5 sierpnia

Święta

Wydarzenia w Polsce

Wydarzenia na świecie

•   642 – Władca Mercji Penda pokonał w bitwie pod Maserfield (Anglia) króla Oswalda z Nortumbrii.
•   910 – Zwycięstwo wojsk anglo-saskich nad duńskimi najeźdźcami w bitwie pod Tettenhall.
• 1068 – Wojny Bizancjum z Normanami: wojska normańskie rozpoczęły 3-letnie oblężenie Bari, ostatniej bizantyjskiej twierdzy w południowych Włoszech.
• 1095 – Papież Urban II dokonał konsekracji katedry św. Apolinarego w Valence.
• 1100 – Henryk I Beauclerc został koronowany na króla Anglii.
• 1192 – III wyprawa krzyżowa: zwycięstwo krzyżowców w bitwie pod Jafą.
• 1388 – Zwycięstwo wojsk szkockich nad angielskimi w bitwie pod Otterburn.
• 1403 – Król Neapolu Władysław I został koronowany w Zadarze w węgierskiej wówczas Dalmacji na króla Węgier w opozycji do panującego Zygmunta Luksemburskiego, który jednakże nie pozwolił mu przejąć władzy w innych częściach kraju i rok później zmusił go do odwrotu.
• 1421 – II krucjata antyhusycka: porażka czeskich husytów w bitwie pod Mostem.
• 1435 – Flota genueńska pokonała flotę aragońską w bitwie pod Ponzą.
• 1473 – Leonardo da Vinci wykonał swój najstarszy znany rysunek Pejzaż z rzeką.
• 1529 – Został zawarty pokój w Cambrai kończący wojnę między Niemcami i Hiszpanią a Francją.
• 1543 – VI wojna włoska: rozpoczęło się oblężenie Nicei.
• 1583 – Humphrey Gilbert oficjalnie ogłosił Nową Fundlandię kolonią angielską, pierwszą na kontynencie północnoamerykańskim.
• 1600:
  • Król Francji Henryk IV Burbon poślubił swoją drugą żonę Marię Medycejską.
  • Nieudany spisek hrabiego Gowrie i jego brata przeciwko królowi Szkocji Jakubowi VI Stuartowi (późniejszemu królowi Anglii Jakubowi I Stuartowi). Podczas próby uwięzienia króla w trakcie polowania obaj bracia zostali zabici przez towarzyszących mu możnych.
• 1619 – Wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo wojsk morawsko-czeskich nad cesarskimi w bitwie pod Dolními Věstonicami.
• 1666 – II wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo Anglików w bitwie morskiej pod North Foreland.
• 1681 – Poświęcono kościół Matki Bożej Cudownej w Rzymie.
• 1689 – Indianie z plemienia Mohawków dokonali rzezi francuskich osadników w Lachine (Nowa Francja).
• 1716 – VI wojna austriacko-turecka: zwycięstwo wojsk austriackich w bitwie pod Petrovaradinem.
• 1730 – Skonfliktowany z ojcem Fryderykiem Wilhelmem I późniejszy król Prus Fryderyk II został schwytany podczas próby ucieczki z kraju i jako uznany za dezertera osadzony w twierdzy w Kostrzynie nad Odrą.
• 1735 – Nowojorski drukarz, wydawca, redaktor i dziennikarz John Peter Zenger został uniewinniony od zarzutów o działalność wywrotową i zniesławienie Williama Cosby’ego, ówczesnego gubernatora kolonii Nowy Jork. Proces stał się znaczącym i ważnym czynnikiem w rozwoju wolności prasy na kontynencie północnoamerykańskim.
• 1763 – Powstanie Pontiaka: zwycięstwo wojsk brytyjskich nad powstańcami indiańskimi w bitwie pod Bushy Run.
• 1765 – Przyszły cesarz rzymsko-niemiecki Leopold II Habsburg poślubił infantkę hiszpańską Marię Ludwikę Burbon.
• 1781 – IV wojna angielsko-holenderska: nierozstrzygnięta bitwa morska na Dogger Bank.
• 1789 – Francuska Konstytuanta przyjęła ustawę, która stanowiła, że obywatele są równi wobec prawa, znosiła przywileje stanowe, resztki poddaństwa osobistego chłopów i obowiązek płacenia dziesięciny.
• 1796 – I koalicja antyfrancuska: Napoleon Bonaparte pokonał armię austriacką gen. Dagoberta von Wurmsera w bitwie pod Castiglione.
• 1800 – Weszła do służby amerykańska fregata USS „President”.
• 1823 – Założono Royal Hibernian Academy w Dublinie.
• 1846 – USA i Wielka Brytania podpisały traktat oregoński wytyczający granicę amerykańską na odcinku z Kolumbią Brytyjską i Terytoriami Północno-Zachodnimi.
• 1858 – Zakończono kładzenie pierwszego transatlantyckiego kabla telegraficznego.
• 1860 – W Oslo odbyła się norweska koronacja króla Szwecji i Norwegii Karola XV (Karola IV).
• 1861 – W USA zniesiono karę chłosty.
• 1862 – Wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie pod Baton Rouge.
• 1864 – Wojna secesyjna: zwycięstwo wojsk Unii w bitwie w Zatoce Mobile.
• 1871 – Papież Pius IX w encyklice Saepe Venerabilis nadał formalny charakter zwyczajowi przekazywania świętopietrza.
• 1872 – Założono Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki.
• 1873 – Siuksowie Brulé pod wodzą Pstrego Ogona dokonali masakry około 100 Paunisów polujących nad rzeką Republican w Nebrasce.
• 1881 – Pstry Ogon został skrytobójczo zastrzelony przez swego współplemieńca Wroniego Psa.
• 1884 – W południowej Afryce Burowie utworzyli Nieuwe Republiek.
• 1888 – Bertha Benz wraz z dwoma nastoletnimi synami wybrała się, bez wiedzy męża Carla, skonstruowanym przez niego pojazdem Benz Patent-Motorwagen Nummer 3 w podróż z Mannheim do rodzinnego Pforzheim. Tym samym zapisała się w historii jako pierwsza osoba, której udało się samodzielnie pokonać automobilem ponad stukilometrowy dystans.
• 1900 – W Odessie doszło do pogromu Żydów.
• 1901 – Irlandczyk Peter O’Connor ustanowił w Dublinie rekord świata w skoku w dal (7,61 m), który obowiązywał przez prawie 20 lat.
• 1908 – W południowych Niemczech rozbił się i spłonął sterowiec LZ 4.
• 1912 – W Karlowych Warach została uruchomiona Kolej linowo-terenowa „Diana”.
• 1914:
  • I wojna światowa: rozpoczęła się belgijsko-niemiecka bitwa o Liège.
  • Nikaragua wydzierżawiła USA na 99 lat archipelag Corn Islands na Morzu Karaibskim.
  • W Cleveland w amerykańskim stanie Ohio uruchomiono pierwszą elektryczną sygnalizację świetlną.
• 1915 – I wojna światowa: włoski okręt podwodny „Nereide” został zatopiony na Adriatyku przez austro-węgierską jednostkę tej samej klasy SM U-5, w wyniku czego zginęła cała, 19-osobowa załoga.
• 1917 – Dokonano oblotu niemieckiego myśliwca Fokker Dr.I.
• 1920:
  • Pando w Urugwaju uzyskało prawa miejskie.
  • W obliczu bolszewickiej inwazji papież Benedykt XV skierował do biskupów świata przesłanie O zmiłowanie Boga nad nieszczęsną Polską.
• 1922:
  • 34 osoby zginęły, a 186 zostało rannych w wyniku uderzenia pociągu ekspresowego relacji Fort Worth-Saint Louis w stojący na stacji w Sulphur Springs w stanie Missouri pociąg lokalny.
  • Premiera amerykańskiego filmu niemego Krew na piasku w reżyserii Freda Niblo.
• 1931 – W Kownie otwarto Kolej linową na Zielonej Górze.
• 1936 – Krótko po starcie z Saint Louis w stanie Missouri rozbił się samolot pasażerski Lockheed L-10 Electra, w wyniku czego zginęło wszystkich 8 osób na pokładzie.
• 1939 – 13 młodych kobiet (znanych jako „13 róż”) zostało rozstrzelanych w Madrycie za działalność przeciwko reżimowi gen. Francisco Franco.
• 1940:
  • Łotwa została włączona do ZSRR.
  • Podpisano brytyjsko-polską umowę wojskową.
• 1941 – Atak Niemiec na ZSRR: zwycięstwem wojsk niemieckich zakończyła się bitwa pod Smoleńskiem (6 lipca-5 sierpnia).
• 1943:
  • Front wschodni: Armia Czerwona wyzwoliła Orzeł.
  • Niemiecki okręt podwodny U-34 zatonął w porcie w Kłajpedzie po kolizji z okrętem bazą okrętów podwodnych „Lech”, w wyniku czego zginęło 4 członków załogi.
• 1944:
  • Na Morzu Czarnym został zatopiony przez radziecki okręt podwodny turecki szkuner MV „Mefküre”, przewożący do Stambułu ok. 320 żydowskich uciekinierów z Rumunii.
  • Wojna na Pacyfiku: w obozie jenieckim w Cowra w australijskim stanie Nowa Południowa Walia grupa ok. 1100 Japończyków zaatakowała strażników i przedarła się przez drut kolczasty otaczający obóz. W czasie próby ucieczki zginęło 231 Japończyków i 4 australijskich strażników, a 108 Japończyków i 4 Australijczyków zostało rannych. Z 378 uciekinierów 334 zostało schwytanych w ciągu następnych 9 dni, a 44 popełniło samobójstwo.
• 1949:
  • 12 osób zginęło, a ok. 30 zostało rannych w wyniku obrzucenia granatami jednej z synagog w Damaszku.
  • Trzęsienie ziemi zniszczyło miasto Ambato w Ekwadorze i ok. 50 okolicznych miejscowości, w wyniku czego zginęło ponad 5 tysięcy osób.
• 1950:
  • Bombowiec Boeing B-29 Superfortress rozbił się krótko po starcie z bazy lotniczej w Fairfield w Kalifornii, w wyniku czego zginęło 12 spośród 20 osób na pokładzie i 7 na ziemi, a 49 zostało rannych.
  • W Stuttgarcie niemieckie związki wypędzonych przyjęły Kartę niemieckiego wypędzonego.
• 1953 – Premiera filmu wojennego Stąd do wieczności w reżyserii Freda Zinnemanna.
• 1955 – W zakładach w zachodnioniemieckim Wolfsburgu wyprodukowano milionowy egzemplarz VW Garbusa.
• 1957 – W Tanzanii spadł meteoryt Ufana.
• 1960 – Burkina Faso (jako Górna Wolta) uzyskała niepodległość (od Francji).
• 1962 – Nelson Mandela został osadzony w więzieniu, które opuścił po 28 latach.
• 1963 – W Moskwie ZSRR, USA i Wielka Brytania podpisały układ o zakazie doświadczeń z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą.
• 1964:
  • Kisangani w Demokratycznej Republice Konga zostało zajęte przez rebeliantów z Ludowej Armii Wyzwolenia, którzy rozpoczęli rzeź czarnych mieszkańców miasta i wzięli jako zakładników 1600 obcokrajowców.
  • Wojna wietnamska: lotnictwo amerykańskie rozpoczęło bombardowanie Wietnamu Północnego.
• 1966:
  • Rozpoczęto budowę World Trade Center w Nowym Jorku.
  • Ukazał się album Revolver grupy The Beatles.
  • W chilijskim Portillo rozpoczęły się 19. Mistrzostwa Świata w Narciarstwie Alpejskim, jedyne do tej pory rozegrane na półkuli południowej.
• 1971:
  • Na spotkaniu w Wellington powołano Forum Południowego Pacyfiku.
  • Odbył się pierwszy komercyjny lot trójsilnikowego samolotu średniego i dalekiego zasięgu McDonnell Douglas DC-10 (w barwach American Airlones).
• 1973 – 2 palestyńskich terrorystów z ugrupowania „Czarny Wrzesień” ostrzelało pasażerów na lotnisku w Atenach, zabijając 3 i raniąc 55 osób.
• 1981 – Prezydent USA Ronald Reagan zwolnił z pracy 11 359 strajkujących kontrolerów lotów.
• 1992 – Na Białorusi ogłoszono stan wyjątkowy z powodu pożarów lasów.
• 1995:
  • Wojska chorwackie w trakcie operacji „Burza” zdobyły będące w rękach serbskich miasto Knin. Data zdobycia Knina jest w Chorwacji obchodzona jako Dzień Zwycięstwa.
  • Przyjęto konstytucję Armenii.
• 2002 – Michael Somare został po raz trzeci premierem Papui-Nowej Gwinei.
• 2004 – W Alabamie wykonano wyrok śmierci na 74-letnim mordercy Jamesie Hubbardzie, najstarszej straconej osobie w USA od lat 40. XX wieku.
• 2005:
  • 12 osób zginęło, a około 150 zostało rannych w zamachu bombowym na hotel Marriott w Dżakarcie, przeprowadzonym przez ugrupowanie Dżama’a Islamijja.
  • László Sólyom został prezydentem Węgier.
• 2009:
  • 74 osoby zginęły u wybrzeży wysp Tonga w wyniku zatonięcia promu pasażerskiego „Princess Ashika”.
  • Muhammad uld Abd al-Aziz został prezydentem Mauretanii.
• 2010 – Doszło do katastrofy w kopalni miedzi i złota w pobliżu chilijskiego miasta Copiapó, w wyniku której pod ziemią zostało uwięzionych 33 górników.
• 2013 – 6 osób zginęło, 29 zostało rannych w wyniku wybuchu samochodu-pułapki w mieście Cotabato na filipińskiej wyspie Mindanao.
• 2014 – Akila Salih Isa został przewodniczącym Izby Reprezentantów (głową państwa) Libii.
• 2016:
  • Biesłan Barcyc został premierem Abchazji.
  • W Rio de Janeiro rozpoczęły się XXXI Letnie Igrzyska Olimpijskie.
• 2017 – Mauretańczycy zdecydowali w referendum o dodaniu u góry i na dole flagi państwowej dwóch czerwonych pasków, mających symbolizować krew przelaną przez walczących o niepodległość kraju od Francji^[6].
• 2018 – 563 osoby zginęły, a 1477 zostało rannych w wyniku trzęsienia ziemi na indonezyjskiej wyspie Lombok.

Eksploracja kosmosu

Urodzili się

Zmarli

Przypisy