Дебет

Дебет (лат. debet – ол борышты) – бухгалтерлік есепшоттарының сол жақтағы бөлігі. Бухгалтердің есеп шоттарында шаруашылық операциялары екі қайтара жазу тәсілімен тіркеледі‚ бұл орайда олардың әрқайсысының сомасы бір мезгілде екі шот бойынша – бірінің дебеті‚ екіншісінің кредиті бойынша жазылады. Актив шоттарда дебет бойынша басқа кәсіпорындар мен жекелеген тұлғалардың осы кәсіпорынға берешегі‚ яғни дебиторлық берешек дейтін көрсетіледі. Дебеттік қалдық актив және актив-пассив шоттарда болады.^[1]

Ақшаның, тауар-материалдық құндылықтардың‚ т.б. қозғалысының жай-күйін тіркеу үшін пайдаланылатын шоттардың дебетнде әр айдың басында осы құндылықтардың бар-жоғы және ай бойына келіп түсуі көрсетіледі. Қаражат көздерінің жай-күйін және түсуін тіркеуге пайдаланылатын шоттардың дебетінде осы көздердің азаюын туғызатын операциялар көрсетіледі. Бухгалтерлік есепте әрбір операция екі рет: бір шоттың дебетінде және екінші шоттың кредитінде жүргізіледі. Активте дебет көбеюді, ал пассивте – азаюды білдіреді.^[2][3]