიმდინარეობს 500–600 °C-ზე და მიიღება თიონი[4][5].
თიოაცეტონის ტრიმერი
თიოაცეტონის ტრიმერი არის უფერო ან თეთრი ნივთიერება, რომელიც დნება 24 °C-ზე და მასაც, მსგავსად თიოაცეტონისა, აქვს უსიამოვნო სუნი[1]. თიოაცეტონის ტრიმერი ასევე ცნობილია როგორც 1,1,3,3,5,5-ჰექსამეთილტრითიანი.
სუნი
სხვა დაბალმოლეკულური გოგირდის ორგანული ნაერთების მსგავსად, თიოაცეტონს აქვს ძლიერ არასასიამოვნო სუნი, რომელიც იმდენად ძლიერია, რომ გამოვლენა მკვეთრად დაბალი კონცენტრაციის დროსაც კი შესაძლებელია.[6]. 1889 წელს ფრაიბურგში თიოაცეტონის გაჟონვა მოხდა, რამაც ლაბორატორიის გარშემო 0,75 კილომეტრის რადიუსში მყოფ ადამიანებში ღებინება და გულისრევის შეგრძნება გამოიწვია[7]. ბრიტანელმა მეცნიერებმა 1890 წელს მოხსენებაში აღნიშნეს, რომ თიოციანიტის განზავების შედეგად მას სუნი უფრო გაუმძაფრდა[8], ამიტომაც თიოაცეტონი ითვლება საშიშ ქიმიკატად მისი ძალიან არასასიამოვნო სუნის გამო.
