Ranomi Kromowidjojo

Kromowidjojo werd in 1990 geboren in Sauwerd als dochter van een Surinaams-Javaanse vader en een Nederlandse moeder. Zij kwam door haar oudere broer als vierjarige in aanraking met het wedstrijdzwemmen bij de zwemvereniging Ducdalf in Bedum. Later stapte zij over naar de zwemvereniging TriVia in Groningen. Vanaf 1 juni 2008 kwam zij uit voor PSV in Eindhoven.

Naam

Haar achternaam Kromowidjojo is een veelvoorkomende naam in het Javaans, met elementen geleend uit het Sanskriet. Het is een samenstelling van kromo + widjojo. Kromo in het Sanskriet is krama (क्रम), en betekent iets in de trant van "op volgorde." Het woord 'Widjojo' komt van het Sanskriet woord vijaya (विजय), hetgeen zoveel vertaald kan worden als "overwinning" of "uitmuntendheid." De samengestelde naam Kromowidjojo betekent iets dergelijks als: "opeenvolgende overwinning" of "achtereenvolgende uitmuntendheid".^[1] In populair taalgebruik wordt de naam vaak afgekort tot Kromo. Haar voornaam is door haar ouders samengesteld uit willekeurige lettergrepen.^[2]

Op haar tiende zwom zij haar eerste Nederlandse record, een leeftijdsrecord op de 50 meter vrije slag. In 2005 maakte zij haar internationale seniorendebuut op de Europese kampioenschappen kortebaan in Triëst. Zij zwom toen onder leiding van trainer Jeanet Mulder en bondscoach Marcel Wouda bij de Nederlandse jeugdkernploeg.

Dat jaar zwom zij ook op de Europese kampioenschappen voor de jeugd in Boedapest en op de Europese kampioenschappen kortebaan voor senioren. Zij zwom daar de 50 meter vrije slag, de 100 meter vrije slag individueel en de 100 meter vrije slag in de estafetteploeg die het goud zou behalen.

In 2006 debuteerde zij op de Europese kampioenschappen lange baan. Daar won zij samen met Chantal Groot, Inge Dekker en Marleen Veldhuis het zilver op de 4×100 meter vrije slag. In 2007 deed zij te Melbourne voor het eerst mee aan de wereldkampioenschappen. Daar won zij het brons op de 4×100 meter vrije slag, samen met Inge Dekker, Femke Heemskerk en Marleen Veldhuis.

Op 8 juni 2008 werd zij door de sportkoepel NOC*NSF uitgeroepen tot sporttalent van het jaar.^[3] Bij de Olympische Spelen van 2008 in Peking won Kromowidjojo met de Nederlandse estafetteploeg goud op de 4×100 meter vrije slag.^[4] In de finale bleef de estafetteploeg maar net boven zijn eigen wereldrecord; Inge Dekker, Ranomi Kromowidjojo, Femke Heemskerk en Marleen Veldhuis finishten in 3.33,76 en waren hiermee 0,57 seconden sneller dan de Amerikaanse estafetteploeg en 1,29 seconde sneller dan Australische estafetteploeg. Manon van Rooijen en Hinkelien Schreuder, die in de series zwommen, deelden mee in de gouden vreugde.

Op 12 december 2008 won Kromowidjojo haar eerste individuele medaille op een internationaal seniorenkampioenschap met een derde plaats op de 100 meter vrije slag tijdens de EK kortebaan. In Rome werd zij op 26 juli 2009 wereldkampioene op de 4×100 meter vrije slag.

Haar eerste individuele titels op grote internationale toernooien won zij tijdens de Europese kampioenschappen kortebaanzwemmen 2010 en Wereldkampioenschappen kortebaanzwemmen 2010 op de 50 en 100 meter vrije slag.

Op de Olympische Zomerspelen van 2012 in Londen behaalde zij met de estafetteploeg (samen met Inge Dekker, Marleen Veldhuis en Femke Heemskerk) achter Australië een zilveren plak op de 4×100m vrije slag. Kromowidjojo startte als laatste. Haar splittijd van 51,93 seconden was de snelste ooit op een dergelijke estafette. Zij was zeven tiende seconde sneller dan de nummer twee van het veld.

Ook wist zij een gouden medaille te behalen op de 100 meter vrije slag met een olympisch record van 53,00 seconden. Zij won later ook de 50 meter vrije slag in een olympische recordtijd van 24,05 seconden. Na Kristin Otto, Inge de Bruijn en Britta Steffen is Kromowidjojo de vierde zwemster die op een en dezelfde Olympische Spelen zowel op de 50 als op de 100 meter vrije slag goud behaalde sinds de introductie van de 50 meter vrije slag op de Olympische Spelen van 1988. Een half uur na het in Londen winnen van haar derde olympische medaille maakte Kromowidjojo wereldkundig dat zij overwoog om te stoppen met wedstrijdzwemmen. Al na een dag trok zij die woorden in. Kromowidjojo droeg op 12 augustus 2012 namens de Nederlandse ploeg de Nederlandse vlag tijdens de sluitingsceremonie van de Olympische Spelen in Londen.

Na haar drie medailles op de Olympische Spelen in Londen ontving Kromowidjojo van de sportkoepel NOC*NSF een bonus van 53.354 euro. De Europese zwembond LEN riep haar uit tot Europees zwemster van het jaar 2012.^[5]

Zowel in 2011 als in 2012 werd Kromowidjojo verkozen tot Nederlands Sportvrouw van het Jaar.

Op de wereldkampioenschappen zwemmen van 2013 in Barcelona won Kromowidjojo brons op de 4×100 meter vrije slag, op de 100 meter vrije slag en op de 50 meter vlinderslag. Op de 50 meter vrije slag zwom ze naar de wereldtitel in dezelfde tijd als op de Olympische Spelen van 2012 in een tijd van 24,05. Op de Olympische Spelen van 2016 in Rio de Janeiro verloor ze haar olympische titels op de 50 en 100 meter vrije slag; ze werd vijfde op de 100 m in 53,03, wel haar beste tijd in vier jaar, en vervolgens zesde op de 50 m in 24,19. Op de 4×100m vrije slag werd ze vierde.

In 2018 behaalde Kromowidjojo drie gouden medailles bij de Wereldkampioenschappen kortebaanzwemmen in het Chinese Hangzhou. Na succes op de 100 meter vrije slag won ze daarna ook de 50 meter vrije slag en de 50 meter vlinderslag, die laatste in een Nederlands en kampioenschapsrecord (24,47).

Op 27 januari 2022 maakte Kromowidjojo bekend per direct haar zwemcarrière te beëindigen.^[6][7]

Zoals andere winnaars en winnaressen van het olympische goud in 2008, is Ranomi Kromowidjojo Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Daarom heeft ze in 2012 voor haar gouden medaille een beeldje in ontvangst mogen nemen. In 2010 werd ze verkozen tot Groninger van het Jaar.

Kromowidjojo trouwde op 10 september 2022 met zwemmer Ferry Weertman; eerder was ze samen met Pieter van den Hoogenband.

Internationale toernooien

Jaar	Olympische Spelen	WK langebaan	WK kortebaan	EK langebaan	EK kortebaan
2005		geen deelname			17e 50m vrije slag 31e 100m vrije slag 1 4×50m vrije slag Kromowidjojo zwom enkel de series
2006			geen deelname	23e 50m vrije slag 25e 50m vlinderslag 2 4×100m vrije slag	24e 50m vrije slag 31e 100m vrije slag 2 4×50m vrije slag Kromowidjojo zwom enkel de series
2007		13e 100m vrije slag 3 4×100m vrije slag			17e 50m vrije slag 17e 100m vrije slag 18e 50m vlinderslag 1 4×50m vrije slag 10e 4×50m wisselslag
2008	23e 200m vrije slag 1 4×100m vrije slag 11e 4×200m vrije slag 13e 4×100m wisselslag		serie 100m vrije slag[8] 1 4×200m vrije slag	17e 50m vrije slag 17e 100m vrije slag 9e 200m vrije slag 1 4×100m vrije slag 4e 4×200m vrije slag	3 100m vrije slag 6e 50m rugslag 1 4×50m vrije slag 1 4×50m wisselslag
2009		6e 100m vrije slag 27e 50m rugslag 1 4×100m vrije slag 5e 4×100m wisselslag			2 50m vrije slag 2 100m vrije slag HF 50m rugslag[9] 1 4×50m vrije slag 1 4×50m wisselslag
2010			1 50m vrije slag 1 100m vrije slag 1 4×100m vrije slag	geen deelname	1 50m vrije slag 1 100m vrije slag 1 4×50m vrije slag 1 4×50m wisselslag
2011		2 50m vrije slag 3 100m vrije slag 1 4×100m vrije slag			geen deelname
2012	1 50m vrije slag 1 100m vrije slag 2 4×100m vrije slag 6e 4×100m wisselslag		geen deelname	geen deelname	geen deelname
2013		1 50m vrije slag 3 100m vrije slag 3 50m vlinderslag 3 4×100m vrije slag			1 50m vrije slag 1 100m vrije slag
2014			1 50m vrije slag 3 100m vrije slag 1 4×50m vrije slag 1 4×100m vrije slag 1 4×200m vrije slag	geen deelname
2015		2 50m vrije slag 4e 100m vrije slag 2 4×100m vrije slag 2 4×100m vrije slag gemengd			1 50m vrije slag 1 4×50m wisselslag 2 100m vrije slag 2 4×50m vrije slag 3 4×50m vrije slag gemengd
2016	4e 4×100m vrije slag 5e 100m vrije slag 6e 50m vrije slag		1 50m vrije slag 2 100m vrije slag 2 4×50m vrije slag 2 4×50m vrije slag gemengd 3 4×100m vrije slag	4e 50m vlinderslag 1 4×100m vrije slag 2 100m vrije slag 1 4×100m vrije slag gemengd 1 50m vrije slag
2017		3 4×100m vrije slag 5e 100m vrije slag 2 50m vlinderslag 2 4×100m vrije slag gemengd 2 50m vrije slag			1 50m vlinderslag 1 4×50m wisselslag gemengd 1 100m vrije slag 1 4×50m vrije slag 2 50m vrije slag 4e 4×50m wisselslag
2018			2 4×100m vrije slag 3 4×50m wisselslag 2 4×50m vrije slag gemengd 1 100m vrije slag 2 4×50m wisselslag gemengd 1 50m vlinderslag 1 50m vrije slag	2 4×100m vrije slag 3 50m vrije slag 2 4×100m vrije slag gemengd 6e 50m vlinderslag
2019		6e 50m vrije slag 2 50m vlinderslag DSQ 4×100 m wisselslag gemengd 6e 4×100 m vrije slag gemengd
2020*	4e 4×100m vrije slag 4e 50m vrije slag		4e 4×100m vrije slag 3 4×50m wisselslag 2 4×50m vrije slag gemengd 1 4×50m wisselslag gemengd 1 50m vlinderslag 3 4×50m vrije slag 2 50m vrije slag	2 4×100m vrije slag 1 50m vrije slag 2 4× 100m vrije slag gemengd 000(zwom alleen de kwalificatie) 1 50m vlinderslag

 *) De internationale toernooien die in 2020 zouden plaatsvinden werden vanwege de coronapandemie uitgesteld tot 2021.

Nederlandse kampioenschappen zwemmen

Jaar	NK langebaan	NK kortebaan
2006	serie 100m rugslag serie 100m vlinderslag	geen deelname
2007	1 50m vrije slag 3 100m vrije slag 7e 200m vrije slag 5e 50m rugslag 4e 50m vlinderslag	3 400m vrije slag 1 50m rugslag
2008	3 50m vrije slag 3 100m vrije slag 1 50m rugslag	2 400m vrije slag 3 100m vlinderslag
2009	2 100m vlinderslag	geen deelname
2010	1 50m vrije slag 1 50m rugslag 1 50m vlinderslag	geen deelname
2011	2 50m vrije slag 1 50m rugslag	1 50m vrije slag 2 100m vrije slag

Bijgewerkt tot en met 4 december 2020

• Kromowidjojo is ambassadrice van kinderfonds Unicef.
• In 2023 deed Kromowidjojo mee aan het 23e seizoen van het televisieprogramma Wie is de Mol? Ze werd de verliezend finalist.

Zie de categorie Ranomi Kromowidjojo van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.