Joodpentafluoride

chemische verbinding

Joodpentafluoride is een anorganische verbinding, een interhalogeen, van de elementen jood en fluor met de formule . Het is een van de fluorides van jood. In zuivere vorm is het een kleurloze vloeistof, verontreinigde hoeveelheden kunnen geel kleuren. is een krachtig fluoriderend reagens, en het wordt zelfs in een aantal specialistische syntheses als oplosmiddel gebruikt.[3]

Joodpentafluoride
Structuurformule en molecuulmodel
Stereochemische parameters van
Ruimtelijk model van
Algemeen
Molecuulformule
IUPAC-naamJoodpentafluoride
Andere namenJood(V)fluoride
Molmassa221,89 g/mol
SMILES
FI(F)(F)(F)F
CAS-nummer7783-66-6
EG-nummer232-019-7
PubChem522683
WikidataQ417415
BeschrijvingKleurloze vloeistof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
OxiderendCorrosief

ToxischMilieugevaarlijk
Gevaar<[1]
H-zinnenH271 - H330 - H311 - H301 - H314 - H371 - H410[1]
P-zinnenP202 - P232 - P310[1]
Fysische eigenschappen
Dichtheid[2] 3,21 g/cm³
Smeltpunt[2] 9,4 °C
Kookpunt[2] 100,5 °C
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon  Scheikunde

Moleculaire geometrie

Joodpentafluoride heeft als molecuul een vierzijdige piramide. De apicale binding (van jood naar de top van de piramide) is 184,4 pm lang, de overige vier jood-fluorbindingen in het grondvlak van de piramide zijn 186,9 pm lang. Jood heeft nog een vrij elektronenpaar dat naar onder uit de piramide steekt. De afstoting tussen het vrije elektronenpaar en de basale fluor-atomen is iets groter dan die tussen de basale en het apicale fluoratoom, waardoor de hoek tussen de basale en het apicale fluoratoom iets kleiner is dan de verwachte 90°: 81,9°.

Synthese

is voor het eerst bereid in 1891 door Henri Moissan door vast jood te verbranden in fluorgas.[4] Deze exotherme reactie wordt nog steeds gebruikt om joodpentafluoride te maken, al zijn de reactieomstandigheden geoptimaliseerd.[5]

Reacties

Oplosmiddel

is gebruikt als oplosmiddel voor reacties van metaalfluorides. Zo wordt bijvoorbeeld osmium(VI)fluoride omgezet naar met behulp van jood omgezet in osmium(V)fluoride, het oplosmiddel daarbij is joodpentafluoride waarbij tevens joodpentafluoride ontstaat:[8]