Gęsiec

• Plectropterus: gr. πληκτρον plēktron – kogucia ostroga; -πτερος -pteros – -skrzydły, od πτερον pteron – skrzydło^[9].
• gambensis: Gambia^[10].
• Anatigralla: łac. anas, anatis – kaczka; grallae – palce, od archaicznego gradula – kroczek, od gradus – krok^[11].

Gęsiec występuje w zależności od podgatunku^[8]:

• P. gambensis gambensis – Gambia do Etiopii na południe do Angoli i Mozambiku.
• P. gambensis niger – Namibia i Zimbabwe do RPA.

Dorosłe gęśce osiągają 75–115 cm długości i przeciętnie 4–6,8 kg masy ciała, choć czasem ich masa wynosi nawet 9 kg, przy czym samce są wyraźnie większe niż samice^[12][13]. Należą do największych afrykańskich ptaków wodnych i uchodzą za jedne z największych gęsi.
Większość ich ubarwienia jest czarna, z białą częścią twarzową i dużymi białymi plamami na skrzydłach. Długie nogi są cielistej barwy. Nominatywny podgatunek P. g. gambensis ma rozległe białe pole na brzuchu i po bokach ciała, ale podgatunek P. g. niger, który występuje w południowym biegu rzeki Zambezi, na brzuchu posiada jedynie małe białe plamki.

Kaczor różni się od kaczki nie tylko rozmiarem, ale i większą twarzową czerwoną łatką, która rozszerza się za czerwonym dziobem, oraz naroślą u podstawy górnej szczęki.

Gęśce zwykle nie wydają żadnych dźwięków, ale gdy lecą, można usłyszeć cienki gwizd.Duże gniazdo ukryte jest zazwyczaj w roślinności w pobliżu wody, ale ptaki wykorzystują też szczeliny w drzewach, inne szczeliny oraz stare gniazda warug. Ostroga na zagięciu skrzydeł może im służyć do prowadzenia walki.

Ten płodny i towarzyski gatunek żeruje na pastwiskach jedząc rośliny łąkowe, ale środek dnia przeznacza na odpoczynek nad wodą.

Gęsiec jest jednym z gatunków, którego dotyczy porozumienie o ochronie migracji ptaków wodnych Afryki i Eurazji (AEWA)^[14]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje go za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Globalny trend liczebności uznawany jest za wzrostowy, choć niektóre populacje mogą być stabilne^[5].

• Ian Sinclair, Phil Hockey and Warwick Tarboton, SASOL Birds of Southern Africa (Struik 2002) ISBN 1-86872-721-1.
• SteveS. Madge SteveS., Wildfowl, HilaryH. Burn, London: Christopher Helm, 1987, ISBN 0-7470-2201-1, OCLC 16804964 .brak strony (książka)
• Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
• James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).

• Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).