ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮ

ਪੋਲਿਸ਼ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਬੋਲੇਸਲਾਵ ਮਾਤੁਸਜ਼ੇਵਸਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਦੇ ਮੋਡ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸਿਨੇਮਾ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਟੈਕਸਟ ਲਿਖੇ: Une nouvelle source de l'histoire (ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਰੋਤ) ਅਤੇ La photographie animée (ਐਨੀਮੇਟਡ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ)। ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ 1898 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਮੁੱਲ ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਨ।^[3] ਮਾਤੁਸਜ਼ੇਵਸਕੀ ਵਿਜ਼ੁਅਲ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਇਕੱਤਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਆਰਕਾਈਵ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।^[4]

ਲੋਕ ਪਰਚਲਤ ਮਿਥ ਅਨੁਸਾਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਫਿਲਮਸਾਜ਼ ਜੌਨ ਗਰੀਅਰਸਨ ਨੇ ਰਾਬਰਟ ਫਲੈਹਰਟੀ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਮੋਆਨਾ (1926) ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜੋ 8 ਫਰਵਰੀ 1926 ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੇ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ "ਦ ਮੂਵੀਗੋਅਰ" (ਗਰੀਅਰਸਨ ਦਾ ਕਲਮੀ ਨਾਮ) ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ।^[5]

ਗਰੀਅਰਸਨ ਦੇ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਇਹ ਸਨ ਕਿ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਕਲਾ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾਸੀ; ਕਿ "ਮੌਲਿਕ" ਅਭਿਨੇਤਾ ਅਤੇ "ਮੌਲਿਕ" ਦ੍ਰਿਸ਼ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਮਝ ਦੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਗਲਪੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਰੂਪਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਰਹਿਨੁਮਾ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਐਕਟਿੰਗ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲੋਂ " ਸਿਧੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲਈ ਗਈ ਸਮਗਰੀ" ਵਧੇਰੇ ਵਾਸਤਵਿਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ, ਗਰੀਅਰਸਨ ਦੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਦੀ "ਅਸਲ ਦਾ ਰਚਨਾਤਮਕ ਟਰੀਟਮੈਂਟ"^[6] ਹੋਣ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲੀ, ਇਹ ਸੋਵੀਅਤ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦਾਜੀਗਾ ਵਰਤੋਵ ਨੇ "ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਦਾ ਜਿਵੇਂ" ਪੇਸ਼ ਕਰਨ (ਅਰਥਾਤ, ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਰਸਰੀ ਤੌਰ ਤੇ ਫਿਲਮਾਏ ਜਾਣਾ) ਅਤੇ "ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬੇਖ਼ਬਰ ਚੁੱਪ ਚੁਪੀਤੇ ਫੜਨਾ" (ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਕੈਮਰਾ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ) ਦੇ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਨਾਲੋਂ ਫ਼ਰਕ ਵਾਲੀ ਹੈ। 

ਅਮਰੀਕਨ ਫਿਲਮ ਆਲੋਚਕ ਪਾਰੇ ਲੋਰੇਂਂਜ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਡੌਕੂਮੈਂਟਰੀ ਫਿਲਮ ਨੂੰ "ਅਸਲ ਫਿਲਮ ਜੋ ਨਾਟਕੀ ਹੈ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।^[7] ਦੂਸਰੇ ਹੋਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਗੈਰ-ਗਲਪੀ ਫਿਲਮਾਂ ਤੋਂ ਅੱਡਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਤਥਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਰਾਏ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸੁਨੇਹਾ।^[8]