Әл-Фатиха сүресі
Әл-Фатиха сүресі (араб. الفاتحة — Беташар сүре) — 1- Құран сүресі.
 Сүренің арабша мәтіні | |
| Атауының мағынасы | Беташар сүре |
|---|---|
| Басқа атаулары | Әлхам |
| Жіктелуі | |
| Жерге түсірілу реті | 5 |
| Статистика | |
| Сүре нөмірі | 1 |
| Аяттар саны | 7 |
| Джуз | 1 |
| Хизб | 1 |
| Рукуғ саны | 1 |
| Сөз саны | 29 |
| Әріп саны | 143 |
| Алдыңғы сүре | |
| Келесі сүре | |
| Аударма | |
| Аудио | |
      | |
Сүре жиыны жеті аяттан тұрады. Қазақ халқы арасында айтылатын Бисміллә басы Әлхам-ды деп келетін сөз міне осы Фатиха сүресінің Құрандағы бірінші сүре екенін меңзейді. Сондықтан да Фатиха сүресі әлхам сүресі деп те аталады.
Бұл сүре намаздың әр рәкәғатында оқылуы керек.[1]
Бұл Құрандағы толығымен жіберілген алғашқы сүре. Бұл сүреде монотеистерді растайтын, сенушілер үшін Ізгі хабар болып табылатын, сенушілер мен күнәһарларды жазалау туралы ескертетін, Аллаға ғибадат ету қажеттілігін, қазіргі және болашақ өмірдегі бақытқа апаратын жолды көрсететін идеялар жиынтығы мен Құранның жалпы мағынасы туралы айтылады және Аллаға мойынсұнып, бақыт тапқандар мен мойынсұнбай шығынға ұшырағандарды айтады, сондықтан сүрені "кітаптың анасы" деп атайды.
Фатиха сүресінің араб тілінде жазылуы
1:1 بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
- Bismillāhi r-raḥmāni r-raḥīm
- Бисмил-лә һир-рахмәнир-рахим,
1:2 الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِين
- Al ḥamdu lillāhi rabbi l-'ālamīn
- Әл-хәмдү лил-лә һи раббил-аләмин,
1:3 الرَّحْمـنِ الرَّحِيم
- Ar raḥmāni r-raḥīm
- Әр-рахмәнир-рахим
1:4 مَـالِكِ يَوْمِ الدِّين
- Māliki yawmi d-dīn
- Мәлики йәүмид-дин,
1:5 إِيَّاك نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِين
- Iyyāka na'budu wa iyyāka nasta'īn
- Иййәкә нәгъбүдү үә иййәкә нәстәин,
1:6 اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ
- Ihdinā ṣ-ṣirāṭ Sirat al-Mustaqim
- Иһдинәс-сыйраталь-мүстәкыйм,
1:7 صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّين
- Ṣirāṭ al-laḏīna an'amta 'alayhim ġayril maġḍūbi 'alayhim walāḍ ḍāllīn
- Сыйраталь-ләзинә әнгъамтә гъаләйһим гайриль-мәгду би гъаләйһим үә ләд-дальлин.
Жуық аудармасы
 | Аса қамқор, ерекше мейірімді Алланың атымен бастаймын,  Барлық мақтау бүкіл әлемнің рәббиі Аллаға тән, |  |
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِين الرَّحْمـنِ الرَّحِيم مَـالِكِ يَوْمِ الدِّين إِيَّاك نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِين اهدِنَا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّين
Дереккөздер
 | Бұл — Ислам туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Түсіндіру
Мұсылман теологтары "Мейірімді Алланың атымен" (бисмилля) сөздері басқа аяттармен бірге Құран сүрелерінің бір бөлігі болып табыла ма, жоқ па деген пікірге келді. Сунниттік теологтардың көпшілігі бұл солай деп санайды, бірақ сунна мен келісім адамдарының арасында мұндай көзқараспен келіспейтін ғалымдар да бар. Мысалы, Шафи аудармашыларының бір бөлігі бисмилляны "әл-Фатиха" сүресінің аяты ретінде қарастырады, бірақ ол оны бұрын болған барлық басқа сүрелердің бөлігі деп санамайды (бұл сөздер жоқ "Ат-Тауба" сүресінен басқа). Шафииттік экзегеттердің тағы бір тобы Бисмилляны Құранның аяты деп санамайды.
Алайда, шиит аудармашылары бисмилля Құранның барлық сүрелерінің, тіпті "Ат-Тауба" сүрелерінің бір бөлігі екеніне сенімді. Бұған дәлел Имам Джафар ас-садиктің тиісті хадисі болып табылады. Сонымен қатар, шиит теологтары әр сүреде бисмилля сүренің семантикалық контекстіне байланысты өзінің ерекше мәніне ие болатынына сенімді.
Атап айтқанда, имам Хомейни "әл-Фатиха" сүресін түсіндіруде:
Фикхе егер біз бірнеше сүрені [дауыстап] оқығымыз келсе, "Алланың атымен" тек басында бір рет оқу жеткіліксіз болатынын айтады; бұл сөз тіркесі әр сүренің басында қайталануы керек. Мұның себебі-өрнектің нақты мағынасы мен қызметі жағдайларға байланысты өзгеріп отырады.