Android
Android (ji peyva yewnanî androides bi wateya wek mirovan) yek ji pergala xebitandinê ji bo guhêzbar e wek smartphone û komputera tablet.[1] Ev pergaleke Open Source e, ji aliyê Open Handset Alliance ve hatiyê pêşvêbirin û bi Google tê birêkirin. Bingeha xwe Linux-Kernek e.
| Android | |
|---|---|
.svg){kind=logo} | |
| Malper | www |
| Pêşxistin | Google, Open Handset Alliance, Android Open Source Project |
biguhêre | |
Larry Page di 13ê adara 2013an de aşkere kir ku êdî li hemû cîhanê ji 750 mîlyon pirtir guhêzbar bi rêya Androidê dixebitin û Eric Schmidt di nîsala 2013an de diyar kir ku ev jimar her roj bi 1,5 mîlyon guhêzbarên nû zêde dibe.[2]
Dîrok
Di havîna 2005an de Google şirketa Android a ku di havîna 2003an de hatibû damezirandin kirî. Di wê demê de Android hê nedihate nasîn. Tenê dihate zanîn ku evya pergalan ji bo telefonên bêrikê amade dikir.[3]
Di 5ê çiriya paşîn 2007an de Google da nasîn ku ewê bi hevkariya 33 endamên Open Headset Alliance ji bo telefonên bêrikê pergaleke xebitandinê ya bi navê 'Android' pês bixe.[4] Ji 11'e çiriya pêşîn 2008an pêve Androîd êdî bi awayeke fermî ji raya gistî re amade ye.[5]
Yekem guhêzbarê ku bi alîkariya pergala xebitandinê ya Android kar dikir smartphone a bi navê HTC Dream bû û ev di 22ê çiriya pêşîn 2008an de li DYAyê bi rêya T-Mobile G1 kete piyasê. Yek ji taybetiyên vê smartphoneê ev bu ku karibû Global Positioning System bikarbîne û xwediyê sensorên hereketê bû jî. Herwiha, ev taybetî heta îro beseke bingeh a Androidê ye. Ji wir û pê ve gelek guhêzbarên reng bi reng ên sîrketên cuda hene û bi Androidê kar dikin. Ji sala 2010an heta îro Google êdî guhêzbarên xwe yên Androidê jî bi xwe amade dike, wek guhêzbarên Nexusê.
Ekran û bikaranîna wê
Bikarhênerên Androidê wê bi rêya touchscreen (ekrana destdayînê) û çend tûşên software an jî hardware bikartîne. Ji vê bêhtir gelek sepanên cuda hene, yên ku digel birêvebirîna axaftinê karin bên bikaranîn. Rûyê bingeh ê ekranê ji 3 heta 7 ekranên destpêkê pêk tê û her yek ji wan rûyê guhêzbarê tijî dike.
Kenarê jorîn wek 'perpaza agahiyan' kare bê dîtin: Li milê xwe yê rastê agahiyên derheqê saet, rewsa sarjê, girêdana înternetê, bluetooth û WLANê nîsan dide. Li milê xwe yê cepê jî agahiyên derheqê pergalên aktîf û peyamên cûr bi cûr (wek ên pergalê) hene.