ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗದ ಅಕ್ಷರಗಳು ‘ವ್ಯಂಜನ’ಗಳಾಗಿವೆ. ಸ್ವರಗಳ ಸಹಾವಿಲ್ಲದೆ ವ್ಯಂಜನಗಳ ಉಚ್ಚಾರ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಉದಾ : ಕ್+ಅ=ಕ. ವ್ಯಂಜನ ಸಂಜ್ಞೆಗಳಲ್ಲಿ ‘ಕ್’ಕಾರದಿಂದ ‘ಮ್’ಕಾರದವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು 25 ಅಕ್ಷರಗಳಿವೆ.[೧] ವ್ಯಂಜನದ ಒಳವರ್ಗಗಳಿದ್ದು ಅವುಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಹೀಗೆ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ.
ವರ್ಗ
- ‘ಕ್’ವರ್ಗದ ವ್ಯಂಜನಗಳು - ಕ್ ಖ್ ಗ್ ಘ್ ಙ - 5
- ‘ಚ್’ವರ್ಗದ ವ್ಯಂಜನಗಳು - ಚ್ ಛ್ ಜ್ ಝ್ ಞ - 5
- ‘ಟ್’ವರ್ಗದ ವ್ಯಂಜನಗಳು – ಟ್ ಠ್ ಡ್ ಢ್ ಣ - 5
- ‘ತ್’ವರ್ಗದ ವ್ಯಂಜನಗಳು – ತ್ ಥ್ ದ್ ಧ್ ನ್ - 5
- ‘ಪ್’ವರ್ಗದ ವ್ಯಂಜನಗಳು - ಪ್ ಫ್ ಬ್ ಭ್ ಮ್ - 5
ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು ಭಾಷಾವಿಜ್ಞಾನದ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗಗಳಾಗಿ
| ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು |
|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಕ | ಖ | ಗ | ಘ | ಙ |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಚ | ಛ | ಜ | ಝ | ಞ |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಟ | ಠ | ಡ | ಢ | ಣ |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ತ | ಥ | ದ | ಧ | ನ |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಪ | ಫ | ಬ | ಭ | ಮ |
ಉಚ್ಛಾರದ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಯಗಳು
ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣ
ಈ ವರ್ಗಾಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಗದ ಪ್ರಥಮ, ತೃತೀಯ ವರ್ಗದ ಕ್, ಚ್ , ಟ್ , ತ್ , ಪ್, ಗ್ , ಜ್ , ಡ್ , ದ್ , ಬ್ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ‘ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣ’ ಅಥವಾ ಸರಳವೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಪ ಉಸಿರಾಟದಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ವ್ಯಂಜನಗಳು.
| ಸ್ಥಾನ | ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣ | IPA ಅಕ್ಷರ |
|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಕ ಗ | Ka ga |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಚ ಜ | ca ja |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಟ ಡ | Ṭa ḍa |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ತ ದ | ta da |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಪ ಬ | pa ba |
ಮಹಾಪ್ರಾಣ
ದ್ವಿತೀಯಾ, ಚತುರ್ಥ ವರ್ಗದ ಖ್ , ಛ್ , ಠ್ , ಥ್, ಫ್, ಘ್ , ಝ್ , ಢ್ , ಧ್ , ಭ್ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ‘ಮಹಾಪ್ರಾಣ ಅಕ್ಷರ’ ಅಥವಾ ಪರುಷಾಕ್ಷರವೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಿಟ್ಟುಸಿರಿನೊಂದಿಗೆ ನಾಭಿಮೂಲದಿಂದ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ವ್ಯಂಜನಗಳು ಮಹಾಪ್ರಾಣ ಅಕ್ಷರಗಳು.
| ಸ್ಥಾನ | ಮಹಾಪ್ರಾಣ | IPA ಅಕ್ಷರ |
|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಖ ಘ | Ka ga |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಛ ಝ | ca ja |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಠ ಢ | Ṭa ḍa |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ಥ ಧ | ta da |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಫ ಭ | pa ba |
ಅನುನಾಸಿಕ
ವರ್ಗದ ಪಂಚಮಾಕ್ಷರ ಙ್ , ಞ್ , ಣ್ , ನ್, ಮ್ ಗಳನ್ನು ‘ಅನುನಾಸಿಕ ಅಕ್ಷರ’ವೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅನುನಾಸಿಕ ಎಂದರೆ ಮೂಗಿನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಅಕ್ಷರಗಳು.
| ಸ್ಥಾನ | ಅನುನಾಸಿಕ | IPA ಅಕ್ಷರ |
|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಙ | Ṅa |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಞ | Ña |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಣ | Ṇa |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ನ | Na |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಮ | Ma |
ಉಲ್ಲೇಖ