Hornborg

Hornborg ([hɔɐnˈbɔɐç], betoont op de twete Sülv; hoochdüütsch Horneburg) is en Oort un Gemeen in de Samtgemeen Hornborg in’n Landkreis Stood. De Flecken hett 6936 Inwahners (Stand 31. Dezember 2022).

Wapen/FlaggKoort

Wapen vun Hornborg

Hornborg
Laag vun Hornborg in Düütschland
Basisdaten
Bundsland: Neddersassen
Landkreis: Stood
Samtgemeen: Hornborg
Flach:17,14 km²
Inwahners:6936 (31. Dezember 2022)
Hööchd:12 m över de See
Postleettall:21640
Vörwahl:04163
Geograafsche Laag:53° 31′ N, 9° 35′ O
Grenzen bi OSM:445840 445840
Gemeenslötel:03 3 59 027
Öörd in de Gemeen:5
Börgermeester:Hans-Jürgen Detje (CDU)
Websteed:www.horneburg.de
Koort
Kreis
Karte
Balje (Neddersassen)Krummendiek (Neddersassen)Freiborg (Elv)ÖderquartGemeen WischhobenGemeen DrochtersGrootweurnGemeen EngelschoppHammahDüünbeudelGemeen HimmelpoortenGemeen BurwegGemeen KronenborgGemeen EsdörpOlendörpGemeen HeinbockelGemeen StoodDeinstGemeen FreenbeekGemeen KutenhultGemeen JörkGemeen BuxthuGemeen ObbensGemeen BeekdörpGemeen SounsiekGemeen OhlersGemeen BrestBargstGemeen HarsfeldNottensdörpBliersdörpHornborgDollernGothenborgLandkreis StoodNeddersassenLandkreis CuxhobenLandkreis RodenborgLandkreis HorborgHamborgSleswig-HolsteenSleswig-HolsteenGreundiekMittelskarkNeekark (Olland)GauderhandviddelSteenkark (Olland)Hullern-Twielenfleth
Laag von de Gemeen Hornborg in’n Landkreis Stood (Koort lett sik anklicken)
Raadhuus von de Gemeen

Geografie

Hornborg liggt an de Noordoostkant vun der Stoder Geest. Na’n Oosten to liggt Oolland, na’n Westen reckt de Gemeen an den Rüster Forst ran. Dör Hornborg löppt de Au, de vun Hornborg an Lüh heten deit un in de Elv münnt.

De Naveröörd sünd Gauderhandviddel, Neekark un Wester-Loodkup in’n Noordoosten, Dammhusen, Heendörp un Nottensdörp mit Schragenbarg in’n Süüdoosten, Bliersdörp mit Postmoor in’n Süden, Daudiek un Issendörp in’n Süüdwesten un Rüst, Helmst un Dullern in’n Noordwesten.

Historie

Good Daudieck
Gedenkanlaag för de Doden un Vermissten ut’n Tweten Weltkrieg op’n Karkhoff von Hornborg

Bi Hornborg in de Neegd vun Good Daudieck liggt en olet Gräverfeld, dat 3500 Johr oolt is. En Gräverfeld ut de Sassentiet mit 6300 Gräver liggt nich wied weg. In de Gegend vun dat Good Horst geev dat fröher dat Dörp Inten, vun dat aver nu nix nableven is. Hornborg sülvst kummt rund üm ene Borg op, de 1255 toeerst in de Oorkunnen steiht.

An’n Noordrand von’n Oort hett fröher de Slagbeker Möhl bestahn.

An’t Enn von’n Tweten Weltkrieg an’n 30. April 1945 is Hornborg von de Briten innahmen worrn.

Skuld

Bi de Fier to dat 750. Jubiläum hebbt se in Hornborg ene Statue ut Bronze opstellt, de de Norne Skuld wiesen schall. De Bildhauer Carsten Eggers wull dormit Leven un Dood symboliseren, de sik symboolsch in dat Leven vun de beiden Froonslüüd Marie Olga Katharina Bähr un Katharina Lütje wedderfinnen deen, de Hebamme un Dodenfro weren.

Verwaltungsgeschicht

In de Franzosentied hett de Oort toeerst 1810 bet 1811 binnen dat Königriek Westfalen to de Mairie Hornborg in’n Kanton Hornborg höört un denn von 1811 bet 1814 to dat Franzöösche Kaiserriek ünner Napoleon un dor ok wedder to de Mairie Hornborg in’n Kanton Hornborg.

De Oort hett vör 1852 to dat Gericht Hornborg un denn von 1852 bet 1859 to dat Amt Hornborg tohöört. Von 1859 bet 1885 weer dat in dat Amt Harsfeld un na 1885 in’n Kreis Stood. 1932 is dat Deel von’n ne’en, grötteren Kreis Stood worrn.

Al in dat 19. Johrhunnert hett de Gemeen Hornborg Daudiek tokregen, wat vörher en egenstännig Goodsbezirk weer.

Inwahnertall

JohrInwahners
1791-00-001791[1]209 Füürsteden
1824-00-001824[2]187 Füürsteden
1848-00-001848[3]1.390 Lüüd, 196 Hüüs
1858-00-001858[4]1.593
1871-12-011. Dezember 1871[5]1.438 Lüüd, 209 Hüüs
1885-12-011. Dezember 1885[6]1.474 Lüüd, 231 Hüüs
1905-12-011. Dezember 1905[7]1.743 Lüüd, 270 Hüüs
1910-12-011. Dezember 1910[8]1.855
1933-00-001933[9]1.932
1939-00-001939[9]2.012
1972-12-3131. Dezember 1972[10]3.730
1977-12-3131. Dezember 1977[10]4.224
1982-12-3131. Dezember 1982[10]4.570
1987-12-3131. Dezember 1987[10]4.899
1992-12-3131. Dezember 1992[10]5.475
1997-12-3131. Dezember 1997[10]5.560
2002-12-3131. Dezember 2002[10]5.594
2007-12-3131. Dezember 2007[10]5.474
2012-12-3131. Dezember 2012[10]5.743

Religion

Kark in Hornborg

Hornborg is evangeelsch-luthersch präägt un billt en egen Kaspel.

För de Kathoolschen is de St.-Marien-Kark in Buxthu tostännig.

Politik

Gemeenraad

Gemeenraad
Johr \ ParteiTallCDUSPDGröneFW AUE
200117971
2006179521
2011178333
2016178423
Liddmaten
  • 2016:
    CDU: Eveline Bansemer, Hans-Jürgen Detje, Ralf Duden, Frank Fasold, Raimund Franken, Inga-Marie Hoffmann, Frank Irmer, Lena Koch
    SPD: Hannelore Kathenbach, Sven Munke, Claus Reichow, Andreas Schlichtmann
    Gröne: Peter Dankers, Stella Harnisch-Scheuermann
    FW AUE: Carsten Dittmer, Wilfried Peters, Jörk Philippsen

Börgermeesters

TiedNaamPartei
1964–1981Hans-Heinrich DankersSPD
1981–1986Ernst-Georg zum FeldeCDU
1986–1991Hans-Heinrich DankersSPD
1991–1996Wilfried BöhnCDU
1996–2001Klaus GraßSPD
2001–Hans-Jürgen DetjeCDU

Wapen

Dat Wapen vun de Gemeen wiest en Schild mit ene rode Borg op gollen Grund mit swarten Foot; op den swarten Foot op is en gollen Hoorn, dat mit dat Mundstück na rechts wiest.

Kultur

In Hornborg warrt jümmer an’n tweten Advent bi de Kark Wiehnachtsmarkt fiert.

De Appelsoort Hornbörger Pannkoken stammt ut Hornborg.

Verenen

De Schüttenvereen Hornborg is 1856 grünnt worrn. De Sportvereen VfL Hornborg geiht trügg op’n MTV Hornborg, de sik 1861 grünnt hett.

Weertschop un Infrastruktur

Sprüttenhuus in Hornborg

Hornborg hett en egene freewillige Füürwehr, de 1880 grünnt worrn is.

Hornborg gellt na dat Regionale Ruumordnungsprogramm as Grundzentrum för de Öörd in de Ümgegend.

De Volksbank Geest hett in Hornborg in de Straat Borggraven 1 en Filiaal un de Kreisspoorkass Stood in de Straat Audamm 3.

Verkehr

Oortsschild mit plattdüütschen Naam mit op

Dör Hornborg dör geiht de Bundsstraat 73. Hornborg hett ok en egen Opfohrt (5) op de Autobahn 26 (Afsnidd StoodHamborg). Disse Opfohrt is an de Kreisstraat 36 twischen Hornborg un Neekark. Landsstraten gaht vun Hornborg na Issendörp (L 123) un Nottensdörp (L 130). Annere lüttjere Straten gaht von Hornborg över Postmoor na Bliersdörp un dör den Rüstjer Forst na Helmst. De Oort hett ’n Bahnhoff an de Nedderelvbahn, de na Cuxhoben un Hamborg geiht.

In’n Dezember 2014 sünd in Hornborg Oortsschiller opstellt worrn, op de blangen den hoochdüütschen Naam ok de plattdüütsche mit opsteiht (List vun Öörd mit tweesprakige Oortsschiller Plattdüütsch/Hoochdüütsch).

Scholen

In Hornborg gifft dat de Grundschool Hornborg un de Oberschool Hornborg.

En Kinnergoorn von de AWO gifft dat in Hornborg blangen de Grundschool in de Straat An’n Kinnergoorn. Sietdem 2014 en neet Gebüüd trech worrn is, hett düsse Kinnergoorn Platz för 180 Kinner. De Kinnergoorn Kinderburg is 2005 grünnt worrn un de AWO-Kinnergoorn Laubfrösche 2004.

Ver- un Entsorgung

För dat Afwater is de Afwaterverband Oolland un Geestrand mit dat Klärwark Wetterndörp tostännig.

Lüüd

In Hornborg is 1909 de Politiker Erich Arp boren, de later Minister in Sleswig-Holsteen wesen is.

Literatur

  • Hinrich Zahrenhusen: Lautstand der Mundart von Horneburg (Hannover), I. Teil: Vokalismus. Ernst Geibel Verlagsbuchhandlung, Hannover 1909

Weblenken

Hornborg. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Footnoten