Ramienicowe
Ramienicowe (Charophyceae) – gromada glonów, w zależności od ujęcia taksonomicznego monotypowa (równoważna rzędowi Charales) lub obejmująca kilka rzędów (wówczas często równoważna gromadzie Charophyta).
Chara hispida | |
Systematyka[1] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Gromada | |
Klasa | ramienicowe |
Nazwa systematyczna | |
Charophyceae Rabenh. 1863: xiv, 282 |
Do ramienicowych w szerokim ujęciu zaliczają się najpospolitsze zielenice słodkowodne, takie jak nitkowata skrętnica (Spirogyra) czy wielokomórkowa, plechowata ramienica (Chara), która porasta dno słodkowodnych zbiorników.
Charakterystyka
Budowa jednokomórkowa, często kolonijna lub nitkowata, po rozbudowaną wielokomórkową plechę.
U ramienicowych wrzeciono kariokinetyczne nie zanika, podobnie jak u watkowatych, jednakże tworzenie nowej ściany komórki w trakcie podziału zaczyna się w środku wrzeciona i postępuje ku ścianom komórki, a więc podobnie jak u zielenic właściwych - inaczej niż u watkowych.
Systematyka
Bez uwzględnienia form kopalnych
Systematyka ramienic wzbudza kontrowersje. Ze względu na dużą odmienność od pozostałych glonów i jednocześnie małe zróżnicowanie wewnętrzne, tej samej grupie (temu samemu kladowi) odpowiadać może kilka taksonów o różnej randze – rodzina Characeae, rząd Charales, klasa Charophyceae i gromada Charophyta, które po polsku albo wszystkie określa się jako ramienice, albo różnicuje końcówki – odpowiednio: ramienicowate, ramienicowce, ramienicowe, ramienice[2]. W systemach, w których rząd Charales jest grupą siostrzaną wobec rzędów Klebsormidiales i Zygnematales (oraz kilku innych), takson Charophyceae przestaje być monotypowy. Bywa on ponadto uważany za równorzędny zielenicom (bądź w randze klasy, gdy taksony te nazywane są Charophyceae i Chlorophyceae, bądź w randze gromady, odpowiednio – Charophyta i Chlorophyta) albo też im podrzędny (wówczas Charophyceae należą do Chlorophyta, podobnie jak Chlorophyceae obejmujące wtedy tylko tzw. zielenice właściwe). Ponadto ramienice, zielenice i rośliny telomowe mogą być łączone albo ze względu na podobieństwo morfologiczne (zielenice z ramienicami jako tzw. glony zielone Chlorophytina, a rośliny telomowe są wydzielane osobno), albo ze względu na pokrewieństwo (ramienice z roślinami telomowymi jako Streptophyta lub nawet Charophyta, a reszta zielenic jest wówczas wydzielana odrębnie).
Według systemu przyjętego w serwisie AlgaeBase systematyka ramienicowców przedstawia się następująco[1]:
- cesarstwo (domena): eukarionty
- królestwo: rośliny
- podkrólestwo: rośliny zielone
- infrakrólestwo: Streptophyta
- gromada: Charophyta
- klasa: Charophyceae (w tym systemie monotypowa, siostrzana wobec: Coleochaetophyceae, Klebsormidiophyceae, Mesostigmatophyceae i Zygnematophyceae)
- rząd: Charales
- klasa: Charophyceae (w tym systemie monotypowa, siostrzana wobec: Coleochaetophyceae, Klebsormidiophyceae, Mesostigmatophyceae i Zygnematophyceae)
- gromada: Charophyta
- infrakrólestwo: Streptophyta
- podkrólestwo: rośliny zielone
- królestwo: rośliny
Natomiast Szweykowscy ramienicowe dzielili następująco[2]:
- gromada: ramienice (Charophyta) – monotypowa
- klasa: ramienicowe (Charophyceae)
- rząd: chlorokybowce (Chlorokybales)
- rząd: klebsormidiowce (Klebsormidiales)
- rząd: sprzężnicowce, sprzężnice (Zygnematales)
- rząd: tarczowłosowce (Coleochaetales)
- rząd: ramienicowce, ramienice właściwe (Charales)
- klasa: ramienicowe (Charophyceae)
Systematyka form dzisiejszych i kopalnych
Zapis kopalny ramienicowych to prawie wyłącznie gyrogonity. Na ich podstawie w obrębie klasy Charophyceae Smith (1938) wyróżnia się trzy rzędy:
- Moellerinales Lu, Soulié-Märsche & Wang, znane od syluru do permu;
- Sycidiales Mädler, znane od syluru do karbonu;
- Charales Lindl., znane od dewonu do dziś[3].