Marathon Rotterdam

Eerste editie meer dan 100 jaar geleden

De eerste marathon in de Maasstad werd officieel gehouden op 23 mei 1909 en de winnaar was Niset, een inmiddels totaal vergeten Belgische hardloper. Ook werd het Nederlands kampioenschap marathon driemaal in Rotterdam gehouden voor de jaarlijkse marathon van Rotterdam. Dit was in 1937, 1950 en 1973. Deze wedstrijden werden gewonnen door respectievelijk Bram Groeneweg (1937; 2:54.03,6), Ad Moons (1950; 2:58.12) en Johan Kijne (1973; 2:24.30). Ook hield de Rotterdamse atletiekvereniging Metro in de jaren zestig viermaal een marathon op een parcours door het Kralingse Bos.In 1972 organiseerde Metro voor het eerst een marathon in Rotterdam. In het organisatiecomité zaten Wim Teerlink sr, Gerard van Maurik, Piet Schoonen, Freek van der Griendt en Lou Schriel. Vergeleken met de huidige Rotterdam Marathon waren de marathons van de jaren 70 zeer eenvoudig van opzet. Gerda Honkoop: “Het was heel primitief. Gewoon buiten met een tafel en de atleten konden zich inschrijven.” De AW schreef: “Drieduizend harde guldens gooide Metro er tegen aan, waarvan slechts zeer weinig door sponsors zou worden terugbetaald.” De overwinning ging naar Berney Allen in 2:16.35, een toptijd in die dagen. Het jaar daarop gold de door Metro georganiseerde marathon als NK en was het Johan Kijne die won in 2:24.30.

Marathon voorrang boven kunststofbaan

Het idee van een internationale marathon ontstond in 1980. Op 17 mei 1980 organiseerde de Rotterdamse Atletiekvereniging PAC ter gelegenheid van het 85-jarig bestaan het Nederlands kampioenschap over 25 kilometer. Gerard Rooijakkers, ambtenaar van de Gemeente Rotterdam, nam het initiatief en ging in gesprek met enkele vertegenwoordigers van de Rotterdamse clubs. Deze clubs bleken liever een nieuwe kunststof atletiekbaan te willen dan een marathon. Omdat de marathon gemakkelijker te realiseren was, werd dit plan uitgevoerd. Het houden van het evenement in september 1980 bleek wat te ambitieus en zo werden plannen gesmeed om dit evenement een jaar later doorgang te laten vinden. Inspiratie over hoe een marathon goed dient te worden georganiseerd, werd opgedaan in onder meer New York, Stockholm en Kaapstad.

Op 23 mei 1981 vond het jaarlijkse evenement voor het eerst plaats. Bij de eerste editie kwamen ruim 200 deelnemers aan de start. De regen kwam hierbij met bakken uit de hemel. De Schot John Graham arriveerde na een indrukwekkende solo van zes ronden door het Kralingse Bos als eerste op de meet. Zijn finishtijd van 2:09.28 gaf het evenement direct een goede internationale reputatie. De eindtijd van de Schot, later de derde tijd van het jaar, bleek zo snel, dat NOS Teletekst durfde te stellen dat het parcours niet correct gemeten zou zijn. Voor zijn overwinning kreeg Graham 750 Engelse pond aan prijzengeld. Jacques Valentin eindigde als eerste Nederlander op de derde plaats.

Wereldrecords

Bij de mannen werd tweemaal een wereldrecord gelopen. Op 20 april 1985 werd voor het eerst binnen de twee uur en acht minuten gelopen. De Portugese atleet Carlos Lopes legde het parcours van 42,195 kilometer af in een tijd van 2:07.12. Belayneh Densamo verbeterde op 17 april 1988 deze prestatie tot 2:06.50. Hij won deze wedstrijd ook in 1987, 1989 en 1996. Dit record hield elf jaar stand, totdat het door Ronaldo da Costa bij de marathon van Berlijn werd verbeterd tot 2:06.05. Het parcoursrecord werd in 2008 verbeterd door William Kipsang, die de klassieke afstand in 2:05.49 overbrugde.

In 2007 werd halverwege de marathon afgelast voor recreanten, vanwege de gevolgen van een ongebruikelijk hoge temperatuur. Aan het begin van de middag was het al bijna 25 graden Celsius, de maximumtemperatuur werd uiteindelijk 27,1. De wedstrijdlopers waren echter voor de afgelasting al gefinisht. Het parcoursrecord staat sinds 2021 met 2:03.36 op naam van Bashir Abdi. In 2010 finishte de Keniaan Patrick Makau in een tijd van 2:04.48, de snelste marathontijd van het seizoen 2010.

Sinds 1990 ook voor vrouwen interessant

Vrouwen speelden lange tijd geen grote rol in deze wedstrijd. De eerste internationale editie werd gewonnen door de Nederlandse Marja Wokke in 2:43.23. Pas in 1990 zette Carla Beurskens de wedstrijd internationaal echt op de kaart met haar parcoursrecord van 2:29.47. Dat het parcours wel degelijk snel was, bewees de Keniaanse Tegla Loroupe in 1997 met haar 2:22.07. Een jaar later was zij bij de Marathon Rotterdam opnieuw sneller en verbeterde er het wereldrecord tot 2:20.47. Het evenement had toen gedurende enkele jaren het wereldrecord bij zowel de mannen als de vrouwen in handen.

Editie 2020

Op 12 maart 2020 werd bekendgemaakt dat de editie van 2020, waarvan alle evenementen op 4 en 5 april zouden plaatsvinden, werd verplaatst in verband met de wereldwijde dreiging van het coronavirus.^[3]De nieuwe data werden 24 en 25 oktober 2020.^[4] Op 20 juli 2020 is de editie van dat jaar definitief afgelast.^[5] De editie van 2021 werd wederom uitgesteld, deze kon wel gelopen worden, op zondag 24 oktober 2021.

Parcoursrecords

• Mannen: 2:03.36 - Bashir Abdi (2021)
• Vrouwen: 2:18.58 - Tiki Gelana (2012)

Top 10 finishtijden

Met een gemiddelde tijd van 2:04.14,3 over de snelste tien finishtijden ooit gelopen bij deze wedstrijd, is de Marathon Rotterdam de snelste marathon van Nederland, de gemiddelde tijd van Amsterdam is 2:04.29,7. Wereldwijd staat Rotterdam nu op de zevende plaats van de lijst van snelste marathonsteden.

Rang	Naam	Land	Tijd	Jaar	Plek
1	Bashir Abdi	BEL	2:03.36	2021	1
2	Bashir Abdi	BEL	2:03.48	2023	1
3	Timothy Kiplagat	KEN	2:03.50	2023	2
4	Marius Kipserem	KEN	2:04.04	2021	2
5	Marius Kipserem	KEN	2:04.11	2019	1
6	Duncan Kibet	KEN	2:04.27	2009	1
7	James Kwambai	KEN	2:04.27	2009	2
8	Dawit Wolde	ETH	2:04.27	2021	3
9	Abdi Nageeye	NED	2:04.45	2024	1
10	Patrick Makau	KEN	2:04.48	2010	1

(bijgewerkt t/m 15-04-2024)

Top 10 snelste Nederlanders

(tabel bijgewerkt t/m 2024)

Uitslagen

Editie	Datum	Snelste man	Land	Tijd	Snelste vrouw	Land	Tijd
43	14 april 2024	Abdi Nageeye	Nederland	2:04.45	Ashete Bekere	Ethiopië	2:19.30
42	16 april 2023	Bashir Abdi	België	2:03.48	Eunice Chumba	Bahrein	2:20.31
41	10 april 2022	Abdi Nageeye	Nederland	2:04.56	Haven Hailu	Ethiopië	2:21.59
40	24 oktober 2021	Bashir Abdi	België	2:03.36	Stella Barsosio	Kenia	2:22.07
39	7 april 2019	Marius Kipserem	Kenia	2:04.11	Ashete Bekere	Ethiopië	2:22.55
38	8 april 2018	Kenneth Kipkemoi	Kenia	2:05.44	Visiline Jepkesho	Kenia	2:23.47
37	9 april 2017	Marius Kimutai	Kenia	2:06.04	Meskerem Assefa	Ethiopië	2:24.17
36	10 april 2016	Marius Kipserem	Kenia	2:06.11	Letebrhan Haylay	Ethiopië	2:26.15
35	12 april 2015	Abera Kuma	Ethiopië	2:06.47	Asami Kato	Japan	2:26.30
34	13 april 2014	Eliud Kipchoge	Kenia	2:05.00	Abebech Afework	Ethiopië	2:27.50
33	14 april 2013	Tilahun Regassa	Ethiopië	2:05.38	Jemima Jelagat	Kenia	2:23.27
32	15 april 2012	Yemane Tsegay	Ethiopië	2:04.48	Tiki Gelana	Ethiopië	2:18.58
31	10 april 2011	Wilson Chebet	Kenia	2:05.27	Philes Ongori	Kenia	2:24.20
30	11 april 2010	Patrick Makau	Kenia	2:04.48	Aberu Kebede	Ethiopië	2:25.29
29	5 april 2009	Duncan Kibet	Kenia	2:04.27	Nailja Joelamanova	Rusland	2:26.30
28	13 april 2008	William Kipsang	Kenia	2:05.49,0	Ljoebov Morgoenova	Rusland	2:25.10
27	15 april 2007	Joshua Chelanga	Kenia	2:08.20,5	Hiromi Ominami	Japan	2:26.36,1
26	9 april 2006	Sammy Korir	Kenia	2:06.37,7	Mindaye Gishu	Ethiopië	2:28.29,3
25	10 april 2005	Jimmy Muindi	Kenia	2:07.49,1	Lornah Kiplagat	Nederland	2:27.35,7
24	4 april 2004	Felix Limo	Kenia	2:06.14	Zhor El Kamch	Marokko	2:26.10
23	13 april 2003	William Kiplagat	Kenia	2:07.42	Olivera Jevtić	Joegoslavië	2:25.23
22	21 april 2002	Simon Biwott	Kenia	2:08.39	Takami Ominami	Japan	2:23.43
21	22 april 2001	Josephat Kiprono	Kenia	2:06.50	Susan Chepkemei	Kenia	2:25.45
20	16 april 2000	Kenneth Cheruiyot	Kenia	2:08.22	Ana Isabel Alonso	Spanje	2:30.21
19	18 april 1999	Japhet Kosgei	Kenia	2:07.09	Tegla Loroupe	Kenia	2:22.48
18	19 april 1998	Fabián Roncero	Spanje	2:07.26	Tegla Loroupe	Kenia	2:20.47 (WR)
17	20 april 1997	Domingos Castro	Portugal	2:07.51	Tegla Loroupe	Kenia	2:22.07
16	28 april 1996	Belayneh Densamo	Ethiopië	2:10.30	Lieve Slegers	België	2:28.06
15	23 april 1995	Martín Fiz	Spanje	2:08.57	Mónica Pont	Spanje	2:30.34
14	17 april 1994	Vincent Rousseau	België	2:07.51	Miyoko Asasina	Japan	2:25.52
13	18 april 1993	Dionicio Cerón	Mexico	2:11.06	Anne van Schuppen	Nederland	2:34.15
12	5 april 1992	Salvador García	Mexico	2:09.16	Aurora Cunha	Portugal	2:29.14
11	21 april 1991	Robert de Castella	Australië	2:09.42	Joke Kleijweg	Nederland	2:34.18
10	22 april 1990	Hiromi Taniguchi	Japan	2:10.56	Carla Beurskens	Nederland	2:29.47
9	16 april 1989	Belayneh Densamo	Ethiopië	2:08.40	Elena Murgoci	Roemenië	2:32.03
8	17 april 1988	Belayneh Densamo	Ethiopië	2:06.50 (WR)	Xiao Hongyan	China	2:37.46
7	18 april 1987	Belayneh Densamo	Ethiopië	2:12.58	Nelly Aerts	België	2:53.47
6	19 april 1986	Abebe Mekonnen	Ethiopië	2:09.09	Ellinor Ljungros	Zweden	2:41.06
5	20 april 1985	Carlos Lopes	Portugal	2:07.12 (WR)	Wilma Rusman	Nederland	2:35.32
4	14 april 1984	Gidamis Shahanga	Tanzania	2:11.12	Carla Beurskens	Nederland	2:34.56
3	9 april 1983	Robert de Castella	Australië	2:08.37	Rosa Mota	Portugal	2:32.27
2	22 mei 1982	Rodolfo Gómez	Mexico	2:11.57	Mathilde Heuing	West-Duitsland	2:54.03
1	23 mei 1981	John Graham	Verenigd Koninkrijk	2:09.28	Marja Wokke	Nederland	2:43.23

Finishers

Nederlands kampioenschap

In totaal werd het Nederlands kampioenschap op de marathon twintig keer gehouden in Rotterdam:

Aantal	Datum	Man				Vrouw				Uitslagen
		Naam	Nationaliteit	Tijd	Plaats	Naam	Nationaliteit	Tijd	Plaats
20	14 april 2024	Abdi Nageeye	NED	2:04.45	1	Anne Luijten	NED	2:28.47	12	Uitslagen
19	16 april 2023	Abdi Nageeye	NED	2:05.32	3	Anne Luijten	NED	2:30.59	43	Uitslagen
18	12 april 2015	Abdi Nageeye	NED	2:11.33	9	Miranda Boonstra	NED	2:32.13	4	Uitslagen
17	11 april 2010	Koen Raymaekers	NED	2:11.09	9	Merel de Knegt	NED	2:38.41	10	Uitslagen
16	15 april 2007	Luc Krotwaar	NED	2:15.27,4	10	Nadezhda Wijenberg	NED	2:37.24,4	6	Uitslagen
15	9 april 2006	Kamiel Maase	NED	2:10.44,2	10	Kristijna Loonen	NED	2:43.13,2	10	Uitslagen
14	10 april 2005	Kamiel Maase	NED	2:12.50,1	11	Lornah Kiplagat	NED	2:27.35,7	1	Uitslagen
13	4 april 2004	Luc Krotwaar	NED	2:11.56,0	7	Nadezhda Wijenberg	NED	2:38.38,1	8	Uitslagen
12	13 april 2003	Kamiel Maase	NED	2:10.28	11	Anne van Schuppen	NED	2:35.52	5	Uitslagen
11	21 april 2002	Luc Krotwaar	NED	2:10.59	5	Vivian Ruijters	NED	2:37.36	7	Uitslagen
10	22 april 2001	Peter van Egdom	NED	2:19.24	24	Nadezhda Wijenberg	NED	2:30.25	4	Uitslagen
9	28 april 1996	Aiduna Aitnafa	ETH	2:11.46	6	Anne van Schuppen	NED	2:31.26	3	Uitslagen
8	23 april 1995	Bert van Vlaanderen	NED	2:10.36	2	Carla Beurskens	NED	2:32.39	3	Uitslagen
7	17 april 1994	Aart Stigter	NED	2:15.38	13	Carla Beurskens	NED	2:29.43	3	Uitslagen
6	18 april 1993	Bert van Vlaanderen	NED	2:13.17	6	Anne van Schuppen	NED	2:34.15	1	Uitslagen
5	5 april 1992	Bert van Vlaanderen	NED	2:11.53	4	Mieke Pullen	NED	2:38.06	4	Uitslagen
4	21 april 1991	Bert van Vlaanderen	NED	2:12.48	8	Joke Kleijweg	NED	2:34.18	1	Uitslagen
3	7 juli 1973	Johan Kijne	NED	2:24.30	2?	Geen vrouwelijke deelnemers				Uitslagen
2	22 juli 1950	Ad Moons	NED	2:58.12	1	Geen vrouwelijke deelnemers				Uitslagen
1	11 juli 1937	Bram Groeneweg	NED	2:54.03,6	2	Geen vrouwelijke deelnemers				Uitslagen

• In 2005 ging de Nederlander Joop Rüter de strijd aan met de Canadees Ed Whitlock, met als inzet het wereldrecord 70+. Ed Whitlock kwam als eerste over de finish in een tijd van 2:58.40
• De marathon van Rotterdam speelt een belangrijke rol in de film "De Marathon". In deze film lopen de eigenaars van een garage gesponsord de marathon van Rotterdam om hun bedrijf te redden. Voor deze film zijn opnames gemaakt tijdens de marathon van 2012.
• Deelnemers die de marathon van Rotterdam minimaal 10 keer hebben gelopen, worden Super Marathon Master genoemd en krijgen een eervolle vermelding en erespeld. Per 30 april 2023 waren dat 906 mannen en 92 vrouwen. Lopers die de marathon van Rotterdam minimaal 19 keer hebben voltooid, mogen vanaf de twintigste keer gratis deelnemen. Lopers die de marathon van Rotterdam minimaal 25 keer hebben voltooid, ontvangen VIP-tribunekaarten voor hun fans.^[9]

Zie de categorie Marathon Rotterdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.