Грција

Имињата за нацијата Грција и грчкиот народ се разликуваат од имињата што се користат на други јазици, локации и култури. Грчкото име на земјата е Хелас ^{[13][14][15][16]} или Елада (грчки: Ελλάς или Ελλάδα. Официјално име на земјата е Република Грција.

Ран период

Најраните докази за присуството на човечки предци во јужниот дел на Балканот, датирани на 270.000 п.н.е., се наоѓаат во пештерата Петралона, во грчката провинција Македонија^[17]. Сите три фази на камено време (палеолит, мезолит и неолит) се застапени во Грција, на пример во пештерата Франхти^[18]. Неолитските населби во Грција, кои датираат од 7 милениум п.н.е.^[17], се најстари во Европа со неколку векови, бидејќи Грција лежи на патот преку кој земјоделството се проширило од Блискиот Исток во Европа.^[19].

Грција е дом на првите напредни цивилизации во Европа и се смета за родно место на западната цивилизација^{[б 1][23][24][25][26]}, почнувајќи од Кикладската цивилизација на островите на Егејско Море околу 3200 година п.н.е.^[27], минојската цивилизација на Крит (2700-1500 п.н.е.)^[26][28], како и микенската цивилизација (1600-1100 п.н.е.)^[28]. Овие цивилизации имале рана форма на грчки јазик. Микенците постепено ги апсорбирале Минојците, но насилно пропаднале околу 1200 п.н.е., за време на регионални превирања познати како колапсот на бронзеното време^[29]. Ова довело во период познат како Грчки мрачен век, од кој пишаните записи се отсутни.

Антички период

Крајот на т.н. Мрачен период традиционално датиран во 776 п.н.е., година на првите Олимписки игри^[30]. Се верува дека Илијада и Одисеја, основните текстови на западната книжевност, биле составени од Хомер во VII или VI век п.н.е.^[31][32] Со крајот на мрачниот период, се појавиле различни царства и градови-држави низ грчкиот полуостров, кои се прошириле на брегот на Црното Море, јужна Италија (Магна Грција) и Мала Азија. Овие држави и нивните колонии достигнале големи нивоа на просперитет што резултирало со невиден културен бум, изразен во архитектурата, драмата, науката, математиката и филозофијата. Во 508 п.н.е., Клистен го воспоставил првиот демократски систем во светот во Атина^[33][34].

До 500 п.н.е. Персија ги контролирала грчките градови во Мала Азија и Македонија^[35]. Обидите на некои од грчките градови-држави од Мала Азија за соборување на персиската власт не успеале, а Персија ги нападнала државите на копното на Грција во 492 п.н.е., но била принудена да се повлече по поразот во Маратонската битка во 490 п.н.е. Како одговор на тоа, грчките градови-држави ја формирале Грчката Лига во 481 п.н.е., предводена од Спарта, која била прва историски обединета унија на грчки држави од митското соединување на Тројанската војна^[36][37]. Втората инвазија на Персијците следела во 480 п.н.е. По решавачките грчки победи во 480 и 479 п.н.е. во Саламин, Платеја и Микала, Персијците биле принудени да се повлечат по вторпат, по повод нивното евентуално повлекување од сите европски територии. Предводени од Атина и Спарта, грчките победи во грчко-персиските војни се сметаат за клучен момент во светската историја^[38], бидејќи 50-годишниот мир што следел е познат како Златното доба на Атина, периодот на древниот развој кој поставил многу од темелите на западната цивилизација.

Недостатокот на политичко единство во Грција резултирало со чести конфликти меѓу грчките држави. Најразурната внатрешно-грчка војна била Пелопонеската војна (431-404 п.н.е.), освоена од Спарта и одбележувајќи го распаѓањето на Атинското Царство како водечка сила во Стара Грција. И Атина и Спарта подоцна биле засенети од Теба и на крајот Македонија, кога територијата на денешна Грција била освоена од страна на Филип II^[39]. И покрај ваквиот развој, грчкиот свет останал во голема мера фрагментиран и необединет под една власт сè до освојувањето на територијата од страна на Рим^[40]. Спарта не се приклучила на Лигата и активно се борела против неа^[41].

По смртта на Филип II, неговиот наследник Александар од територијата на денешна Грција ја започнал својата експанзија кон Персија, достигнувајќи големи воени успеси и територијално проширувајќи ја Македонија до денешна Индија. Неговата империја се разделила на неколку царства по неговата смрт, од кои најпознати се Селевкидското Царство и Птолемејски Египет. Во текот на овојпериод започнала миграцијата во Александрија, Антиохија, Селевкија и многу други нови хеленистички градови во Азија и Африка^[42]. Иако политичкото единство на царството на Александар не можело да се одржи, тоа резултирало со хеленистичка цивилизација и ширење на грчката култура на териториите освоени од Александар^[43]. Општо земено, грчката наука, технологија и математика го достигнале својот врв за време на хеленистичкиот период^[44].

Римски период

По смртта на Александар, династијата Антигониди, ја воспоставила својата контрола над Македонија до 276 п.н.е.^[45] Од околу 200 п.н.е., Римската Република започнала да ја освојува територијата на денешна Грција^[46], пред сè Македонија. Поразот на Македонија во Битката кај Пидна во 168 п.н.е. го означил крајот на Антигонидската моќ^[47]. Во 146 п.н.е., Македонија била припоена како провинција од Рим, а остатокот од територијата на денешна Грција станал римски протекторат^[46][48].

Процесот бил завршен во 27 п.н.е. кога римскиот цар Октавијан Август го анектирал остатокот од Грција и го конституирал како сенаторска провинција Ахаја. И покрај нивната воена супериорност, Римјаните се восхитувале и биле под силно влијание на достигнувањата на грчката култура, па оттука познатата изјава на Хорациј: Graecia capta ferum victorem cepit („Грција, иако заробена, го зеде заробениот завојувач“)^[49]. Римските херои како што Скипион Африканецот, имале тенденција да проучуваат филозофија и ја сметале грчката култура и наука како пример што треба да се следи. Слично на тоа, повеќето римски цареви имале голема восхит за нештата што ги имале Грците во природата. Римскиот цар Нерон ја посетил Грција во 66. н.е. и настапил на Древните олимписки игри, и покрај правилата против не-грчкото учество. Адријан особено ги сакал Грците. Пред да стане цар, тој служел како истоимен архонт на Атина.

Грчките заедници на хеленистичкиот исток биле поврзани во ширењето на раното христијанство во 2 и 3 век^[50] , и раните водачи и писатели на христијанството (особено Св. Павле) биле претежно грчки, иако генерално не од самата Грција^[51]. Новиот завет е напишан на грчки, а дел од неговите делови ја потврдуваат важноста на црквата во Грција во раното христијанство. Сепак, голем дел од Грција се држел за паганството, а древните грчки верски практики сè уште биле во мода кон крајот на IV век од н.е.^[52], кога истите биле забранети од римскиот цар Теодосиј I во 391-392 година^[53]. Последните олимписки игри се одржаале во 393 година^[54], и многу храмови биле уништени или оштетени во векот што следувал. Во Атина и во руралните средини, паганството опстојувало и во 6 век од н.е.^[55], па дури и подоцна^[56]. Затворањето на Неоплатонската академија во Атина од страна на царот Јустинијан во 529 година многумина го сметаат за крај на антиката, иако постојат докази дека Академијата продолжила со своите активности по некое време после тоа. Некои оддалечени области, како што е југоисточниот дел на Пелопонез, останале пагански сè до 10 век од н.е^[57].

Византиски период

Источното Римско Царство, по падот на Западното Римско Царство во 5 век, е конвенционално познато како Византија и траело до 1453 година. Со својата престолнина во Цариград, неговиот јазик и книжевна култура бил грчки, а неговата религија била претежно православна^[58].

Од 4 век, балканските територии на Византија, вклучувајќи ја и Грција, страдале од варварските инвазии. Нападите и уништувањето на Готите и Хунтите во 4 и 5 век и словенската инвазија на Грција во 7 век резултирала со драматичен колапс во царскиот авторитет на грчкиот полуостров^[59]. После словенската инвазија, царската влада ја задржала формалната контрола само на островите и крајбрежните области, особено на густо населените ѕидини како Атина, Коринт и Солун, додека некои планински подрачја во внатрешноста се одржале сами и продолжиле да го признаваат царскиот авторитет^[59]. Надвор од овие подрачја, се смета дека ограничен број на словенски населби биле основани, иако на многу помал простор отколку што претходно се сметало^[60][61]. Меѓутоа, ставот дека Грција во доцната антика доживеала криза на пад, фрагментацијата и депопулацијата денес се смета за застарен, бидејќи грчките градови покажуваале висок степен на институционален континуитет и просперитет помеѓу 4 и 6 век од н.е. (а можеби и подоцна). Во почетокот на 6 век, Грција имала околу 80 градови според хрониката на Синекдем, а периодот од 4 до 7 век од н.е. се смета за голем просперитет не само во Грција, туку и во целиот Источен Медитеран^[62].

До 8 век речиси цела денешна Грција била под јурисдикција на Светата столица во Рим според системот на Пентархија. Византискиот цар Лав III ја проширил границата на Цариградската патријаршија кон запад и север во 8 век^[63].

Византиското закрепнување на изгубените провинции започнало кон крајот на 8 век, а најголемиот дел од грчкиот полуостров повторно бил под царска контрола, во етапи, во текот на 9 век^[64][65]. Овој процес бил олеснет од голем прилив на Грци од Сицилија и Мала Азија до грчкиот полуостров, додека во исто време многу Словени биле заробени и повторно населени во Мала Азија, а останатите биле асимилирани^[60]. Во 11 и 12 век враќањето на стабилноста резултирало со силен економски раст. Во тоа време, Грчката православна црква исто така била инструментална во ширењето на грчките идеи во поширокиот православен свет^[66].

По Четвртата крстоносна војна и падот на Цариград во 1204, континентална Грција била поделена помеѓу Епирското Деспотство (византиска држава-наследник) и француско владеење^[67](познато како Франкократија), додека некои острови биле под Венецијанско владеење^[68]. Повторното освојување на византискиот царски град во Цариград во 1261 година било придружено со закрепнување на голем дел од грчкиот полуостров, иако Ахајското Кнежевство во Пелопонез и Епирското Деспотство на север останале значајни регионални сили во 14 век, додека островите останале под контрола на Џенова и Венеција. За време на династијата Палеолози (1261-1453) се појавила нова ера на грчкиот патриотизам придружена со враќање назад во Стара Грција^[69][70][71].

Во 14 век, голем дел од грчкиот полуостров на Византија биле освоени најпрвин на Србите, а потоа и на Османлиите^[72]. До почетокот на XV век, османлискиот напредок значело дека византиската територија во Грција била ограничена главно на тогашниот најголем град, Солун и Пелопонез.^[72]. По падот на Цариград во 1453, Мореја останала една од последните остатоци на Византија, која сепак била освоена во 1460 година, завршувајќи го османлиското освојување на копнена Грција^[73]. Со турското освојување, многу византиски грчки научници, кои дотогаш биле во голема мера одговорни за зачувување на класичното грчко знаење, побегнале на Запад, земајќи со себе големи книжевни дела и со тоа и значително придонесувајќи за ренесансата^[74].

Османлиски период

Поголемиот дел од територијата на денешна Грција, под власта на Отоманското Царство била во периодот од 15 век па сè до прогласувањето на независност во 1821 година. Овој период од историјата на Грција е познат како Tourkokratia.

По покорувањето на Србија, Османлиите во 1453 година го зазеле градот Цариград, и веднаш по тој голем успех се упатиле во внатрешноста на Грција. Така во 1458 година ја зазеле и Атина. Грците власта на Пелопонез ја задржиле уште само две години. Во 1460 година, полуостровот бил во рацете на Венецијанската Република и Џеновската република, но веќе во 1500 година поголемиот дел од полуостровот и разните помали острови припаѓале на Османлиите. Високите планини во Грција биле скоро недопрени, па тоа им претставувало единствено засолниште на Грците. Во 1571 година бил заземен Кипар. Венецијанската Република Крит го држал до 1670 година. Јонските острови биле само на кратко во владеење на Османлиите (Кефалонија 1479-1481 и 1485-1500), и практично останале под власта на Венеција.

Османлиска Грција била поделена во шест санџаци, и секој бил управуван од страна на санџакбеј, близок соработник на султанот кој престолнината на Османлиите ја преместил во Цариград. Пред оваа поделба, Османлиите во царството поделбата ја вршиле врз основа на религијата. На Цариградската патријаршија и било признаено првото да биде духовен водич на сите христијани во земјата, без разлика од каде потекнуваат. Патријархот бил одговорен пред султанот за однесувањето на православното население. Во првите векови од владеењето, Цариградската патријаршија го помагала црковното дело и училиштата и во голем степен се спротивставувала за напорите на Османлиите да го потурчат христијанското население на Балканскиот Полуостров. Некои грчки градови, како Атина и Родос, ја задржиле општинската самоуправа, додека во сите останати биле ставени османлиски управители. Некои области, како на пример полуостровот Мани Пелопонез, и делови од Крит и Епир, практично останале независни. За време на честите турско-венецијански војни, Грците секогаш застанувале на страната на Вернецијанската република, со мали исклучоци.^[75]Грчката православна црква помагала во голем степен во зачувувањето на грчкото наследство. Наголемите прогони на христијание во Грција се случиле во времето на Селим I, кој се обидел да го искорени христијанското население од Османлиското Царство, наредувајќи конфискација на сите христијански цркви.^[76] Вклучувањето на Грција во составот на Османлиското Царство имало долгорочни последици. Етничкиот состав на населението значително се изменил. Турците интензивно се населиле во Тракија. По протерувањето на Евреите од Шпанија во 1492 година, голем дел од тоа население се населел во Солун, кој станал главен еврејски центар на империјата. Грчкиот јазик се распаднал на регионални дијалекти, во него се додале голем број на турски зборови. Грчката музика и грчката култура заедно со нејзините елементи биле под силно влијание на османлиската.

По неколкуте неуспешни опсади на Отоманците на градот Виена и нејвниот пораз, во 1683 година, Османлиите влегле во голема економска криза која довела до зголемување на корупцијата, репресија и неефикасноста на администрацијата. Ова довело до зголемување на незадоволството на населението и до избувнување на повеќе бунтови и востанија во империјата. Грчката популација до некој степен се зголемила во текот на 17 век, кога населението од малите населени места во планините се населиле по градовите. Во текот на 17 век и XVIII век, сè повеќе грчки службеници биле регрутирани во администативните, техничките и финансиските сектори на империјата^[77]. Во 1700 година, Грците ги заземале едни од највисоките функции во Отоманската држава. Фанариотите, како класа на најбогатите Грци, живееле во Фенер, Цариград. Нивните патувања во Западна Европа довела до контакт со напредни идеи на либерализмот и национализмот, кое довело до почеток на создавањето на грчкото национално движење кое било главно насочено против османлиската власт. Грчкиот национализам бил, исто така, поттикнат од страна на агентите на Екатерина II која преку тоа се надевала да се стекне со симпатии од грчкото население, и преку потикнување на христијански востанија против Османлиите да може да го зазеде Цариград. Меѓутоа, за време на Руско-турската војна од 1768 година, Русија не успеела да го освои Цариград, главно поради дадената помош од страна на Франција и главно поради стратегиската положба на Дарданелите, каде биле стационирани Османлиите^{[78][78][79][80][81]}. Времето кога избила Француската револуција, дополнително го озночил почетокот на создавањето на активното националистичко движење на Грција.

Во Наполеоновите војни можеби не учествувал ниту еден грк, но сепак за нив овие војни имаат голермо значење ако се има предвид фактот што по заземањето на Венецијанската Република, голем дел од Јонските острови припаднале на Грција. Во 1800 година била создадена првата островска држава во Јонско Море наречена Септинсуларска република. Така, Грците за првпат по 1453 година добиле право на самоуправување, макар и под султански надзор. По крајот на Наполеоновите војни, Грците со поддршка и помош на Французите и Британците започнале да се спремаат за големата војна за независност.

Современ период

Војна за независност

Грчката војна за независност предводена од страна на грчките револуционери траела во периодор од 1821 и 1830 година. Тајната грчка националистичка организација наречена „Пријателско општество“ била основана во Одеса во 1814 година. Членовите на организацијата планирале кревање на востание со поддршка на богатите грчки егзилски заедници во Велика Британија и САД. Тие, исто така, добиле поддршка во Западна Европа, како и од Русија. Организацијата ја поддржувал и Јоанис Каподистријас, кој бил руски министер за надворешни работи. Тој станал водач на востанието. На 25 март (сега Ден на Независноста на Грција) 1821 година, православниот епископ Германос од Патра го означил почетокот на востанието.^[82][83]

Востанието било застапено во цела Грција, вклучително и делови во Македонија, Крит и Кипар. Некои од првите грчки активности биле преземени против невооружените отомански населени места. Околу 40% од турските и албанските муслимански жители на Пелопонез непосредно биле убиени, а останатите биле депортирани.^[84] Османлиите наскоро, како одмазда, го масакрирале грчкото население на Хиос и други градови. Овие настани предизвикале дополнителни симпатии на Западна Европа кон грчкото ослободително движење, иако некои се сомневале во руската позадина на востанието. Грчките востаници немале можност да создадат привремена влада на веќе ослободените делови на земјата. Војните продолжиле во 1825 година, кога османлискиот султан испратил огромна војска од Египет.

По смртта на поетот Лорд Бајрон во 1824 година, западните сили увидиле дека е крајно време за нивна интервенција. Во октомври 1827 година, британските, француските и руските флоти, по иницијатива на локалните команданти, ја поразиле отоманската флота во Битката кај Наварино. Ова било одлучувачки момент во војна за независност на Грција. Во октомври 1828, француските војници пристигнале на Пелопонез во знак на поддршка. Под нивна заштита, Грците успеале да ја создадат владата. Така, на 11 мај 1832 година, Грција конечно била признаена како суверена држава. Јоанис Каподистријас, кој бил шеф на непризнаена Грција од 1828 година, бил убиен во октомври 1831 година. За да се спречи натамошното експерименти во републиканската влада, западните сили инсистирале земјата да стане монархија. Така, Отон I Грчки бил избран за првиот монарх на земјата.

Кралство Грција

По доаѓањето на Каподистријас, се започнало со голема програма за реформи и модернизација која ги опфатило сите области. Тој повторно воспоставил воено единство со ставање на крај на втората фаза од граѓанската војна, ја реорганизирал војската. Каподистријас, исто така преговарал со Големите сили и Отоманското Царство за да ги утврдат границите и степенот на независност на грчката држава, го потпишал мировниот договор со кој завршила војната за независност со Османлиите, ја вовел валутата феникс, првата модерна грчка валута, ја организирал локална администрација и во обид да ги подигне животните стандарди на населението, го вовел одгледувањето на компир во Грција. Исто така, тој се обидел да го поткопа авторитетот на традиционалните кланови (или династии) кои имале свое наследство во минатото или биле влијателни^[85]. Но, тој ја потценил политичката и воената сила на командантите, кои во 1821 година го започнале револтот против Османлиите и кои очекувале водечка улога во пост-револуционерната влада. Историја на Грчката револуција од 1861 година на Џорџ Финлај покажува дека до 1831 година владата на Каподистријас била омразена, главно од независните маниоти, но и од Румелиотите (Централна Грција) и богатите и влијателни трговски семејства на Хидра, Спецес и Псара. Царинските надоместоци на жителите на Хидра биле главен извор на приходи за овие општини, и тие одбиле да ги предадат на Каподистријас. Се смета дека Каподистријас одбил да го свика Националното собрание и владеел како деспот, најверојатно под влијание на неговите руски искуства. Општината Хидра им наложила на адмиралите Андреас Мијаулис и Александрос Маврокордатос да заминат за Порос и таму да ја искористат флотата на Хеленската морнарица. Мијаулис го сторил тоа со намера да спречи блокада на островите, сметајќи дека ќе се свика Националното собрание. Во 1831 година, Каподистријас наредил затворање на Петрос Мавромихалис, бег на полуостровот Мани. Главно поради овој настан, на 9 октомври 1831 година Каподистријас бил убиен од братот на Петрос, Константис и неговиот син Георгиос.

Јоанис Каподистријас бил наследен како гувернер од неговиот помлад брат, Августинос Каподистријас. Августинос владеел само шест месеци, за време на кој период земјата паднала во хаос. Според протоколот потпишан на Лондонската конференција од 1832 на 7 мај 1832 година помеѓу Баварија и заштитните сили, Грција била дефинирана како независно кралство, ослободено од отоманската контрола, до линијата Арта-Волос како нејзина северна граница.

Владеењето на Отон I траело 30 години пред тој и неговата сопруга, кралицата Амалија, да заминат на ист начин како што и дошле во земјата, преку британскиот воен брод. Регентството го вовел германскиот јазик како службен јазик на администрацијата и скоро сите административни и државни служби ги пополнило со Баварци. Ова управување во историјата на Грција е познато како „ксенократија“ (управување на странците). Отон бил искрен во својата желба да ѝ даде на Грција добра влада, но тој имал два големи недостатоци во очите на Грците: неговата римокатоличка вера и бракот со кралицата Амалија која не можела да му роди деца. Баварските регенти владееле до 1837 година, кога биле отповикани на инсистирање на Велика Британија и Франција. Отон потоа назначил грчки министри, иако официјалните претставници на Баварија сè уште управувале со поголемиот дел од администрацијата и армијата. Во тоа време, Грција сè уште немала законодавство и устав. Незадоволството се зголемило до избувнувањето на револуцијата од 3 септември 1843 година во Атина. Грчкиот Устав од 1844 година тогаш основал дводомен парламент кој се состоел од Собрание и Сенат. Моќта тогаш преминала во рацете на група грчки политичари, од кои повеќето биле команданти во Војната за независност против Османлиите.

Кога започнала Кримската војна во 1854 година, Грција забележала можност да добие територија под контрола на отоманската власт, која имала големо грчко население. Грција, како православна нација, имала значителна поддршка од Русија, но руската влада одлучила дека е премногу опасно да й се помогне на Грција да ги прошири своите граници^[86]. Владата на Отон наредила преместување на грчките чети во Тесалија и Епир и Македонија, области над кои грчката влада имала претензии^[87]. Во реонот на Арта избувнало и востание. По отворениот ултиматум од страна на Цариград, Виена, Париз и Лондон, заедно со воведување на втора блокада на атинското пристаниште, Отон се откажал од понатамошна интервенција. По завршувањето на Кримската војна, авторитетот на Отон I започнал прогресивно да се намалува по кое кралот и кралицата биле принудени да ја напуштат земјата и да се упатат кон Баварија, а во Грција се формирало регентство и нова влада. По падот на Отон, за нов крал бил донесен данскиот принц, познат како Ѓорѓи I.

До 1890-тите години Грција била буквално пред банкрот. Сиромаштијата била распространета во руралните средини и на островите и поради тоа голем дел од Грците од руралните средини емигрирале во САД. Во руралните средини немало образование.

Сите Грци биле обединети во својата решеност да ги ослободат грчките провинции на Отоманското Царство. Особено на Крит, Критскиот револт (1866-1869) ја подигнал националистичката страст. Кога избувнала војната меѓу Русите и Османлиите во Руско-турската војна (1877-1878), грчката политика застанала на страната на Русија, но Грција била премногу сиромашна и премногу загрижена поради можната британската интервенција, поради кое таа официјално не влегла во војната. Сепак, во 1881 година, Тесалија и делови од Епир биле отстапени на Грција како дел од Берлинскиот конгрес. Националистичкото расположение кај Грците во Отоманското Царство продолжило да расте, и до 1890-тите најголема пречка станала Македонија. Тука, Грците се натпреварувале не само со Османлиите, туку и со Бугарите во т.н. Борба за Македонија.

Во пролетта 1912 година, серија билатерални договори меѓу христијанските балкански држави (Грција, Бугарија, Црна Гора и Србија) довеле до формирање на Балканска лига, која во октомври 1912 година објавила војна на Отоманското Царство. Во Првата балканска војна, Османлиите биле поразени на сите фронтови, а сојузниците побрзале да зграбат толку територија колку што можеле во тој момент. Грците го окупирале Солун непосредно пред Бугарите, а исто така зеле и голем дел од Епир со Јанина, како и Крит и Егејските Острови. Договорот од Лондон (1913) ја завршил војната, но никој не останал задоволен. Во јуни 1913 година Бугарија ја нападнала Грција и Србија, започнувајќи ја Втората балканска војна, но била поразена. Според договорот од Букурешт (1913) Грција се проширила на јужниот дел на Епир, јужната половина на Македонија, Крит и Егејските острови, освен Додеканези, која била окупирана од Италија од 1911 година. Овие придобивки речиси двојно ги зголемиле териториите и населението на Грција.

Прва светска војна

Во март 1913 година, еден анархист, Александрос Схинас, го убил кралот во Солун и неговиот син дошол на престолот како Константин I. Кога Првата светска војна избувнала во 1914 година, кралот и неговиот премиер Венизелос претпочитале да задржат неутралност, и покрај грчкиот договор за сојуз со Србија, кога Србија била нападната од Австроунгарија како прва воинствена акција на конфликтот. Но, кога сојузниците побарале грчка помош во Галиполската операција од 1915 година, нудејќи го Кипар, нивните разграничувачки ставови станале очигледни. Кога Бугарија влегла во војната како германски сојузник во октомври 1915 година, Венизелос ги повикал сојузничките сили во Грција (Солунски фронт), за што повторно бил отпуштен од Константин. По Февруарската револуција во Русија во 1917 година, царската поддршка за неговиот братучед Константин била отстранета, а во јуни 1917 година Константин бил принуден да ја напушти земјата, без да отстапи, а вториот негов син Александар станал крал, но останатото кралско семејство и најистакнатите ројалисти го следеле во егзил. Венизелос во тој период бил водач на површно обединета Грција во војната и тоа на сојузничката страна, но поделбата на грчкото општество на венизелисти и антивенизелисти, таканаречената Национална шизма, станала поцврста.

Со крајот на војната во ноември 1918 година, Отоманското Царство било пред својот крај, а Грција очекувала сојузниците да ги исполнат своите ветувања. Низ мала мерка преку дипломатските напори на Венизелос, Грција ја обезбедила Западната Тракија според Нејскиот мировен договор во ноември 1919 и Источна Тракија и зоната околу Смирна во Западна Анадолија. Од страна на Мустафа Кемал Ататурк започнала т.н. Грчко-турска војна, каде во август 1922 година, турската војска го разбила грчкиот фронт и ја освоила Смирна во операција што довела до катастрофалниот Голем пожар на Смирна. Грчката војска се евакуирала не само од Анадолија, туку и од Источна Тракија и островите Имброс и Тенедос, во согласност со условите на договорот од Лозана. Размена на население меѓу Грција и Турција било договорено меѓу двете земји, со над 1,5 милиони христијани и речиси половина милион муслимани. Оваа катастрофа го означил крајот на Голема идеја и ја оставила Грција финансиски исцрпена и деморализирана.

Меѓувоен период

Катастрофата ја продлабочила политичката криза. Грчките избори од 1923 година биле одржани за да се формира Национално собрание чија прва задача била да изготви нов устав. По неуспешниот обид за Државен удар на Леонардопулос-Гаргалидис, на 25 март 1924 година, Народното собрание донело одлука за промена на државното управување и Грција била прогласена за претседателска република, кралот Георги II заминал од земјата, а Александрос Папанастасиу станал прв премиер на Втората Грчка Република. На референдумот кој бил одржан подоцна, формално кралската династија била укинета.

Меѓутоа, новата република била изградена на нестабилни темели. Настанал националниот раскол, бидејќи монархистите, со исклучок на Јоанис Метаксас, не го признале републиканскиот режим поддржуван од страна на Венизелистите. Грција станала дипломатски изолирана и ранлива, како што покажал инцидентот од Крф во 1923 година, а економските основи на државата биле во рушевини по една деценија војна и ненадејно зголемување на населението во земјата за една четвртина. Во јуни 1925 година, генерал Теодорос Пангалос извршил државен удар и владеел како диктатор една година сè додека не бил соборен од друг државен удар, на чело со Георгиос Кондилис, кој ја обновил републиката. Во 1928 година, Венизелос се вратил од егзил. По убедливата победа на грчките избори во 1928 година, тој формирал влада. Ова бил единствениот кабинет на Втората република што го извадил својот целосен четиригодишен мандат.

Два неуспешни воени удари на Венизелистите следеле во 1933 и 1935 година, во обид да се зачува Републиката, но тие имале спротивен ефект. На 10 октомври 1935 година, неколку месеци по сузбивањето на обидот за државен удар од 1935 година, Георгиос Кондилис, поранешниот венизелист, ја укинал републиката преку друг државен удар и монархијата била обновена. На референдумот од 1935 година 97,88% од гласовите гласале за враќање на монархот, а кралот Георги II го испочитувал истото.

По доаѓањето на Метаксас, пензиониран ројалистички генерал, кој верувал дека е неопходна авторитарна влада за да се спречи социјалниот конфликт и да се смири моќта на комунистите. На 4 август 1936 година, со поддршка на кралот, тој го суспендирал парламентот и го воспоставил режимот од 4 август. Комунистите биле потиснати и либералните водачи влегле во внатрешно прогонство. Режимот на Метаксас промовирал разни концепти како што биле „Третата хеленска цивилизација“, римскиот поздрав, Националната организација на младите и воведување мерки за добивање поддршка. И покрај овие напори, режимот немал широка популарна база или масовно движење кое го поддржувало. Во април 1939 година, италијанската закана одеднаш се приближила кога Италија ја анектирала Албанија, при што Британија јавно ги гарантирала границите на Грција. Така, кога Втората светска војна избувнала во септември 1939 година.

Втора светска и граѓанска војна

И покрај оваа прогласена неутралност, Грција станала цел на експанзионистичката политика на Бенито Мусолини. Италијанските војници ја преминале границата на 28 октомври 1940 година, започнувајќи ја Грчко-италијанската војна, но биле запрени од решителна грчка одбрана која на крајот ги вратила во Албанија. Метаксас починал во јануари 1941 година. Во меѓувреме, Адолф Хитлер неволно бил принуден да ги пренасочи германските трупи за да го спаси Мусолини од пораз, а на 6 април 1941 година ја нападнал Грција преку Југославија и Бугарија. Кралот и владата побегнале на Крит, каде што останале до крајот на Битката за Крит. Потоа кралот се префрлил во Египет, каде била основана грчка влада во егзил.

Окупираната земја на Грција била поделена во три зони (германска, италијанска и бугарска) и во Атина бил формиран марионетен режим. Грција имала големи последици за време на Втората светска војна, бидејќи Германците го присвоиле најголемиот дел од земјоделското производство во земјата и ги спречиле рибарите да работат. Како резултат на тоа, и поради тоа што британската блокада првично ги спречила странските хуманитарни напори, следел Големиот грчки глад. Илјадници Грци починале, особено во зимата на 1941-1942 година. Најголемата група на отпорски движења, Народноослободителниот фронт (ЕАМ), била контролирана од страна на Комунистичката партија на Грција, како и Грчката народно-слободителна армија (ЕЛАС), предводена од Арис Велучиотис, а граѓанската војна наскоро избувнала токму помеѓу нив и некомунистичките групи како што била Народна Републиканска Грчка Лига (ЕДЕС) на чело со Наполеон Зервас. Како што се приближувал германскиот пораз, така различните грчки политички фракции се состанале во Либан во мај 1944 година под британско покровителство и формирале влада на национално единство на чело со Георгиос Папандреу, во која ЕАМ била претставена од шест министри.

Граѓанската војна во Грција била една од првите воени конфликти кој се случиле во периодот по завршувањето на Втората светска војна, кој траел од 1946 до 1949 година. Победата над комунистите било благодарение на идното грчко членство во НАТО, како и големата поддршка што во тоа време и ја давала САД на Грција. Граѓанската војна резултирала со 100.000 убиени и предизвикала катастрофални економски нарушувања. Покрај тоа, најмалку 25.000 Грци и неодреден број македонски Словени биле или доброволно или насилно евакуирани во земјите на Источниот блок, додека 700.000 биле раселени лица во земјата. Многу повеќе емигрирале во Австралија и во други земји.

Поствоен период

По крајот на граѓанската војна, Грција се обидела да се приклучи кон западните демократии и станала членка на НАТО во 1952 година. 1960-тите години започнал периодот кога грчката економија брзо се развивала и била структурирана во рамките на европските и светските економски случувања. Една од главните одлики на тој период е зачленувањето на емјата во Европската економска заедница, во обид да се создаде заеднички пазар. Релевантниот договор бил договорен во 1962 година. Стратегијата за развој, усвоена од земјата, била отелотворена во организираните петгодишни планови; сепак нивната ориентација била неопределена. Врв на развојот во земјата бил регистриран во производството, главно во текстилната, хемиската и металуршката индустрија, чија стапка на раст достигнала 11% во текот на 1965-70 година. Другата голема област каде што се случиле очигледни економски и социјални последици, било градежништвото.

Земјата продолжила со влегување во нова политичка криза. Поради тоа биле закажани избори кон крајот на април 1967 година. На 21 април 1967 година група десничарски полковници предводени од полковникот Јоргос Пападопулос ја презеле власта во државниот удар и воспоставиле воена хунта. Неколку илјади осомничени комунисти и политички противници биле затворени или протерани на оддалечените грчки острови. На 25 ноември 1973 година, по крвавото задушување на Атинското политехничко востание на 17 јули, Димитриос Јоанидис го соборил Пападопулос и се обидел да ја продолжи диктатурата и покрај немирите што предизвикале востанието. Обидот на Јоанидис во јули [1974] година за соборување на архиепископот Макариј III Кипарски, претседателот на Кипар, ја довело Грција на работ на војна со Турција, која го нападнала Кипар и окупирала дел од островот^[88]. По референдумот од 1974 година што резултирал со укинување на монархијата, новиот устав бил одобрен од парламентот на 19 јуни 1975 година.

На 1 јануари 1981 година Грција станала десетта членка на Европската заедница (денес Европска Унија)^[89]. На парламентарните избори што се одржале на 18 октомври 1981 година, Грција ја избрала својата прва социјалистичка влада кога ПАСОК, предводена од Андреас Папандреу, освоила 172 места од 300 места. На 29 март 1985 година, откако премиерот Папандреу одбил да го поддржи претседателот Караманлис за втор мандат, судијата на Врховниот суд Христос Сарцетакис бил избран за претседател од страна на грчкиот парламент.

Грција имала два круга парламентарни избори во 1989 година кои создале слаба коалициона влада со ограничени мандати. Партиските водачи ја повлекле својата поддршка во февруари 1990 година, а изборите се одржале на 8 април. Нова демократија, предводена од Константин Мицотакис, освоила 150 места на тие избори, а потоа добила уште две други. Сепак, поделбата меѓу Мицотакис и неговиот прв министер за надворешни работи, Андонис Самарас, во 1992 година, довело до разрешување на Самарас и евентуален колапс на владата на НД. На новите избори во септември 1993 година Папандреу се вратил на власт. На 17 јануари 1996 година, по долготрајна болест, Папандреу поднел оставка и бил заменет како премиер на поранешниот министер за трговија и индустрија Костас Симитис. За неколку дена, новиот премиер морал да се справи со големата грчко-турска криза за островите Имија / Кардак. Симитис подоцна победил на реизборот на изборите во 1996 и 2000 година. Во 2004 година Симитис се повлекол и Јоргос Папандреу го наследил како водач на ПАСОК^[90].

На изборите во март 2004 година, ПАСОК бил поразен од Нова демократија, предводена од Костас Караманлис, внук на поранешниот претседател. Владата ги закажала предвремените избори во септември 2007 година (нормално, изборите требало да се одржат во март 2008 година), а Нова демократија повторно била мнозинска партија во парламентот. Како резултат на тој пораз, ПАСОК направил партиски избори за нов водач. Во тој натпревар, Јоргос Папандреу бил реизбран за претседател. Сепак, на изборите во 2009 година ПАСОК станала мнозинска партија во Парламентот и Јоргос Папандреу станал премиер на Грција. Откако ПАСОК го изгубил мнозинството во парламентот, НД и ПАСОК се приклучиле на помалиот народен православен собир во голема коалиција, ветувајќи ја својата парламентарна поддршка за влада на национално единство на чело со поранешниот потпретседател на Европската централна банка, Лукас Пападемос.

Од крајот на 2009 година стравувањата од криза на должничкиот долг се развиле меѓу инвеститорите во врска со способноста на Грција да ги исполни должничките обврски поради силниот раст на нивото на државниот долг^[91][92]. Ова довело до криза во земјата.

На 2 мај 2010 година, земјите од Еврозоната и Меѓународниот монетарен фонд се договориле за заем од 110 милијарди евра за Грција, услов за спроведување на строги мерки на штедење. Во октомври 2011 година, водачите на Еврозоната, исто така, се согласиле за предлогот за отпис на 50% од грчкиот долг кон приватните кредитори, зголемувајќи го ЕФСФ на околу 1 трилион евра и барајќи од европските банки да постигнат 9% капитализација за да го намалат ризикот во други земји. Овие мерки на штедење се покажале крајно непопуларни кај грчката јавност, предизвикувајќи демонстрации и граѓански немири.

На изборите во јануари 2015 година, победила партијата на СИРИЗА, а Алексис Ципрас бил избран за нов премиер на земјата. Киријакос Мицотакис станал премиер на земјата по изборите во 2019 година.

Грција е парламентарна република.^[93] Шефот на државата е Претседателот на Републиката кој се избира од Парламентот на петгодишен мандат.^[94] Сегашниот Устав бил зацртан и усвоен од Петтиот Ревизионерен Парламент на Хелените и влегол во служба во 1975 по падот на воената хунта од 1967–1974. Оттогаш бил ревидиран двапати, во 1986 и 2001. Уставот, кој се состои од 120 членови, предвидува поделба на власта на извршна власт, легислатива и судска власт, и овозможува специфична загарантираност (дополнително определена во 2001) на граѓанските права.^[95]

Според Уставот, извршната власт ја врши Претседателот на Републиката и Владата.^[96] Со Уставниот амандман од 1986 должностите на претседателот биле скратени во значајна мерка, и тие се сега воглавно церемонијални.^[97] Позицијата на премиер, Шефот на владата на Грција, припаѓа на моменталниот водач на политичката партија на која што ќе ѝ биде изгласана доверба од парламентот. Претседателот на републиката формално го назначува премиерот, и по негова препорака, ги назначува и ослободува од должност другите членови на кабинетот.^[98] Премиерот го има најголемиот дел од политичката моќ, и амандманот од 1986 дополнително ја зајакнува негоата позиција во однос на претседателот на републиката.^[99]

Законодавната власт ја врши 300-член изборен еднодомен Парламент.^[100] Статутите кои ги усвојува Парламентот треба да бидат одобрени и од Претседателот на Републиката.^[101] Парламентарните избори се одржуваат секои четири години, но Претседателот на Републиката е обврзан да го распушти Парламентот порано по предлог на Кабинетот, во поглед на справување со национално прашање од извонредна важност.^[102] Претседателот е исто така обврзан да го распушти Парламентот порано, доколку опозицијата поднесе предлог за гласање за доверба на Владата и биде изгласана недоверба на Владата.^[103]

Судската власт е независна од извршната и законодавната и ги опфаќа трите Врховни Суда: Касацискиот Суд, Државниот Совет и Ревизиониот Суд. Правниот систем исто така се состои од граѓански судови, кои ги решаваат граѓанските спорови, и административни судови кои ги решаваат споровите помеѓу граѓаните и грчките административни власти.

Политички партии

По повторното воспоставување на демократијата, во грчкиот двопартиски систем воглавно доминираат либералноконзервативната партија Нова Демократија (НД) и социјалдемократското Панхеленско Социјалистичко Движење (ПАСОК).^[104] Други важни партии се Комунистичката Партија на Грција (ККЕ), Коалицијата на радикалната левица (СИРИЗА) и Народниот Православен Собир (ЛАОС). Моменталниот премиер е Киријакос Мицотакис, претседател на партијата Нова Демократија и син на поранешниот премиер на Грција, Константин Мицотакис и поранешната Министерка за надворешни работи на Република Грција, Дора Бакојани. Функцијата ја презел од Алексис Ципрас по победата на Парламентарните избори во 2019 година.

Периферии и префектури

Административно, Грција се состои од тринаесет периферии кои понатаму се делат на вкупно педесет и една префектура. Исто така, постои една автономна област, Атон (грчки: 'Άγιον Όρος', „Света Планина“), која се граничи со периферијата Централна Македонија.

Карта	Број	Периферија	Главен град	Површина	Население
	1	Атика	Атина	3 808 км2	3 761 810
	2	Епир	Јанина	9 203 км2	353 820
	3	Западна Грција	Патра	11 350 км2	740 506
	4	Западна Македонија	Кожани	9 451 км2	301.522
	5	Источна Македонија и Тракија	Комотини	14 157 км2	611 067
	6	Јонски Острови	Крф	2 307 км2	212 984
	7	Јужен Егеј	Ермуполи	5 286 км2	302 686
	8	Крит	Ираклион	8 259 км2	601 131
	9	Пелопонез	Каламата	15 490 км2	638 942
	10	Северен Егеј	Митилини	3 836 км2	206 121
	11	Тесалија	Лариса	14 037 км2	753 888
	12	Централна Грција	Ламиа	15 549 км2	605 329
	13	Централна Македонија	Солун	18 811 км2	1 871 952
	-	Света Гора (автономна)	Кариес	390 км2	2 262

Албанија Македонија Бугарија Турција Грција АТИНА Солун Кавала Тасос Дедеагач Самотракија Крф Игуменица Лариса Волос Јанина Халкида Патра Коринт Нафплио Спарта Ареополи Пиреј Елефсина Лаврио Ираклион Егеј. Македонија Тракија Епир Тесалија Евбеја Централна Грција Пелопонез Олимп Лефкада Кефалоња Закинтос Лемнос Лезбос Хиос Самос Андрос Тинос Миконос Икарија Патмос Наксос Милос Санторини Кос Родос Карпатос Касос Китира Гавдос Егејско Море Критско Море Миртојско Море Јонско Море Средоземно Море Крит Егејски Острови Киклади Додеканези Јонски Острови

Сместена во јужниот^[105] и во југоисточниот дел на Европа^[106], Грција се состои од планинско, полуостровско копно кое излегува на море на јужниот дел на Балканот, пелопонескиот полуостров (одделен од копното со Коринтскиот Канал), и бројни острови (1400, од кои 227 се населени), вклучувајќи ги Крит, Евбеја, Лезбос, Хиос, Додеканезите и Кикладите, островски групи во Егејското Море, како и островите во Јонското Море. Грција ја има десеттата најдолга брегова линија во светот со должина од 13,676 км^[107]; нејзините копнени граници се долги 1 160 км.

Четири петтини од територијата на Грција се планини или ридови, што ја прави државата една од најридестите во Европа. Олимп, жариште на грчката култура низ историјата кулминира на врвот Митикас (2917 м), највисок во државата. Некогаш се сметал за престол на боговите, а денес е многу популарен кај планинарите. Западна Грција има голем број на езера и мочуришта, а доминантен е планинскиот венец Пинд. Пинд достигнува максимална височина од 2673 метри на врвот Смолика и претставува продолжение на Динаридите. клисурата Вик е уште една спектакуларна образба и привлечна точка за љубителите на екстремните спортистови.

Венецот продолжува низ централен Пелопонез, поминува низ островите Китира и Андикитира и стигнува сè до југозападниот Егеј, на островот Крит каде што и завршува. Островите на Егејот се врвови на подводни планини кои некогаш претставувале продолжение на копното. Пинд е окарактеризиран со високи и стрмни врвови, често пресекувани од бројни кањони и разни други карстни форми. Најпозната таква форма е формацијата Метеора која се состои од високи стрмни карпи и претставува незаборавно искуство за стотиците илјади туристи кои ја посетуваат областа секоја година.

Североисточна Грција има уште еден висок планински венец, Родопскиот венец, кој се протега низ периферијата Источна Македонија и Тракија; оваа област е покриена со густи антички шуми. Познатата шума Дадиа е во префектурата Еврос, во далечниот североисток на земјата.

Пространите низини се наоѓаат примарно во префектурите Тесалија, Централна Македонија и Тракија. Тие претставуваат клучни економски региони бидејќи тие се едни од ретките региони со обработлива земја во државата. Ретки морски делфини и желки живеат во морињата околу континентална Грција, додека нејзините густи шуми се населени со кафеави мечки, риссови, елени и диви кози.

Според статистиката на Светската банка за 2013 година, економијата на Грција е 43-та најголема по номиналниот бруто-домашен производ со 242 милијарди долари^[108] и 52-та најголема со паритет на куповната моќ (PPP) со 284 милијарди долари^[109]. Дополнително, Грција е 15-тата најголема економија во Европската Унија^[110]. Во однос на приходите по глава на жител, Грција е рангирана на 38 или 40 место во светот на 21.910 долари и 25.705 долари за номинален БДП и за ЈПП соодветно. Грчката економија е класифицирана како напредна^{[111][112][113][114][115]} и со високи примања^[114][116].

Грција е развиена земја со висок стандард на живеење и висок ранг во Индексот за човековиот развој^{[117][118][119]}. Нејзината економија главно се состои од услужниот сектор (85,0%) и индустријата (12,0%), додека земјоделството изнесува 3,0% од националното економско производство^[120]. Важни грчки индустрии вклучуваат туризам (со 14.9 милиони^[121] меѓународни туристи во 2009 година, таа е рангирана како 7-ма најпосетена земја во Европската Унија^[121] и 16-та во светот^[121] од Светската туристичка организација на Обединетите нации) и трговски превоз (на 16,2% од вкупниот капацитет на светот, грчкиот трговски моринец е најголемиот во светот), додека земјата е исто така значителен земјоделски производител (вклучувајќи риболов) во рамките на Унијата.

Невработеноста во Грција изнесувала 21,7% во април 2017 година^[122]. Стапката на невработеност кај младите (42,3% во март 2018 година) е екстремно висока во споредба со стандардите на ЕУ^[123].

Со економијата поголема од сите други балкански економии во комбинација, Грција е најголемата економија на Балканот^{[124][125][126]} и важен регионален инвеститор^[124][125]. Грција е втор странски инвеститор во Албанија, трет во Бугарија и најголем странски инвеститор во Македонија. Грчките банки отвораат нови претставништва некаде на Балканот речиси неделно^{[127][128][129]}. Грчката телекомуникациска компанија ОТЕ станала силен инвеститор во земјите од поранешна Југославија и другите балкански земји^[127].

Грција била основач на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД) и Организацијата за економска соработка на Црното Море (БСЕЦ). Во 1979 година бил потпишан пристапот на земјата кон Европските заедници и единствениот пазар, а процесот бил завршен во 1982 година. Грција била примена во Економскиот и монетарен сојуз на 19 јуни 2000 година, а во јануари 2001 година го усвоила еврото како своја валута, заменувајќи ја грчката драхма со курс од 340,75 драхми спрема еврото^[130]. Грција е исто така членка на Меѓународниот монетарен фонд и Светската трговска организација, и е рангирана на 24-то место според KOF Globalization Index за 2013 година.

Земјоделство

Во 2010 година, Грција била најголем производител на памук во ЕУ (183.800 тони) и фастак (8.000 тони)^[131], втора во производството на ориз (229.500 тони)^[131] и маслинки (147.500 тони)^[132], трета во производството на смокви (11.000 тони), бадеми (44.000 тони), домати (1.400.000 тони), и лубеници (578.400 тони) и четврта во производството на тутун (22.000 тони). Земјоделството придонесува со 3,8% од БДП на земјата и вработува 12,4% од работната сила на земјата.

Енергетика

Во производството на енергија во Грција доминира Државната енергетска корпорација (позната под акронимот ΔΕΗ или на англиски јазик DEI). Во 2009 година, ДЕК обезбедила 85,6% од целата побарувачка за електрична енергија во Грција^[133], додека овој процент паднал на 77,3% во 2010 година. Речиси половина (48%) од моќноста на ДЕК се генерира користејќи лигнит^[133].

12% од електричната енергија на Грција доаѓа од хидроцентралите^[134], а уште 20% од природниот гас^[134]. Помеѓу 2009 и 2010 година, производството на енергија на независните компании се зголемило за 56%, од 2.709 гигават часови во 2009 година на 4.232 во 2010 година^[133]. Во согласност со Директивата на Европската комисија за обновлива енергија, Грција има за цел да добие 18% од вкупната енергија од обновливи извори до 2020 година^[135]. Во 2015 година, според независниот оператор за пренос на енергија во Грција (ΑΔΜΗΕ), повеќе од 20% од електричната енергија во Грција е произведена од обновливи извори на енергија и хидроелектрични централи. Овој процент во април достигнал 50%^[136]. Истиот тренд бил случај и за 2016 година^[137]. Придонесот во бруто финалната потрошувачка на електрична енергија изнесувала 24,5% во 2016 година^[138], додека хидроелектричната енергија претставувала околу 25% со инсталиран капацитет. Според грчкиот оператор на пазарот на електрична енергија (LAGIE), вкупниот инсталиран капацитет во грчкиот меѓусебно поврзан систем на крајот на 2016 година изнесувал речиси 16.615 мегавати, вклучувајќи 3,912 мегавати лигнит, 4.658 мегавати природен гас, 3.173 мегавати голема хидроцентрала и 4.873 мегавати обновливи извори на енергија^[138].

Грција во моментов нема никакви атомски централи во функција, но во 2009 година Академијата во Атина предложиla да се започне истражување за можноста развој на грчките атомски централи^[139].

Туризам

Туризмот е клучен елемент на економската активност во земјата и е еден од најважните сектори во земјата. Грција е главно туристичко одредиште и знаменитост во Европа од антиката, поради нејзината богата култура и историја, што во голема мера се рефлектира од страна на 18-те места кои се вклучени во списокот на светско наследство на УНЕСКО^[140], како и поради нејзиното долго крајбрежје, многу острови и плажи^[141].

Грција привлекла 26,5 милиони посетители во 2015 година и 30 милиони посетители во 2016 година^[142][143], што ја прави Грција една од најпосетените земји во Европа и светот, и придонесува со 18% во бруто-домашниот производ во земјата^[144]. Нејзиниот главен град Атина, како и Санторини, Миконос, Родос, Крф, Крит и Халкидик се некои од главните туристички одредишта во земјата.

Во последниве години, Грција, исто така, промовирала верски туризам и поклонение во региони со значително историско религиозно присуство, како што се манастирите во Метеора и Света Гора, во соработка со други земји^[145]. Грција има 752 термални извори. Многу од нив се класифицирани како терапевтски од страна на Националниот институт за географски и минерални истражувања. Кон крајот на 19 и почетокот на 20 век овие топли извори биле опкружени со космополитски објекти, односно со хотели и ресторани, додека неколку истакнати членови на општеството како на модерната грчка држава, така и на османлиската држава (за регионите што сè уште се инкорпорирани во неа) биле вклучени во туристичка инфраструктура. Топлинскиот туризам станал особено распространет во 1960-тите и 1970-тите години, додека во 1980-тите бил широко поддржан од програмата за социјален туризам, која субвенционирала голем дел од трошоците за стари корисници на објектите. Денес, сепак, постои итна потреба истите да се реновираат, да се обноват и издигнат овие бањи според современи стандарди и да се создаде меѓународна клиентела. Посетителите, сепак, веќе можат да најдат високостандардни туристички капацитети во Позар, во Адипос и во Камена Вурла, во Лутраки во близина на Коринт, како и во Кајафас, на западните брегови на Пелопонез.

Панорама на стариот град Крф, Светско наследство на УНЕСКО.

Сообраќај

Од 1980-тите патиштата и железниците на Грција значително се модернизирани. Позначајни проекти се магистралата „Егнатија“ кој ја поврзува северозападна Грција (Игуменица) со северна и североисточна Грција. Мостот Рио-Андирио (најдолгиот висечки мост во Европа, долг 2250 м) го поврзува западен Пелопонез од Рио (7 км од Патра) со Андирио на централното грчко копно. Планирано е продолжување на магистралниот пат Патра-Атина кон Пиргос во западен Пелопонез до 2014. Најголемиот дел од автопатските врски помеѓу Атина и Солун исто така се надоградени.

Метрополитанската зона на главниот град Атина има релативно нов меѓународен аеродром (отворен во 2001), нов приватен приградски автопат Атики Одос (отворен во 2001), и проширен метро систем (од 2000).

Повеќето од грчките острови и многу поважни градови во Грција се поврзани воздушно, најчесто преку двете главни авиокомпании на Грција, Aegean и Olympic. Поморските врски се значително подобрени со модерни брзи возила, вкучувајќи катамарани и водолети. Железничките врски не се толку важни колку во другите европски држави, но и железници биле значително проширени со нови приградски врски околу Атина, модерна intercity врска помеѓу Атина и Солун, и надоградување до двојни колосеци во многу делови на мрежата од 2500 км. Меѓународните железнички линии ги поврзуваат грчките градови со остатокот од Европа, Балканот и Турција.

Телекомуникации

Современите дигитални информациски и комуникациски мрежи достигнуваат во сите области. Постојат повеќе од 35.000 км оптичка мрежа низ земјата. Широкопојасниот интернет е широко распространет во Грција: од почетокот на 2011 година имало вкупно 2.252.653 широкопојасни врски^[146]. Според податоците од 2017 година, околу 82% од општата популација редовно користела интернет^[147].

Интернет кафулињата кои нудат мрежен пристап исто така се вообичаено место во земјата, додека мобилниот интернет на 3G и 4G-LTE мобилните мрежи и Wi-Fi врските може да се најдат речиси насекаде^[148]. Користењето на 3G/4G мобилен интернет во последниве години е нагло зголемено. Врз основа на податоците за 2016 година, 70% од грчките интернет корисници имаат пристап преку 3G/4G мобилен^[147]. Меѓународната унија за телекомуникации на Обединетите нации ја рангира Грција меѓу првите 30 земји со високо развиена информатичка и комуникациска инфраструктура^[149].

Наука и технологија

Генералниот секретаријат за истражување и технологија на Министерството за развој и конкурентност е одговорен за дизајнирање, спроведување и надгледување на националната истражувачка и технолошка политика. Во 2003 година, јавните трошоци за истражување и развој изнесувале 456,37 милиони евра, што претставува зголемување за 12,6% од 2002 година. Вкупните трошоци за истражување и развој (и јавни и приватни) како процент од БДП се повеќе од двојно зголемени од 1989 година, од 0,38 проценти до 0,83 проценти од 2014 година.

И покрај тоа што трошоците за истражување и развој во Грција остануваат пониски од просекот на ЕУ од 1,93 проценти, меѓу 1990 и 1998 година, вкупните трошоци за истражување и развој во Грција уживале трет највисок пораст во Европа, по Финска и Ирска. Поради својата стратешка локација, квалификувана работна сила и политичка и економска стабилност, многу мултинационални компании како Ериксон, Сименс, Моторола, Кока-Кола и Тесла имаат регионален центар за истражување и развој во Грција^[150].

Грција има неколку големи технолошки паркови со инкубаторски капацитети и е членка на Европската вселенска агенција (ЕСА) од 2005 година^[151]. Соработката помеѓу ЕСА и Националниот комитет започнла во раните 1990-ти. Во 1994 година, Грција и ЕСА го потпишаале својот прв договор за соработка. Официјално Грција аплицирала за полноправно членство во 2003 година, станувајќи шеснанаесеттата членка на ЕСА на 16 март 2005 година. Грција учествува во телекомуникациските и технолошките активности на ЕСА и Глобалниот мониторинг за животната средина и безбедносната иницијатива.

Националниот центар за научно истражување „Демокрити“ е основан во 1959 година. Првичната цел на центарот била унапредување на јадрените истражувања и технологијата. Денес, неговите активности опфаќаат неколку полиња на науката и инженерството. Грција има една од највисоките стапки на високо во светот ^[152], додека Грците се добро застапени во академските институции во светот; многу водечки западни универзитети вработуваат свои кадри на грчките факултети^[153].

Според официјалното статистичко тело на Грција, Грчка статистичка служба (ЕЛСТАТ), вкупното население во земјата во 2011 година изнесувало 10.816.286^[154]. Стапката на наталитет во 2003 година изнесувала 9,5 на 1.000 жители, значително пониска од стапката од 14,5 на 1.000 во 1981 година. Во исто време, стапката на морталитет се зголемила малку од 8,9 на 1.000 жители во 1981 година на 9,6 на 1.000 жители во 2003 година. Податоците од 2016 година покажуваат дека стапката на и понатаму се намалила на 8,5 на 1000 а смртноста се искачила на 11,2 на 1.000 жители.

Грчкото општество брзо се променило во текот на последните неколку децении, кое се совпаднало со поширокиот европски тренд на намалување на плодноста и брзото стареење. Стапката на фертилитет од 1,41 деца на жена, под стапката на замена од 2,1 и е една од најниските во светот, останува значително под нивото од 5,47 деца родени по жена во 1900 година^[155]. Во 2001 година, 16,71 проценти од населението имало 65 години и постари, 68,12 проценти на возраст меѓу 15 и 64 години, а 15,18 проценти биле 14 години и помлади^[156]. До 2016 година, процентот на населението на возраст од 65 години и постари се зголемил на 20,68 проценти, додека процентот на оние на возраст од 14 години и помали се намалил на нешто помалку од 14 проценти. Грција има седмо најстаро население во светот, со просечна возраст од 44,9 години^[157].

Стапките на склучените бракови започнале да опаѓаат од речиси 71 на 1.000 жители во 1981 година, 61 на 1.000 жители во 2003 и 51 во 2004. Освен тоа, стапките на разводи забележале зголемување од 191,2 на 1.000 бракови во 1991 година на 239,5 на 1.000 бракови во 2004 година. Како резултат на овие трендови, просечното грчко домаќинство е помало и постаро отколку во претходните генерации^[156].

Градови

Речиси две третини од грчкиот народ живее во урбани средини. Најголемите и највлијателните метрополитски центри во Грција се Атина и Солун, кои во грчкиот јазик најчесто се нарекуваат συμπρωτεύουσα^[158], со население од околу 4 милиони и еден милион жители соодветно. Други истакнати градови со урбано население над 100.000 жители ги вклучуваат оние на Патра, Ираклион, Лариса, Волос, Родос, Јанина, Хања и Халкида^[159].

Во табелата подолу се наведени најголемите градови во Грција, според населението содржани во нивните соседни изградени урбани области, кои се составени од многу општини, очигледни во случаите на Атина и Солун или се содржани во една поширока општина, случај евидентно во повеќето помали градови во земјата. Резултатите доаѓаат од првичните бројки од пописот на населението што се спровел во Грција во мај 2011 година.

п р у Најголеми градови во Грција Грчка статистичка служба, попис 2011[160]
	Бр.		Област	Нас.	Бр.		Област	Нас.
Атина Солун	1	Атина	Атика	3 090 508	11	Халкида	Централна Грција	102 223	Патра Ираклион
	2	Солун	Централна Македонија	788 952	12	Катерина	Централна Македонија	85 851
	3	Патра	Западна Грција	213 984	13	Трикала	Тесалија	81 355
	4	Ираклион	Крит	173 993	14	Сер	Централна Македонија	76 816
	5	Лариса	Тесалија	162 591	15	Ламија	Централна Грција	75 315
	6	Волос	Тесалија	144 449	16	Дедеагач	Источна Македонија и Тракија	72 959
	7	Родос	Јужен Егеј	115 490	17	Кожани	Западна Македонија	71 388
	8	Јанина	Епир	112 486	18	Кавала	Источна Македонија и Тракија	70 501
	9	Хања	Крит	108 310	19	Каламата	Пелопонез	69 849
	10	Агринион	Западна Грција	106 053	20	Бер	Централна Македонија	66 547

Религија

Грчкиот Устав го прзнава источното православие како преовладувачка вера на земјата, истовремено гарантирајќи слобода на верска исповед на сите религии^[100][162]. Грчката влада не води статистика за верските групи и пописите не бараат верска припадност. Според Стејт департментот на САД, околу 97% од грчките граѓани се идентификуваат како источноправославни, припадници на Грчката православна црква, која го користи византискиот обред и грчкиот јазик, оригиналниот јазик на Новиот завет. Администрацијата на грчката територија се дели помеѓу Грчката црква и Цариградската патријаршија.

Во анкетата на Евростат-Евробарометер 2010, 79% од грчките граѓани одговориле дека „веруваат дека постои Бог“^[163]. Според други извори, 15,8 отсто од Грците се опишуваат како многу религиозни, што е највисоко меѓу сите европски земји. Истражувањето исто така покажало дека само 3,5% никогаш не посетуваат црква, во споредба со 4,9% во Полска и 59,1% во Чешка^[164].

Православното христијанство е религија на околу 90%% од населението^[165] до 98% ^[166] на грчкото население. Од нив, околу 700.000 до 1.000.000 се членови на старата православна црква^[165].

Бројот на </nowiki>римокатолиците во Грција е околу 50.000^[165]. Овие верници ги има низ целата територија на земјата, но главно живеат во Киклади и Јонските Острови. Присуството на католиците во грчките острови се должи на доминација на Венеција на овие простори во средниот век. Римокатоличката заедница е зголемена во последниве години како резултат на имиграцијата и денес брои околу 200.000.^[165] Вкупниот број на гркокатолиците во земјата е околу 5 000 ^[165] и тие најчесто живеат во Атина.

Бројот на Протестантите, вклучувајќи ги и членовите на Грчката Евангелистичка црква и Слободната Евангелистичка црква, е околу 30.000.^[167][168]. Бројот на членовите на Саборот на Бога и другите Пентекостни нзависни цркви е околу 12 000 членови.^[169]

Муслиманите во Грција се претежно од турско потекло иако има и заедница на грчки муслимани. Бројот на следбениците на исламот се проценува на 97 604 луѓе или 0,95% од вкупното население, според пописот во 1991 година.^[170] Бројот на имигрантските муслимани се проценува од 200 000 до 300 000.^[171]

Јудаизмот е присутен во Грција повеќе од 2000 години. Античката заедница на грчки Евреи се нарекува Романити, додека Сефардските Евреи некогаш биле голема заедница во градот Солун, која броела околу 80.000 или повеќе од половина од населението до 1900 година^[172]. Сепак, по германската окупација на Грција и Холокаустот за време на Втората светска војна, се проценува дека денес има останато околу 5.500 еврејско население^[168].

Јазик

Првиот текстуален доказ на грчкиот јазик датира од 15 век п.н.е. и Линеарно писмо Б кое е поврзано со Микенската цивилизација. Грчкиот јазик бил широко распространет лингва франка во светот на Медитеранот и пошироко за време на класичната Антика, и на крајот станал службен јазик на Византија.

Во текот на XIX и XX век постоел голем спор познат како прашањето на грчкиот јазик, за тоа дали службениот јазик на Грција треба да биде архаичниот Катаревуса, создаден во 19 век и употребуван како државен и научен јазик, или Димотики, форма на грчкиот јазик што еволуирал природно од византискиот грчки јазик и бил јазикот на народот. Спорот бил конечно разрешен во 1976 година, кога Димотики останал единствената официјална варијација на грчкиот јазик.

Денес, Грција е релативно хомогена по лингвистички аспект, при што големо мнозинство од населението го користи грчкиот јазик како прв или единствен јазик. Меѓу населението што зборува грчки, говорителот на препознатливиот понтиски дијалект дошол во Грција од Мала Азија по грчкиот геноцид и претставувал значителна група. Кападокискиот дијалект се појавил во Грција поради геноцидот, но е загрозен и едвај се зборува денес. Домородните грчки дијалекти го сочинуваат архаичниот грчки јазик што го зборуваат Каракачаните, традиционално планински пастири од Егејска Македонија и други делови од северна Грција.

Муслиманското малцинство во Тракија, кое изнесува околу 0,95% од вкупното население, се состои од говорници на турски, бугарски (помаци) и ромски јазик. Ромскиот јазик го зборуваат и христијанските Роми во другите делови на земјата. Натамошни јазици на малцинствата традиционално се зборуваат од страна на регионалните групи на население во различни делови на земјата. Нивната употреба радикално се намалила во текот на 20 век преку асимилација со грчкото мнозинство.

Денес тие ги одржуваат само постарите генерации и се на работ на истребување. Ова важи и за Арванитите, главно сместени во руралните области околу главниот град Атина, и за Ароманите или Власите, чиј јазик е тесно поврзан со романскиот.

Во близина на границите на северниот дел на Грција, постои и македонско говорно подрачје. Се проценува дека по размената на населението во 1923 година, во Егејска Македонија живееле од 200.000 до 400.000 Македонци^[179]. Еврејската заедница во Грција традиционално зборувала Ладино (јудео-шпански). Други значајни јазици на малцинствата се ерменскиот, грузискиот и грчко-турскиот дијалект.

Миграција

Во текот на XX век, милиони Грци мигрирале во САД, Велика Британија, Австралија, Канада и Германија, создавајќи голема грчка дијаспора. Нето миграцијата започнала да покажува позитивни бројки од 1970-тите, но до почетокот на 1990-тите, главниот прилив бил оној на грчките имигранти што се враќале во зермјата главно од Русија, Грузија, Турција, Чешка и на други места во поранешниот Советски Блок^[180].

Една студија од Средоземната миграциска опсерваторија тврди дека пописот од 2001 година регистрирал 762.191 лица кои живеат во Грција без грчко државјанство, што претставува околу 7% од вкупното население. Од жителите кои не се државјани, 48.560 се државјани на ЕУ или Европската асоцијација за слободна трговија, а 17.426 се по потекло од Кипар со привилегиран статус. Мнозинствотото од нив се од земјите од Источна Европа: Албанија (56%), Бугарија (5%) и Романија (3%), додека мигрантите од поранешниот Советски Сојуз (Грузија, Русија, Украина, Молдавија и др.) сочинуваат 10% од вкупно^[181]. Некои од имигрантите од Албанија се од грчкото малцинство во Албанија, во центарот на регионот на северен Епир. Освен тоа, вкупното албанско национално население кое вклучува привремени мигранти и лица без документи, е околу 600.000^[182].

Пописот во 2011 година забележал 9.903.268 грчки граѓани (91,56%), 480,824 албански државјани (4,44%), 75,915 бугарски државјани (0,7%), 46,523 романски државјани (0,43%), 34,177 државјани на Пакистан (0, 32%), 27.400 граѓани од Грузија (0,25%) и 247.090 лица имале друго или неизвесно државјанство (2,3%)^[183]. 189.000 луѓе од вкупното население на албанските државјани биле пријавени во 2008 година како етнички Грци од јужна Албанија, во историскиот регион на северен Епир^[180].

Најголем кластер на имигрантски популации кои не се членки на ЕУ се во поголемите урбани центри, особено во Атина, со 132.000 имигранти кои се состојат од 17% од месното население, а потоа Солун, со 27.000 имигранти кои достигнуваат до 7% од месното население. Исто така, постои значителен број на етнички заедници кои доаѓаат од грчките заедници на Албанија и поранешниот Советски Сојуз^[180].

Грција, заедно со Италија и Шпанија, е главна влезна точка за илегалните имигранти кои се обидуваат да влезат во ЕУ. Нелегалните имигранти кои влегуваат во Грција најчесто го прават тоа од границата со Турција на реката Еврос и на островите во источниот Егејски дел од Турција (главно Лезбос, Хиос, Кос и Самос). Во 2012 година, поголемиот дел од илегалните имигранти кои влегле во Грција дошле од Авганистан, а потоа следеле Пакистан и Бангладеш^[184]. Во 2015 година, пристигнувањето на бегалци по морски пат драматично се зголемило, главно поради тековната сириска граѓанска војна. Имало 856.723 пристигнувања по морски пат во Грција, речиси петкратно зголемување во истиот период од 2014 година, од кои Сиријците претставувале скоро 45%^[185]. Мнозинството бегалци и мигранти ја користат Грција како транзитна земја, додека нивните крајни одредишта се северните европски нации, како што се Австрија, Германија и Шведска^[186][187].

Образование

Грците имаат долга традиција на вреднување и инвестирање во образованието, кое било потврдено како едно од највисоките општествени вредности во грчкиот и хеленистичкиот свет. Првата европска институција опишана како универзитет е основана во Цариград во 5 век и продолжила да работи во разни инкарнации сѐ додека градот не паднал под власта на Османлиите во 1453 година^[188]. Универзитетот во Цариград бил првата секуларна институција на високото образование на христијанската Европа^[189], и со некои мерки бил првиот универзитет во светот^[188].

Задолжителното образование во Грција ги опфаќа основните училишта и гимназијата. Детските градинки се популарни, но не се задолжителни. Детски градинки денес се задолжителни за секое дете над четиригодишна возраст. Децата започнуваат основно училиште на возраст од шест години и остануваат таму шест години. Присуството на гимназијата започнува на 12-годишна возраст и трае три години.

Пост-задолжителното средно образование на Грција се состои од два типови на училиште: унифицирани средни училишта и техничко-стручни образовни училишта. Пост-задолжителното средно образование исто така вклучува и институти за стручна обука кои обезбедуваат формално, но некласифицирано ниво на образование. Бидејќи можат да ги прифатат дипломците од Гимназио (средно училиште) и Ликеио (средно училиште), овие институти не се класифицирани како нудат одредено ниво на образование.

Според Рамковниот закон (3549/2007), Највисоките образовни институции се состојат од два паралелни сектори: Универзитетскиот сектор (универзитети, политехника, училишта за ликовни уметности, Отворениот универзитет) и Технолошкиот сектор (Технолошки образовни институции (TEI) и Школата за педагошко и технолошко образование). Исто така постојат и Државни Неуниверзитетски високообразовни институции кои нудат курсеви со пократко траење (2 до 3 години) кои работат под надлежност на други министерства. Студентите се примени во овие Институти според нивната работа на национално ниво. Дополнително, студентите на возраст над дваесет и две години можат да бидат примени на Грчкиот Отворен Универзитет преку форма на лотарија. Универзитетот во Атина е најстариот универзитет во источниот Медитеран.

Грчкиот образовен систем, исто така, обезбедува посебни детски градинки, основни и средни училишта за лица со посебни потреби или потешкотии во учењето. Исто така постојат и специјални гимназии и средни училишта кои нудат музичко, теолошко и физичко образование.

Здравје

Грција има универзална здравствена заштита. Во извештајот на Светската здравствена организација од 2000 година, нејзиниот систем за здравствена заштита се рангирал на 14. место во вкупните резултати на 191 земји опфатени со истражувањето^[190]. Во извештајот Save the Children во 2013 година, Грција била рангирана како 19-тата најдобра земја (од 176 земји опфатени) за состојбата на мајките и новородените деца.^[191]. Во 2010 година, во земјата имало 138 болници со 31.000 кревети, но на 1 јули 2011 година, Министерството за здравство и социјална солидарност ги објавило своите планови за намалување на бројот на 77 болници со 36.035 кревети, како неопходна реформа за намалување на трошоците^[192]. Расходите за здравствената заштита во Грција како процент од БДП изнесувале 9,6% во 2007 година според извештајот на ОЕЦД за 2011 година, нешто над просекот на ОЕЦД од 9,5%^[193]. Земјата има најголем број на доктори во однос на популацијата на која било земја на ОЕЦД^[193].

Очекуваниот животен век во Грција е 80,3 години, и е над просекот на ОЕЦД од 79,5^[193], и меѓу највисоките во светот. Островот Икарија има највисок процент на 90-годишници во светот.

Извештајот на ОЕЦД за 2011 година покажал дека Грција има најголем процент од возрасни пушачи од која било од 34-те членки на ОЕЦД^[193]. Стапката на прекумерна телесна тежина на земјата е 18,1%, што е над просекот на ОЕЦД од 15,1%, но значително пониско од американската стапка од 27,7%^[193]. Во 2008 година, Грција имала највисока стапка на добра здравствена состојба во ОЕЦД, од 98,5%.^[194] Смртноста на доенчињата, со стапка од 3,6 смртни случаи на 1.000 живородени деца, е под просекот на ОЕЦД од 2007 година од 4,9.

Културата на Грција се развила во текот на илјадници години, почнувајќи од Микенска Грција и продолжувајќи најмногу во класична Грција, преку влијанието на Римското Царство и Византија. Другите култури и народи, како што се латинските и франкиските држави, Отоманското Царство, Венецијанската Република, Џеновскаа република и Британската Империја, исто така, оставиле свое влијание врз модерната грчка култура. Во античките времиња, Грција била родно место на западната култура^[195].

Грција е родно место на античките Олимписки игри, првично регистрирани во 776 п.н.е. во Олимпија, и двапати Грција била домаќин на модерните олимписки игри, на Летни олимписки игри во 1896 и Летните олимписки игри 2004. За време на парадата на народите, Грција секогаш се нарекува прва, како основачка нација на древниот претходник на модерната Олимпијада. Нацијата се натпреварувала на сите Летни олимписки игри, една од четирите земји што го направиле тоа. Откако освоила вкупно 110 медали (30 златни, 42 сребрени и 38 бронзени), Грција е рангирана на 32 место со златни медали на сите времиња. Нивната најдобра претстава била на Летните олимписки игри во 1896 година, кога Грција го освои второто место со 10 златни медали.

Грчката фудбалска репрезентација, кој бил рангиран на 12-тото место во светот во 2014 година^[196], победил на Европското првенство во фудбал 2004 во едно од најголемите изненадувања во историјата на спортот^[197]. Грчката Супер лига е највисоката професионална фудбалска лига во земјата, која се состои од шеснаесет екипи. Најуспешните се Олимпијакос, Панатинаикос и АЕК Атина.

Грчката национална кошаркарска екипа има децениска традиција на извонредност во спортот, која се смета за врвна светска кошаркарска сила. Од 2012 година, таа се рангира на 4-тото место во светот и 2-ра во Европа^[198]. Грција го освоила Европското првенство двапати во 1987 и 2005 година^[199]. Домашната кошаркарска лига, А1 Етники, е составена од четиринаесет екипи. Најуспешните грчки тимови се Панатинаикос, Олимпијакос, Арис Солун, АЕК Атина и П.А.О.К. Грчките кошаркарски тимови се најуспешни во европската кошарка во последните 25 години, освојувајќи 9 купови на Евролигата, додека ниедна друга нација не освоила повеќе од 4 титули во Евролигата во овој период.

Грчкиот женски национален ватерполо тим се појавил како еден од водечките сили во светот, станувајќи светски шампиони по освојувањето на златниот медал против домаќините Кина на Светското првенство 2011 година. Тие, исто така, освоиле сребрен медал на Летните олимписки игри 2004, златен медал во Светската лига 2005 и сребрени медали на Европското првенство 2010 и 2012 година. Националниот ватерполо тим во Грција станал третиот најдобар ватерполо тим во светот во 2005 година, по нивната победа против Хрватска во бронзениот медал на Светското првенство во водство во Канада во 2005 година. Домашните врвни ватерполо лиги, Лига за ватерполо во Грција, и грчката женска ватерполо лига се сметаат за врвни национални лиги во европскиот ватерполо, бидејќи неговите клубови постигнале значаен успех на европските натпревари. На европските натпреварувања за мажи, Олимпијакос ја освоил Лигата на шампионите, Европскиот Супер Куп и тројна круна во 2002 година, станувајќи првиот клуб во историјата на ватерполото кој успеал во тоа.

• „Грчка пролет“ - книга на германскиот писател Герхарт Хауптман.^[200]

• Ричард Клог, Концизна Историја на Грција, второ издание, Издаваштво на Универзитетот Кембриџ 2002.
• Малцинства во Грција - историски теми и нови перспективи. Историја и култура на југоисточна Европа. Годишен журнал. Минхен (Славика) 2003.

Влада

• Претседател на Република Грција
• Премиер на Република Грција
• Грчки парламент Архивирано на 2 јули 2006 г.
• Агенда на грчки вести
• Грција Архивирано на 30 април 2008 г. — информации и врски поврзани со Грција од министерството за надворешни работи
• Грчки мисии во странство Архивирано на 21 јули 2011 г. (амбасади, конзулати, претставништва)
• Странски мисии во Грција^{[мртва врска]}
• Национална статистичка служба на Грција Архивирано на 1 јули 2007 г.

Други

• National Geographic: Грција Архивирано на 14 јули 2008 г.
• Енциклопедија Британика - Страница за Грција
• Open Directory Project: Грција Архивирано на 15 март 2008 г.
• Грчки совет за бегалци

Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „б“, но нема соодветна ознака <references group="б"/>.