Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

lista laureatów

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – nagroda przyznawana corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny.

Jest jedną z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie przez Alfreda Nobla (zm. 1896)[1]. Jak zapisał on w swoim testamencie, nadzór nad nagrodą sprawuje Fundacja Noblowska, a przyznawana jest ona przez zgromadzenie wybierane przez Instytut Karolinska[2]. Nazywana potocznie „Nagrodą Nobla z medycyny”, w rzeczywistości była precyzyjnie opisana przez Nobla w jego testamencie jako nagroda z fizjologii lub medycyny. Z tego powodu może być przyznana w każdej ze szczegółowych dziedzin obu tych nauk. Pierwszym laureatem nagrody był Emil Adolf von Behring w 1901 r.

Nominacja i selekcja kandydatów

Obecnie Nagroda Nobla może być przyznana za dwie różne prace, ale w sumie liczba nagrodzonych osób nie może przekroczyć trzech. Do 1968 roku regulamin zezwalał na przyznanie nagrody większej liczbie osób, ale nigdy nie zdarzyło się to w praktyce[3].

Laureaci nagrody są wybierani przez Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska, w skład którego wchodzi 50 profesorów tej instytucji. Ciałem wykonawczym Zgromadzenia jest Komitet Noblowski, który składa się z pięciu członków wybranych przez Zgromadzenie. Nominacja i selekcja kandydatów zaczyna się, we wrześniu roku poprzedzającego nadanie nagrody, przez wysłanie przez Komitet zaproszeń do nominacji do około 3000 profesorów z różnych światowych instytucji naukowych, poprzednich laureatów nagrody i członków Zgromadzenia. Nikt nie może nominować siebie samego. Z końcem stycznia następnego roku upływa termin nominacji, a w lutym Komitet zawęża liczbę nominowanych. Następnie od marca do maja zasięga się opinii wybranych ekspertów, by we wrześniu przedstawić Zgromadzeniu pisemny raport z rekomendowanymi kandydatami. Rekomendacje dyskutuje się na dwóch kolejnych zebraniach Zgromadzenia, które w październiku wybiera ostatecznych laureatów drogą głosowania większościowego. W tym samym miesiącu ogłasza się nazwiska laureatów. Nazwiska nominowanych, jak i nominujących, a także opinie i przebieg wyborów pozostają utajnione (klauzula tajności dotyczy zarówno kontaktów publicznych, jak i prywatnych) przez następne 50 lat[4].

Nagroda

Każdy laureat otrzymuje medal, dyplom i nagrodę pieniężną, której wysokość jest różna w różnych latach[5]. W 1901 roku von Behring otrzymał 150 782 korony szwedzkie (SEK)[6]. W 2023 przyznano nagrodę w wysokości 11 000 000 SEK[7]. Nagroda jest uroczyście wręczana 10 grudnia w Sztokholmie, w rocznicę śmierci Nobla[4].

W 1939 roku jeden z laureatów, Niemiec Gerhard Domagk, nie dostał pozwolenia od swojego rządu na odebranie nagrody. Medal i dyplom, ale nie nagrodę pieniężną, otrzymał w późniejszych latach[8].

Laureaci

Do 2023 roku 229 osobom przyznano 114 Nagród Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Nagrody nie przyznano w dziewięciu latach: 1915–1918, 1921, 1925, 1940–1942. Do 2023 roku nagrodę dostało trzynaście kobiet. Najmłodszym laureatem nagrody był nagrodzony w wieku 32 lat Frederick Banting (w roku 1923), a najstarszym, mający 87 lat Peyton Rous (w roku 1966). W 1947 roku nagrodę wspólnie otrzymało małżeństwo Gerty i Carl Cori, a w 2014 roku May-Britt i Edvard Moser[9].

Chronologiczna lista laureatów
RokLaureatKraj rezydencji/narodowośćUzasadnienie[a]
1901 Emil Adolf von Behring  Cesarstwo Niemieckie„za pracę nad terapią surowicą, w szczególności jej stosowania w leczeniu błonicy, która otworzyła nową drogę w dziedzinie nauk medycznych, dając do rąk lekarza zwycięską broń przeciwko chorobie i śmierci”[10]
1902 Ronald Ross  Wielka Brytania„za pracę nad malarią, którymi pokazał, jak dostaje się ona do organizmu i tym samym stworzył podstawy dla badań tej choroby i metod jej zwalczania”[11]
1903 Niels Ryberg Finsen  Dania„[za] wkład w leczenie chorób, szczególnie gruźlicy skórnej, skoncentrowanymi promieniami świetlnymi, czym otworzył nową drogę dla nauk medycznych”[12]
1904 Iwan Pawłow[13]  Imperium Rosyjskie„w uznaniu pracy nad fizjologią układu trawiennego, przez co zmieniła i powiększyła się wiedza na temat życiowych aspektów tego tematu”[14]
1905 Robert Koch  Cesarstwo Niemieckie„za badania i odkrycia dotyczące gruźlicy[15]
1906 Camillo Golgi  Włochy„w uznaniu za pracę nad strukturą układu nerwowego[16]
Santiago Ramón y Cajal  Hiszpania
1907 Charles Laveran  Francja„w uznaniu prac nad rolą pierwotniaków w powodowaniu chorób”[17]
1908 Ilja Miecznikow[18]  Imperium Rosyjskie„w uznaniu pracy nad odpornością[19]
Paul Ehrlich  Cesarstwo Niemieckie
1909 Emil Theodor Kocher  Szwajcaria„za pracę nad fizjologią, patologią i chirurgią tarczycy[20]
1910 Albrecht Kossel  Cesarstwo Niemieckie„w uznaniu wkładu w naszą wiedzę na temat chemii komórki poczynionego w jego pracy nad białkami, włączając w to substancje nukleinowe[21]
1911 Allvar Gullstrand  Szwecja„za pracę nad dioptryką oka[22]
1912 Alexis Carrel  Francja„[za] pracę nad techniką szwu naczyń i transplantacją naczyń krwionośnych i organów[23]
1913 Charles Richet  Francja„[za] pracę nad anafilaksją[24]
1914 Robert Bárány  Austro-Węgry„za pracę nad fizjologią i patologią układu przedsionkowego”[25]
1915nagrody nie przyznano
1916nagrody nie przyznano
1917nagrody nie przyznano
1918nagrody nie przyznano
1919 Jules Bordet  Belgia„za odkrycia związane z odpornością[26]
1920 Schack August Steenberg Krogh  Dania„za odkrycie mięśniowego mechanizmu regulacyjnego kapilar[27]
1921nagrody nie przyznano
1922 Archibald Vivian Hill  Wielka Brytania„za odkrycia związane z wytwarzaniem ciepła w mięśniach[28]
Otto Fritz Meyerhof  Niemcy„za odkrycie ścisłego związku pomiędzy zużyciem tlenu, a metabolizmem kwasu mlekowego w mięśniu”[28]
1923 Frederick Grant Banting  Kanada„za odkrycie insuliny[29]
John James Richard Macleod  Kanada
1924 Willem Einthoven  Holandia„za odkrycie zasady elektrokardiogramu[30]
1925nagrody nie przyznano
1926 Johannes Andreas Grib Fibiger  Dania„za odkrycie Spiroptera carcinoma[31]
1927 Julius Wagner-Jauregg  Republika Austriacka„za odkrycie terapeutycznego znaczenia inokulacji malarii w leczeniu porażenia postępującego[32]
1928 Charles Jules Henri Nicolle  Francja„za pracę nad tyfusem[33]
1929 Christiaan Eijkman  Holandia„za odkrycie witaminy hamującej zapalenie nerwów”[34]
Frederick Gowland Hopkins  Wielka Brytania„za odkrycie witamin stymulujących wzrost”[34]
1930 Karl Landsteiner  Republika Austriacka„za odkrycie ludzkich grup krwi[35]
1931 Otto Heinrich Warburg  Niemcy„za odkrycie natury i zasady działania enzymu oddechowego[36]
1932 Charles Scott Sherrington  Wielka Brytania„za odkrycia dotyczące funkcji neuronów[37]
Edgar Douglas Adrian  Wielka Brytania
1933 Thomas Hunt Morgan  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące roli chromosomu w dziedziczeniu[38]
1934 George Hoyt Whipple  Stany Zjednoczone„za odkrycia związane z leczeniem wątroby w przypadkach anemii[39]
George Richards Minot  Stany Zjednoczone
William Parry Murphy  Stany Zjednoczone
1935 Hans Spemann  Niemcy„za odkrycie efektu organizatora podczas rozwoju zarodkowego[40]
1936 Henry Hallett Dale  Wielka Brytania„za odkrycie dotyczące chemicznego przekazywania impulsów nerwowych[41]
Otto Loewi  Austria
1937 Albert Szent-Györgyi[42]  Węgry„za odkrycia dotyczące biologicznych procesów spalania, ze szczególnym uwzględnieniem witaminy C i przemian fumaranu[43]
1938 Corneille Jean François Heymans  Belgia„za odkrycie funkcji pełnionej przez zatokę szyjną i kłębek szyjny w regulacji oddychania”[44]
1939 Gerhard Domagk  Niemcy„za odkrycie antybakteryjnych właściwości prontosilu[45]
1940nagrody nie przyznano
1941nagrody nie przyznano
1942nagrody nie przyznano
1943 Carl Peter Henrik Dam  Dania„za odkrycie witaminy K[46]
Edward Adelbert Doisy  Stany Zjednoczone„za odkrycie chemicznej natury witaminy K”[46]
1944 Joseph Erlanger  Stany Zjednoczone„za odkrycia związane z wysoce zróżnicowanymi funkcjami pojedynczych włókien nerwowych[47]
Herbert Spencer Gasser  Stany Zjednoczone
1945 Alexander Fleming  Wielka Brytania„za odkrycie penicyliny i jej leczniczego działania w różnych chorobach zakaźnych[48]
Ernst Boris Chain  Wielka Brytania
Howard Walter Florey  Australia
1946 Hermann Joseph Muller  Stany Zjednoczone„za odkrycie indukcji mutacji za pomocą napromieniowywania promieniami X[49]
1947 Carl Ferdinand Cori  Stany Zjednoczone„za odkrycie przebiegu katalitycznej przemiany glikogenu[50]
Gerty Cori[51]  Stany Zjednoczone
Bernardo Alberto Houssay  Argentyna„za odkrycie roli odgrywanej przez hormon przedniego płata przysadki w metabolizmie węglowodanów”[50]
1948 Paul Müller  Szwajcaria„za odkrycie wysokiej skuteczności DDT, jako kontaktowego środka trującego przeciwko wielu stawonogom[52]
1949 Walter Rudolf Hess  Szwajcaria„za odkrycie funkcjonalnej organizacji śródmózgowia, jako ośrodka koordynującego aktywność organów wewnętrznych”[53]
Egas Moniz  Portugalia„za odkrycie terapeutycznej wartości lobotomii w pewnych psychozach[53]
1950 Philip Showalter Hench  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące hormonów kory nadnerczy, ich struktury i działania biologicznego”[54]
Edward Calvin Kendall  Stany Zjednoczone
Tadeusz Reichstein  Szwajcaria
 Polska
1951 Max Theiler  Południowa Afryka„za odkrycia związane z żółtą gorączką i jej zwalczaniem”[55]
1952 Selman Abraham Waksman  Stany Zjednoczone„za odkrycie streptomycyny, pierwszego antybiotyku skutecznego w zwalczaniu gruźlicy[56]
1953 Hans Adolf Krebs  Wielka Brytania„za odkrycie cyklu kwasu cytrynowego[57]
Fritz Albert Lipmann  Stany Zjednoczone„za odkrycie koenzymu A i jego pośredniczącej roli w metabolizmie”[57]
1954 John Franklin Enders  Stany Zjednoczone„za odkrycie zdolności wirusa polio do wzrostu w kulturach różnego rodzaju tkanek[58]
Frederick Chapman Robbins  Stany Zjednoczone
Thomas Huckle Weller  Stany Zjednoczone
1955 Axel Hugo Theodor Theorell  Szwecja„za odkrycia dotyczące natury i działania enzymów oksydacyjnych”[59]
1956 André Frédéric Cournand  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące cewnikowania serca i patologicznych zmian w układzie krążenia”[60]
Werner Forssmann  Niemcy Zachodnie
Dickinson W. Richards  Stany Zjednoczone
1957 Daniel Bovet  Włochy„za odkrycia dotyczące syntetycznych związków, które hamują działanie pewnych substancji w organizmie i szczególnie do ich działania na system krwionośny i mięśnie szkieletowe”[61]
1958George Wells Beadle  Stany Zjednoczone„za odkrycie, że geny działają poprzez regulowanie określonych wydarzeń chemicznych”[62]
Edward Lawrie Tatum  Stany Zjednoczone
Joshua Lederberg  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące rekombinacji genetycznej i organizacji materiału genetycznego bakterii”[62]
1959 Arthur Kornberg  Stany Zjednoczone„za odkrycie mechanizmów biologicznej syntezy kwasów rybonukleinowych i kwasów deoksyrybonukleinowych[63]
Severo Ochoa  Stany Zjednoczone
 Hiszpania
1960 Frank Macfarlane Burnet  Australia„za odkrycie nabytej tolerancji immunologicznej[64]
Peter Brian Medawar  Wielka Brytania
1961 Georg von Békésy  Stany Zjednoczone„za odkrycie fizycznego mechanizmu stymulacji wewnątrz ślimaka[65]
1962 Francis Harry Compton Crick  Wielka Brytania„za odkrycie dotyczące struktury molekularnej kwasów nukleinowych i jej znaczenia w przekazywaniu informacji w substancjach ożywionych”[66]
James Dewey Watson  Stany Zjednoczone
Maurice Hugh Frederick Wilkins  Wielka Brytania
 Nowa Zelandia
1963 John Carew Eccles  Australia„za odkrycia dotyczące mechanizmów jonowych zaangażowanych w pobudzanie i inhibicję peryferyjnych i centralnych części błony komórkowej nerwów[67]
Alan Lloyd Hodgkin  Wielka Brytania
Andrew Fielding Huxley  Wielka Brytania
1964 Konrad Bloch  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące mechanizmu i regulacji metabolizmu cholesterolu i kwasów tłuszczowych[68]
Feodor Lynen  Niemcy Zachodnie
1965 François Jacob  Francja„za odkrycia dotyczące genetycznej kontroli enzymów i syntezy wirusów”[69]
André Lwoff  Francja
Jacques Monod  Francja
1966Peyton Rous  Stany Zjednoczone„za odkrycie wirusów indukujących powstawanie guzów[70]
Charles Brenton Huggins  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące leczenia hormonalnego raka prostaty[70]
1967 Ragnar Granit  Szwecja
 Finlandia
„za odkrycia dotyczące podstawowych fizjologicznych i chemicznych procesów widzenia w oku[71]
Haldan Keffer Hartline  Stany Zjednoczone
George Wald  Stany Zjednoczone
1968 Robert W. Holley  Stany Zjednoczone„za interpretację kodu genetycznego i jego funkcji w syntezie białka[72]
Har Gobind Khorana  Stany Zjednoczone
Marshall W. Nirenberg  Stany Zjednoczone
1969 Max Delbrück  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące mechanizmów replikacji i struktury genetycznej wirusów”[73]
Alfred D. Hershey  Stany Zjednoczone
Salvador E. Luria  Stany Zjednoczone
1970 Julius Axelrod  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące humoralnych transmiterów w zakończeniach nerwowych i mechanizmu ich przechowywania, uwalniania i inaktywacji”[74]
Ulf von Euler  Szwecja
Bernard Katz  Wielka Brytania
1971 Earl W. Sutherland Jr.  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące mechanizmu działania hormonów[75]
1972 Gerald M. Edelman  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące chemicznej struktury przeciwciał[76]
Rodney R. Porter  Wielka Brytania
1973 Karl von Frisch  Niemcy Zachodnie„za odkrycia dotyczące organizacji i wywoływania jednostkowych i społecznych wzorców zachowań”[77]
Konrad Lorenz  Austria
Nikolaas Tinbergen  Wielka Brytania
1974 Albert Claude  Belgia„za odkrycia dotyczące strukturalnej i funkcjonalnej organizacji komórki[78]
Christian de Duve  Belgia
George E. Palade  Stany Zjednoczone
1975 David Baltimore  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące interakcji pomiędzy wirusami indukującymi powstawanie guzów a genetycznym materiałem komórki”[79]
Renato Dulbecco  Stany Zjednoczone
Howard Martin Temin  Stany Zjednoczone
1976 Baruch S. Blumberg  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące nowych mechanizmów tworzenia i rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych[80]
D. Carleton Gajdusek  Stany Zjednoczone
1977 Roger Guillemin  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące produkcji hormonów peptydowych w mózgu[81]
Andrew Schally Polska
 Stany Zjednoczone
Rosalyn Yalow  Stany Zjednoczone„za rozwinięcie radioimmunologicznej metody oznaczania hormonów peptydowych[81]
1978 Werner Arber  Szwajcaria„za odkrycie enzymów restrykcyjnych i ich zastosowania w genetyce molekularnej[82]
Daniel Nathans  Stany Zjednoczone
Hamilton O. Smith  Stany Zjednoczone
1979 Allan M. Cormack  Stany Zjednoczone„za rozwój tomografii komputerowej[83]
Godfrey N. Hounsfield  Wielka Brytania
1980 Baruj Benacerraf  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące determinowanych genetycznie struktur na powierzchni komórek, które regulują odpowiedzi immunologiczne”[84]
Jean Dausset  Francja
George D. Snell  Stany Zjednoczone
1981 Roger W. Sperry  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące funkcjonalnej specjalizacji półkul mózgowych[85]
David H. Hubel  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące przekazywania informacji w układzie wzrokowym”[85]
Torsten N. Wiesel  Szwecja
1982 Sune K. Bergström  Szwecja„za odkrycie dotyczące prostanglandyn i spokrewnionych z nimi związków aktywnych biologicznie”[86]
Bengt I. Samuelsson  Szwecja
John R. Vane  Wielka Brytania
1983 Barbara McClintock  Stany Zjednoczone„za odkrycie ruchomych elementów genetycznych[87]
1984 Niels K. Jerne  Dania„za teorie dotyczące specyficzności w rozwoju i kontroli układu immunologicznego i odkrycia zasad produkcji przeciwciał monoklonalnych[88]
Georges Köhler  Niemcy Zachodnie
César Milstein  Wielka Brytania
 Argentyna
1985 Michael S. Brown  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące regulacji metabolizmu cholesterolu”[89]
Joseph L. Goldstein  Stany Zjednoczone
1986 Stanley Cohen  Stany Zjednoczone„za odkrycia czynników wzrostu[90]
Rita Levi-Montalcini  Włochy
 Stany Zjednoczone
1987 Susumu Tonegawa  Japonia„za odkrycie genetycznego podłoża generacji różnorodności przeciwciał[91]
1988 James W. Black  Wielka Brytania„za odkrycie ważnych zasad leczenia farmakologicznego[92]
Gertrude B. Elion  Stany Zjednoczone
George H. Hitchings  Stany Zjednoczone
1989 J. Michael Bishop  Stany Zjednoczone„za odkrycie komórkowego pochodzenia retrowirusowych onkogenów[93]
Harold E. Varmus  Stany Zjednoczone
1990Joseph E. Murray  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące transplantacji narządów i komórek w leczeniu ludzkich chorób”[94]
E. Donnall Thomas  Stany Zjednoczone
1991 Erwin Neher  Niemcy„za odkrycia dotyczące funkcji pojedynczych kanałów jonowych w komórkach”[95]
Bert Sakmann  Niemcy
1992 Edmond H. Fischer  Stany Zjednoczone
 Szwajcaria
„za odkrycia dotyczące fosforylacji białek, jako biologicznego mechanizmu regulatorowego”[96]
Edwin G. Krebs  Stany Zjednoczone
1993 Richard J. Roberts  Wielka Brytania„za odkrycie genów nieciągłych”[97]
Phillip A. Sharp  Stany Zjednoczone
1994 Alfred G. Gilman  Stany Zjednoczone„za odkrycie białek G i roli tych białek w przekazywaniu sygnału w komórkach”[98]
Martin Rodbell  Stany Zjednoczone
1995 Edward B. Lewis  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące kontroli genetycznej wczesnego rozwoju zarodkowego[99]
Christiane Nüsslein-Volhard  Niemcy
Eric F. Wieschaus  Stany Zjednoczone
1996 Peter C. Doherty  Australia„za odkrycia dotyczące specyficzności komórkowej odporności immunologicznej[100]
Rolf M. Zinkernagel  Szwajcaria
1997 Stanley B. Prusiner  Stany Zjednoczone„za odkrycie prionów – nowego biologicznego podłoża infekcji”[101]
1998 Robert F. Furchgott  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące tlenku azotu, jako cząsteczki sygnałowej w układzie krwionośnym[102]
Louis J. Ignarro  Stany Zjednoczone
Ferid Murad  Stany Zjednoczone
1999 Günter Blobel  Stany Zjednoczone„za odkrycie, że białka są wyposażone w sekwencje sygnalne, które zawiadują ich transportem i lokalizacją komórkową”[103]
2000 Arvid Carlsson  Szwecja„za odkrycia dotyczące przekazywania sygnału w układzie nerwowym[104]
Paul Greengard  Stany Zjednoczone
Eric R. Kandel  Stany Zjednoczone
2001Leland H. Hartwell  Stany Zjednoczone„za odkrycia kluczowych regulatorów cyklu komórkowego[105]
Tim Hunt  Wielka Brytania
Paul M. Nurse  Wielka Brytania
2002 Sydney Brenner  Wielka Brytania„za odkrycia dotyczące genetycznej regulacji rozwoju organów i programowanej śmierci komórki[106]
Howard Robert Horvitz  Stany Zjednoczone
John E. Sulston  Wielka Brytania
2003 Paul Lauterbur  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące obrazowania rezonansu magnetycznego[107]
Peter Mansfield  Wielka Brytania
2004 Richard Axel  Stany Zjednoczone„za odkrycia związane z receptorami węchowymi i organizacją układu węchowego[108]
Linda B. Buck  Stany Zjednoczone
2005 Barry J. Marshall  Australia„za odkrycie bakterii Helicobacter pylori i jej roli w zapaleniu błony śluzowej żołądka i chorobie wrzodowej[109]
J. Robin Warren  Australia
2006 Andrew Z. Fire  Stany Zjednoczone„za odkrycie interferencji RNA – wyciszania genów przez dwuniciowe RNA”[110]
Craig C. Mello  Stany Zjednoczone
2007 Mario R. Capecchi  Stany Zjednoczone„za odkrycia zasad rządzących wprowadzaniem specyficznych modyfikacji genowych w myszach z użyciem embrionalnych komórek macierzystych[111]
Martin J. Evans  Wielka Brytania
Oliver Smithies  Stany Zjednoczone
2008 Harald zur Hausen  Niemcy„za odkrycie, że wirus brodawczaka ludzkiego powoduje raka szyjki macicy[112]
Françoise Barré-Sinoussi  Francja„za odkrycie ludzkiego wirusa niedoboru odporności[112]
Luc Montagnier  Francja
2009 Elizabeth Blackburn  Stany Zjednoczone
 Australia[b]
„za odkrycie, jak chromosomy są chronione przez telomery i telomerazę[113]
Carol Greider  Stany Zjednoczone
Jack Szostak  Stany Zjednoczone
 Wielka Brytania
2010 Robert Edwards  Wielka Brytania„za opracowanie metody zapłodnienia in vitro[114]
2011 Ralph Steinman  Kanada„za odkrycie komórki dendrytycznej i jej roli w odporności nabytej[115]
Bruce Beutler  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące aktywacji odporności wrodzonej[115]
Jules Hoffmann  Luksemburg
2012 John Gurdon  Wielka Brytania„za odkrycie, że dorosłe komórki można przeprogramować tak, by stały się one komórkami pluripotentnymi”[116]
Shin’ya Yamanaka  Japonia
2013 James Rothman  Stany Zjednoczone„za odkrycia dotyczące maszynerii regulującej transport pęcherzykowy – główny system transportowy w naszych komórkach[117]
Randy Schekman  Stany Zjednoczone
Thomas Südhof  Niemcy
2014 John O’Keefe  Stany Zjednoczone
 Wielka Brytania
„za odkrycia dotyczące komórek mózgowych odpowiadających za system orientacji w przestrzeni”[118]
May-Britt Moser  Norwegia
Edvard Moser  Norwegia
2015 Tu Youyou  Chiny„za odkrycia dotyczące nowej terapii malarii[119]
William C. Campbell  Irlandia„za odkrycia dotyczące nowej terapii infekcji spowodowanych przez pasożytnicze nicienie[112]
Satoshi Ōmura  Japonia
2016 Yoshinori Ōsumi  Japonia„za odkrycia mechanizmów autofagii[120]
2017 Jeffrey C. Hall  Stany Zjednoczone„za odkrycia mechanizmów molekularnych kontrolujących rytm dobowy[121]
Michael Rosbash  Stany Zjednoczone
Michael W. Young  Stany Zjednoczone
2018 James P. Allison  Stany Zjednoczone„za odkrycie terapii przeciwnowotworowej poprzez hamowanie negatywnej regulacji immunologicznej”[122]
Tasuku Honjo  Japonia
2019 William Kaelin Jr.  Stany Zjednoczone„za odkrycie jak komórki wyczuwają i dostosowują się do dostępności tlenu”[123]
Peter Ratcliffe  Wielka Brytania
Gregg L. Semenza  Stany Zjednoczone
2020 Harvey Alter  Stany Zjednoczone„za odkrycie wirusa zapalenia wątroby typu C[124]
Michael Houghton  Wielka Brytania
Charles M. Rice  Stany Zjednoczone
2021 David Julius  Stany Zjednoczone„za odkrycia receptorów temperatury i dotyku”[125]
Ardem Patapoutian  Liban
 Stany Zjednoczone
2022 Svante Pääbo  Szwecja„za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka[126]
2023 Katalin Karikó  Węgry„za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19[127]
Drew Weissman  Stany Zjednoczone

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne