Galodo

Galodo atau banjir bandang adolah banjir nan aianyo gadang nan tajadi sacaro tibo-tibo atau aia mangalia sacaro dareh nan dapek maanyuikan apo sajo nan di hantamnyo sarupo batang kayu gadang atau batu-batu gadang.[1] Galodo iko tajadi sacaro tibo-tibo di daerah atau datarannyo atau pamukaan tanahnyo agak randah akibaik hujan labek nan turun taruih-manaruih. Galodo ko tajadi katiko panjenuhan aia tahadok tanah di wilayah tasabuik balangsuang dengan sangaik capek sahinggi indak dapek diserap baliak dek tanah. Aia nan taganang ko kamudian samakin lamo samakin banyak. Salanjuiknyo, karano indak bisa tatampuang lai aia tasabuik mako aia tasabuik mangalia ka pamukaan tanah nan labiah ranndah. Aia nan mengalia tasabuik sangaiklah capek ka daerah nan labiah randah. Akibaiknya, sagalo macam benda-benda nan dilewatinyo dapek dihanyuikannyo sacara tibo-tibo. Galodo ko dapek mangakibaikan karugian nan gadang karano dapek maanyuikan rumah, binatang tarank, sarato jo manusia.[2]

Galodo do Luwu, Sulawesi Selatan

Panyabaik galodo

Hujan dareh taruih-manaruih

Hujan dareh nan tajadi taruih-manaruih dalam babarpo hari dapek mangakibaikan tajadinyo galodo. Hujan dareh nan taruih-taruih ko sacara ilimunyo dinamoan jo istilah curah hujan eksepsional. Parubahan iklim global nan tajadi pado maso kini ko tanyato badampak buruak kapado tajadinyo akumulasi curah hujan nan tinggi dalam wakatu nan singkek. Dengan curah hujan tahunan nan relatif samo, namun jo durasi nan singkek akan badampak pado maningkeknyo intensitas banjir nan tajadi. Apalai kalau curah hujannyo manyimpang jauh atau labiah tinggi (hujan eksepsional) dibandingan jo normalnya atau nan biasonyo, mako banjir gadang nan tajadi bisa sangaik gadang. Labiah parah lai kalau kajadian hujan labek tasabuik balangsuang salamo babarapo hari baturuik-turuik, mako aia gadang atau galodo nan datang dari hulu dapek marusak jo mambuek banjir di hilia.[3]

Rusaknyo kawasan batang aia

Rusaknyo kawasan disakitaran aliran batang aia ko disabuik juo jo karusakan sistem. Iko biasosnyo tajadi dek ulang masyarakaik nan marubah fungsi-gungsi lahan nan ado di kawasan aliran batang aia tasabuik, Sabananyo lahan kosong dapek baguno sabagai panyerap aia hujan katiko hujan turun. Katiko lahan- lahan kosong tasabuik disalah gunoan atau dibuek rumah disinan mako hal iko dapek mambuek air hujan nan turun tadi taserap sacaro indak maksimal ka dalam tanah. Katiko aia nan indak taserap tasabuik indak maksimal, mako kajadian iko akan menyabaikan galodo tajadi. Labiah lai apobilo lahan nan disalah gunoan tasabuik adolah lahan nan barado di sakitaran batnag aia. Mako hal ikolah nan akan samakin mambuek galodo bisa tajadi di kawasan tasabuik.[3] Salain itu, pasokan aia nan randah pado musim kamarau manyabaikan patumbuahan vegetasi atau batang-batnag kayu samakin tabateh kareno pada awal musim hujan kemampuan daerah aliran sakitaran batang aia untuak manyerap jo manahan aliran aia di pamukaan sangaik randah sahinggo sabagian gadang hujan ditransfer manjadi debit aia di batang aia nan kamudian tajadi banjir nan gadang. Galodo ko bisa tajadi labiah gadang apobilo tajadi awal musim hujan karano vegetasi tumbuah alum optimal.[4]

Rujuakan