Miasteczko South Park

Miejsce akcji i bohaterowie

Serial opowiada o przygodach czterech chłopców – Stana Marsha, Kyle’a Broflovskiego, Erica Cartmana i Kenny’ego McCormicka – mieszkających w fikcyjnym miasteczku South Park, położonym w dolinie South Park w Górach Skalistych w środkowym Kolorado^[9]. Miejscami odgrywającymi w serialu ważną rolę są szkoła podstawowa, przystanek autobusowy, śnieżny krajobraz oraz sklepy i inne budynki wzdłuż głównej ulicy miejscowości, wzorowane na mieście Fairplay^[9][10].

Stan Marsh przedstawiany jest jako everyman^[11], na oficjalnej stronie serialu opisywany jako „przeciętny amerykański czwartoklasista”^[12]. Kyle jest jedynym Żydem w grupie, przez co jego postać często staje się obiektem satyry^[11]. Postać Stana wzorowana jest na osobie Treya Parkera, z kolei Kyle’a – na osobie Matta Stone’a, zaś wzajemna przyjaźń chłopców, będąca w serialu często poruszanym tematem, odzwierciedla prawdziwą przyjaźń twórców^[2]. Eric Cartman, z reguły nazywany jedynie z nazwiska, przedstawiany jest jako głośny, otyły i niemiły manipulant, rasista i psychopata. Często pełni funkcję antagonisty, lub w niektórych przypadkach antybohater, zaś jego antysemityzm skutkuje wieczną rywalizacją z Kyle’em, wzmacnianą silnym poczuciem moralności Kyle’a, której brak Cartmanowi^[11][13]. Pochodzący z biednej rodziny Kenny nosi bluzę z ciasno nałożonym na głowę kapturem, przez co jego wypowiedzi są niezrozumiałe. Przez pierwszych pięć serii umierał w prawie każdym odcinku, powracając w następnym, co zostało wyjaśnione dopiero w 2013 roku w odcinku Szop kontra Szop i Przyjaciele, w którym Kenny wyjawia, że posiada supermoc i nie może umrzeć^[14]. W szóstej serii Kenny został uśmiercony „na stałe”, zmartwychwstał jednak w finałowym odcinku serii. Od tamtego czasu uśmiercanie Kenny’ego przestało być stałym elementem serialu. W pierwszych pięćdziesięciu ośmiu odcinkach bohaterowie chodzili do trzeciej klasy szkoły podstawowej, jednak od odcinka pt. 4. klasa wyemitowanego w 2000 roku chodzą do czwartej^[15][16].

Fabuła odcinków napędzana jest różnego rodzaju wydarzeniami – od zwykłych po nadprzyrodzone – mającymi miejsce w miasteczku^[17]. Chłopcy często są głosem rozsądku, kiedy wydarzenie takie przyczynia się do paniki wśród dorosłych mieszkańców, przedstawianych jako niemyślący racjonalnie, łatwowierni i skorzy do przesady^[9][18]. Bohaterowie często gubią się wobec sprzeczności i hipokryzji swoich rodziców i innych dorosłych^[10][19].

Tematyka

Każdy odcinek rozpoczyna się humorystycznym ostrzeżeniem, informującym o tym, że wszystkie postaci – nawet te prawdziwe – są fikcyjne, głosy celebrytów słabo udawane, a program zawiera rubaszny humor, wobec czego nie powinien być przez nikogo oglądany^[20][21].

Miasteczko South Park było pierwszym programem w stałej emisji, który otrzymał kategorię wiekową TV-MA^[22] i w zamierzeniu był produkcją skierowaną dla dorosłych widzów^[23][24][25]. Główni bohaterowie oraz inne dzieci używają wulgarnego języka, chociaż podczas emisji telewizyjnej są one cenzurowane^[10]. Według Parkera i Stone’a używanie wulgaryzmów ma obrazować to, jak naprawdę rozmawiają ze sobą młodzi ludzie, kiedy w pobliżu nie ma dorosłych^[26][27].

Twórcy serialu bardzo często uciekają się do karnawalizacji i absurdu^[28], przemocy^[29][30] i podtekstów seksualnych^[31][32], polegając na powtarzających się cyklicznie gagach^[1], odniesieniach do popkultury oraz satyrycznym przedstawianiu celebrytów^[33].

Wczesne odcinki nastawione były na szokowanie i operowały bardziej slapstickowym humorem^[34]. Chociaż już wtedy okazjonalnie wykorzystywano elementy satyry na amerykańskie społeczeństwo, wraz z rozwojem serialu coraz bardziej wysuwała się ona na pierwszy plan, bohaterowie w dalszym ciągu używają jednak kloacznego humoru, co według twórców ma przypominać dorosłym widzom „jak to było, kiedy miało się osiem lat”^[11]. Z czasem Parker i Stone zaczęli rozwijać inne postaci, poświęcając im większą uwagę w poszczególnych odcinkach^[11] oraz rozpoczęli pisanie scenariuszy odnoszących się do religii, polityki i innych tematów postrzeganych jako drażliwe, wyszydzając zarówno liberałów, jak i konserwatystów^[10]. Twórcy opisali samych siebie jako „wypośrodkowanych gorszycieli”^[17], których głównymi celami są „bycie zabawnymi” i „rozśmieszanie ludzi”^[35], stwierdzając, że żaden temat ani grupa nie stanowi wyjątku i może stać się obiektem satyry oraz szyderstwa^{[36][37][38][39]}.

Zdaniem twórców serial w dalszym ciągu koncentruje się na byciu dzieckiem i tym, jak wygląda ich życie w amerykańskiej szkole podstawowej^[40], zaś elementy satyry wprowadzone zostały w celu nadania mu „moralnego środka”, żeby nie polegać bezustannie na wulgarności i szokowaniu, co mogłoby znudzić widza^[35]. Z reguły chłopcy i/lub inne postaci wyciągają wnioski z wydarzeń, które miały miejsce w odcinku, podsumowując je krótkim monologiem. We wcześniejszych seriach przemowy takie zaczynały się od słów „Wiecie, czegoś się dzisiaj nauczyłem...” lub podobnych^[41].

W 1992 roku, niedługo po spotkaniu na kierunku filmowym University of Colorado at Boulder, Parker i Stone stworzyli krótkometrażowy film animowany The Spirit of Christmas^[1]. Zrealizowany został on przy użyciu wycinanki i animacji poklatkowej, pojawiły się w nim prototypy postaci znanych z Miasteczka South Park, w tym m.in. postać przypominająca Cartmana, nazywana Kennym, oraz nieposiadające imion postaci przypominające Kenny’ego, Stana i Kyle’a. Brian Graden, przyjaciel Parkera i Stone’a pracujący dla Fox Broadcasting Company, poprosił ich o stworzenie kolejnego krótkiego metrażu jako kartki bożonarodzeniowej. Stworzony w 1995 roku drugi The Spirit of Christmas stylistyką znacznie bardziej przypominał późniejszy serial^[42]. Żeby uniknąć mylenia obu filmów, pierwszy nazywany bywa Jezus kontra bałwan, a drugi Jezus kontra Mikołaj. Graden wysłał filmik do swoich znajomych, którzy następnie powielili go, także w Internecie, dzięki czemu stał się jednym z pierwszych filmów viralowych^[1][2].

Wraz z rosnącą popularnością Jezus kontra Mikołaj, twórcy zaczęli prowadzić rozmowy na temat przekształcenia krótkometrażówki w serial telewizyjny. Fox odmówił, nie chcąc emitować produkcji, w której pojawia się m.in. mówiący kał – Mr. Hankey. Parker i Stone zwrócili się ku MTV i Comedy Central. Parker optował za drugą opcją, obawiając się, że MTV przekształci serial w program dla dzieci^[43]. Doug Herzog, jeden z kierowników Comedy Central, po obejrzeniu filmiku zezwolił na zrealizowanie serialu^[1][44].

Parker i Stone zgromadzili niewielką ekipę, z którą w ciągu trzech miesięcy stworzyli pilotażowy odcinek Sonda analna Cartmana^[45]. Po słabej ocenie widowni testowej, zwłaszcza kobiet, projektowi groziła kasacja, jednak ze względu na rosnącą popularność krótkometrażówek w Internecie stacja zgodziła się na zrealizowanie sześciu odcinków^[35][43]. Pilot wyemitowany został 13 sierpnia 1997 roku.

Podczas gdy pierwszy odcinek tworzony był metodą wycinanki i animacji poklatkowej, wszystkie następne zrealizowane zostały przy pomocy oprogramowania symulującego taką metodę. W odróżnieniu od pilota, którego stworzenie zajęło trzy miesiące^[46], i innych animowanych sitcomów, z reguły ręcznie rysowanych przez firmy outsourcingowe z Korei Południowej, co zajmuje od ośmiu do dziewięciu miesięcy^[1], poszczególne odcinki Miasteczka South Park tworzone są znacznie szybciej. Pierwsze serie tworzone były w około trzy tygodnie^[3], a od kiedy ekipa rozrosła się do siedemdziesięciu osób, z reguły tworzone są od trzech do czterech dni^[47][48][49]. Większość ekipy produkcyjnej pracuje w biurze South Park Studios w kalifornijskim Culver City^[46]. Parker i Stone od samego początku są producentami serialu. Współproducentką ostatnich odcinków pierwszej serii była Anne Garefino^[50]. Przez pięć pierwszych serii komunikację pomiędzy South Park Studios a nowojorską główną siedzibą Comedy Central koordynowała Debbie Liebling, starszy kierownik ds. produkcji z 20th Century Fox^[51].

Scenariusze tworzone są dopiero w momencie rozpoczęcia prac nad serią^[52]. Produkcja odcinka rozpoczyna się w czwartki, od posiedzenia, podczas którego Parker i Stone naradzają się z konsultantami co do scenariusza. Wśród scenarzystów dawniej znajdowały się m.in. Pam Brady i Nancy Pimental^[53]. Gościnnie funkcję konsultanta ds. scenariusza pełnił Norman Lear, idol twórców, który współpracował z nimi w 2003 roku przy odcinkach Zdjęci z anteny i Za, a nawet przeciw^[52]. Podczas produkcji 12. i 13. serii konsultantem i koproducentem był Bill Harder, scenarzysta Saturday Night Live.

Po naradzie Parker pisze scenariusz odcinka, a po jego ukończeniu sztab animatorów, montażystów, techników i inżynierów dźwięku rozpoczyna pracę nad nim, co z reguły zajmuje 100–120 godzin. Od czwartej serii, wyemitowanej w 2000 roku, Parker pełni większość funkcji związanych z reżyserią, z kolei Stone koordynuje produkcję i zajmuje się kwestiami finansowymi. W środy gotowy odcinek przesyłany jest drogą internetową do centrali Comedy Central, niekiedy nawet na kilka godzin przed planowaną emisją^[4].

Twórcy uważają, że proces tworzenia odcinka zamykający się w siedmiu dniach pozwala na większą spontaniczność w procesie twórczym, co skutkuje zabawniejszym serialem^[1]. Pozwala to również Miasteczku South Park komentować bądź wyszydzać bieżące wydarzenia znacznie szybciej, niż innym satyrycznym animacjom^[11]. Jednym z najwcześniejszych przykładów takiego podejścia jest odcinek Pięcioraczki z 2000 roku, nawiązujący do interwencji amerykańskiej Straży Granicznej wobec kubańskiego imigranta Eliána Gonzáleza, mającej miejsce na cztery dni przed emisją odcinka^[54]. Odcinek Najlepszy przyjaciel z 2005 roku odnosił się do sprawy Terri Schiavo i został wyemitowany niecałe dwanaście godzin przed jej śmiercią^[55]. W Świętach w Kanadzie (2003), ostatnim odcinku siódmej serii, pojawia się odniesienie do pojmania Saddama Husajna, mającego miejsce na trzy dni przed emisją^[56]. Odcinek Odnośnie wczorajszej nocy... wyemitowany został niecałą dobę po wyborze Baracka Obamy na prezydenta Stanów Zjednoczonych i zawierał fragmenty jego oryginalnej przemowy^[57].

15 października 2013 roku, w związku z brakiem prądu w studiu, twórcy po raz pierwszy w historii serialu nie zdążyli ukończyć odcinka, którego emisja planowana była na następny dzień, w związku z czym premiera Goth Kids 3: Dawn of the Posers została przeniesiona na 23 października^[5].

Poza Stanami Zjednoczonymi serial emitowany jest w niektórych krajach Europy i Ameryki Łacińskiej na kanałach powiązanych z Comedy Central lub MTV Networks, należących do koncernu Viacom^[58]. W Polsce serial pierwotnie nadawany był przez Canal+, który w latach 1999–2012 wyemitował piętnaście serii. W 2001 roku pierwszą serię wyemitowała Wizja Jeden, zaś w latach 2006–2010 pierwsze serie emitowane były na MTV. Od 2012 do 2019 serial emitowany na antenie VH1, Od 2006 roku serial nadaje również Comedy Central, od kwietnia 2012 roku będący jedynym kanałem emitującym Miasteczko South Park w Polsce. Na mocy porozumienia z Comedy Central, na kilku rynkach serial emitowany jest przez lokalnych operatorów. W Australii przez The Comedy Channel, SBS One (serie 1–13 w wersji ocenzurowanej, 14–15 nieocenzurowane) i SBS2 (nieocenzurowana 16. seria)^[59], z kolei w Kanadzie w wersji angielskiej przez The Comedy Network, a następnie Much^[60]. W Irlandii serial emituje telewizja TG4^[61], w Szkocji STV^[62], w Wielkiej Brytanii Comedy Central i MTV, chociaż pierwotnie emitowano go na Channel 4, zaś w Serbii B92^[63].

Poza serialem i filmem kinowym, na rynku ukazał się również szereg produktów związanych z Miasteczkiem South Park. W 1998 roku wydany został album Chef Aid: The South Park Album, będący kompilacją piosenek z serialu oraz coverów wykonywanych przez postaci z niego^[64][65]. W 1999 ukazała się płyta Mr. Hankey’s Christmas Classics, zawierająca utwory z odcinka Świąteczne piosenki pana Hankeya oraz inne piosenki bożonarodzeniowe^[66]. W tym samym roku wydano singel „Chocolate Salty Balls” promujący Chef Aid: The South Park Album, który trafił na pierwsze miejsce list przebojów w Wielkiej Brytanii^[67].

W 1998 roku na rynku ukazała się pierwsza gra komputerowa stworzona na kanwie serialu – strzelanka pierwszoosobowa South Park autorstwa Acclaim Entertainment. Rok później wydano South Park: Chef's Luv Shack, będącą zbiorem minigierek i łamigłówek, zaś w 2000 grę wyścigową South Park Rally. Parker i Stone, których udział w tworzeniu wzmiankowanych gier ograniczył się do podkładania w nich głosów, w późniejszym czasie publicznie skrytykowali Acclaim za ich słabą jakość^[68]. Pierwszą grą, w której tworzeniu aktywny udział wzięli Parker i Stone, była South Park: Kijek Prawdy z 2014 roku^[69]. 17 października 2017 roku została wydana gra South Park: The Fractured but Whole^[70].

Często przedstawiana w serialu tematyka, a także humor i ukazanie religii w sposób komiczny nie raz wywołała kontrowersje wśród krytyków i debatę w ciągu dwudziestu sześciu sezonów. Stone i Parker często wykorzystują serial do wyśmiewania szerokiej gamy tematów, a także obu stron spornych kwestii^[71].

Osobny artykuł: Lista odcinków serialu Miasteczko South Park.

• Miasteczko South Park (film)
• Chef Aid: The South Park Album

• Oficjalna strona internetowa
• Miasteczko South Park w bazie IMDb (ang.)
• Miasteczko South Park w bazie Filmweb
• Miasteczko South Park w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)
• Miasteczko South Park w bazie TV.com (ang.)