Gebruiker:Arjuno3/Lijst van zeer grote vulkaanuitbarstingen

Dit overzicht is mogelijk incompleet; u kunt helpen door het uit te breiden.

Bij explosieve erupties wordt magma opgestuwd door een snelle toename van druk, hetgeen vaak gepaard gaat met de expansie van gassen die in het magma opgelost zijn. De bekendste historische explosieve erupties zijn vooral van dit type. Een eruptieve fase kan uit een enkele eruptie bestaan, of een reeks erupties verdeeld over een aantal dagen, weken of maanden. Explosieve erupties gaan gewoonlijk gepaard met vrij dik, zeer stroperig, silicisch of felsisch magma, met een hoog gehalte aan volatielen (vluchtige bestanddelen), zoals waterdamp en kooldioxide. Het uitgeworpen vulkanische materiaal is voornamelijk pyroclastisch, gewoonlijk in de vorm van tuf. Erupties met de omvang van de Toba-uitbarsting van 74.000 jaar geleden, die minstens 2800 km³ aan vulkanisch materiaal uitstootte, of de Yellowstone-eruptie van 620.000 jaar geleden, met ongeveer 1000 km³ aan vulkanisch materiaal, komen wereldwijd elke 50.000 tot 100.000 jaar voor.^{[1][n 1]}

Dit overzicht is mogelijk incompleet; u kunt helpen door het uit te breiden.

Bij effusieve erupties is er sprake van een relatief rustige en gestage uitstroom van lava, in plaats van grote explosies. Dit type eruptie produceert een grote hoeveelheid relatief vloeibare mafische lavastromen en kan jaren, zelfs decennia, voortduren.^[33] Bijvoorbeeld, de Kīlauea op Hawaï is van 1983 tot heden voortdurend in eruptie geweest en produceerde tot nu toe 2,7 km³ lava dat een oppervlakte van 100 km² bedekt.^[34] Ondanks hun schijnbaar onschuldige voorkomen kunnen effusieve erupties even gevaarlijk zijn als explosieve erupties: Eén van de grootste historische effusieve erupties was de Laki-eruptie van 1783–1784 in IJsland die ongeveer 15 km³ aan lava produceerde, en leidde tot de dood van één vijfde van de IJslandse bevolking.^[33] Daarnaast kan de daaropvolgende ontwrichting van het klimaat mogelijk geleid hebben tot vele slachtoffers elders op Aarde.^[35] Nog groter waren de erupties van de Katla (Eldgjá-eruptie) in ongeveer 934 met 18 km³ uitgestroomde lava, en de Þjórsárhraun-eruptie van de Bárðarbunga in circa 6700 v.Chr., met 25 km³ uitgestroomde lava; De laatste geldt als de grootste effusieve eruptie in de laatste 10.000 jaar.^[36] De lavavelden die door deze eruptie zijn ontstaan bedekken een oppervlakte van respectievelijk 565 km² (Laki), 700 km² (Eldgjá) en 950 km² (Þjórsárhraun).

Dit overzicht is mogelijk incompleet; u kunt helpen door het uit te breiden.

Zeer actieve periodes van vulkanisme in zogeheten large igneous provinces (LIP) hebben in het verleden enorme oceanische plateaus en vloedbasalten gevormd. Het ging hierbij om honderden grote erupties die een totaalvolume van miljoenen kubieke kilometers lava produceerden. Dit type vulkanische activiteit wordt in het geologisch archief vaak geassocieerd met het uiteenvallen van supercontinenten als Pangea,^[38] en kan een belangrijke rol hebben gespeeld bij een aantal massa-extincties.^{[n 5]} De laatste vond meer dan tien miljoen jaar geleden plaats; gedurende de geschiedenis van de mensheid heeft zich dan ook geen vloedbasalteruptie voorgedaan. De meeste LIP's zijn nog onvoldoende onderzocht om de omvang van de daarmee geassocieerde erupties te kunnen bepalen, of zijn onvoldoende geconserveerd om dit te kunnen onderzoeken. Dit verklaart waarom veel van de hierboven genoemde grote erupties afkomstig zijn van slechts twee LIP's: de Paraná en Etendeka traps en de Columbia River Basalt Group. De laatste is de meest recente LIP en tevens een van de kleinsten.^[35] Ter indicatie van het aantal nog ontbrekende grote erupties in bovenstaande lijsten, volgt hieronder een lijst van de tot nu toe bekende LIP's.