Неруда, Пабло
Па́бло Неру́да (исп. Pablo Neruda — псевдолӹмжӹ, шачынжок: Рика́рдо Элиэ́сер Нефтали́ Ре́йес Басоа́льто, исп. Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto) (12 июль 1904—23 сентябрь 1973) — Чили поэт, дипломат дӓ политика йенг, Чили республикын сенаторжы. Сӹлнӹшаяштыш Нобель премин лауреатшы (1971).
Неруда, Пабло | |
---|---|
Шочмаш дене лӱм | исп. Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto |
Шочын | 1904 ин 12 июльын[1][2][3][…] |
Шочмо вер | |
Колен | 1973 ин 23 сентябрьын[1][2][3][…] (69 и) |
Колымо вер | |
Страна | |
Тыршымаш алан | почеламутчо, дипломат, политик, поэт-песенник, автобиограф, сирӹзӹ |
Ача | José del Carmen Reyes Morales[d] |
Ава | Rosa Neftalí Basoalto Opazo[d] |
Шаблон:Wikidata gender switch | Delia del Carril[d], Marijke Antonieta Hagenaar Vogelzang[d] и Matilde Urrutia[d] |
Чап пӧлек да премий | Национальная премия Чили по литературе[d] (1945 и) международная премия Мира[d] (1955 и) почётный доктор Университета Сан-Маркос[d] премия журнала Atenea[d] (1964 и) Международная премия Виареджо-Версилия[d] (1967 и) премия Гравемайера за лучшую музыкальную композицию[d] (2008 и) honorary doctor of the Pontifical Catholic University of Chile[d] Золотой венец[d] (1972 и) |
Автограф | |
Медиафайлы на Викискладе | |
Произведения в Викитеке |
Биографижӹ
Пабло Неруда Покшал Чилиштӹш Парраль изи халашты шачын. Ӓтяжӹ Хосе дель Кармен Рейес Моралес, кӹртнигорнышты пӓшӓзӹ ылын. Ӓвӓжӹ, Роса Нефтали Басоальто Опасо, школышты тымдышы ылын, Паблон изи ылмыжы годымок эче шоды цер доно церлӓнен колен. Тидӹ пӓштек ӓтяжӹ вес вӓтӹм нӓлӹн. Вара семняштӹ Кечӹвӓлвел Чилиш Темуко халаш ӹлӓш ванжен.Неруда лу иӓш годымок лыдышвлӓжӹм сирӓш тӹнгӓлӹн. Кок иштӹ тӹдӹ кымдан пӓлӹмӹ чили поэтесса Габриэла Мистраль доно пӓлӹмӹ лин, кыды изи поэтлӓн поэзиштӹ корным ажедшӹжӹ лин. 1920 ин сӓмӹрӹк «Сельва аустраль» журналышты Пабло Неруда псевдолӹм доно пӹтӓриш лыдышвлӓжӹм пецӓтлен. Ӓтяжӹ поэтӹн лыдышвлӓм сирӹмӹ вӹкӹ пурын анжыде дӓ тӹдӹм шӹдештӓрӓш ӹнжӹ ли манын чех писатель Ян Неруда семӹнь псевдолӹмжӹм нӓлӹн. Варажы ти лӹмӹм курымжы кычылтын. 1921 ин Неруда Сантяго Пединститутыш тыменяш пырен. Шукыштат агыл «Айо мыры» лыдышыжы «Хувентуд» газетӹштӹ Чили Студентвлӓн Корпораци доно организуйымы сӹлнӹшая премим сӹнген нӓлӹн. Тидӹ тӹдӹн пӹтӓриш премижӹ ылын. 1923 ин ӹшке оксаэшӹжӹ Пабло Неруда «Вады жерӓвлӓн вӓшлимӹштӹ» пӹтӓриш лыдыш погемикшӹм пецӓтлен лыктын. Ти лыдышвлӓм халык ӹвӹртен вӓшлин, седӹндонат 1924 ин «Яратымаш гишӓн коклы лыдыш дӓ ик ойхан мыры» лыдыш книгӓм эче лыктын шокта. Тидӹ паштек Латин Америка кымдык тӹдӹ поэт семӹнь пӓлӹмӹ лин. Ти кок лыдыш погемикшӹм поэт модернизм йӧн доно сирен дӓ 1926 ин «Мычашдымы эдемӹн цацымашвлӓжӹ» книгӓштӹжӹ авангардизмӹш ванжен.