Złota Piłka

coroczny plebiscyt piłkarski

Złota Piłka (fr. Ballon d’Or, ang. The Golden Ball) – coroczny plebiscyt piłkarski. Trofeum przyznawane piłkarzowi, który był najpopularniejszy (zyskał największy rozgłos) w mijającym roku kalendarzowym. Na pomysł przyznawania Złotej Piłki wpadł szef „France FootballGabriel Hanot, który w 1956 roku poprosił kolegów z redakcji o głosowanie na najlepszego gracza w Europie. Pierwszym zwycięzcą plebiscytu został Stanley Matthews grający wówczas w Blackpool[1].

Początkowo dziennikarze mogli głosować tylko na graczy pochodzących z Europy i dlatego też ani Diego Maradona, ani Pelé (uważani za jednych z najlepszych piłkarzy wszech czasów) nie mieli szans na otrzymanie tej nagrody[2]. W 1995 postanowiono zmienić przepisy i umożliwić udział w plebiscycie również graczom spoza Starego Kontynentu, którzy grają w europejskich klubach. Po zmianie przepisów przyznano po jednej honorowej Złotej Piłce dwóm piłkarzom: Diego Maradonie w 1995 oraz Pele w 2013 roku[3]. W 2016 dokonano wirtualnego przeliczenia historycznych dokonań piłkarzy i stwierdzono, że w 12 przypadkach Złota Piłka powinna zostać przyznana innemu piłkarzowi, gdyby wszyscy gracze świata mogliby ją otrzymać. Uznano, że 7 Złotych Piłek powinien otrzymać Pele (1958, 1959, 1960, 1961, 1963, 1964, 1970)[4], dwie Maradona (1986, 1990) i po jednej Garrincha (1962), Mario Kempes (1978) i Romario (1994)[5].

Pierwszym oficjalnym zdobywcą Złotej Piłki nieeuropejskiego pochodzenia był występujący we włoskim Milanie George Weah[6]. W 2007 ponownie zmieniono reguły i teraz każdy gracz z każdego klubu świata mógł być brany pod uwagę przy głosowaniu. Postanowiono również zwiększyć liczbę dziennikarzy biorących udział w plebiscycie. W 2006 roku swoje głosy oddawało 52 dziennikarzy, podczas gdy rok później było ich już 96[7]. W 2010 roku plebiscyty Złota Piłka „France Football” i Piłkarz Roku FIFA zostały połączone, zaś 10 stycznia 2011 roku w Zurychu nagroda została po raz pierwszy przyznana pod nazwą Złota Piłka FIFA[8]. Po sześciu latach zrezygnowano jednak z tej formuły i we wrześniu 2016 roku FIFA poinformowała o powrocie do własnego plebiscytu[9]. W tej sytuacji także France Football reaktywowało formułę sprzed 2010 roku, delikatnie tylko modyfikując zasady[10].

Tylko Lionel Messi zdobył to trofeum osiem razy. Ponadto, jako jedyny dokonał tego cztery razy z rzędu. Cristiano Ronaldo zdobył ją pięć razy. Trzem zawodnikom udało się zdobyć ją trzy razy. Są to: Johan Cruijff, Michel Platini i Marco van Basten. Ronaldo jest pierwszym brazylijskim zawodnikiem uhonorowanym tą nagrodą[6]. Najczęściej w plebiscycie „France Football” zwyciężali piłkarze z Holandii i Niemiec. Najwięcej Złotych Piłek zgromadzili gracze Barcelony, którzy zdobyli 12 statuetek[11]. Ostatnim zdobywcą tego trofeum jest Lionel Messi, który otrzymał Złotą Piłkę w 2023 roku.

W 2020 po raz pierwszy w historii plebiscytu Złota Piłka nie została przyznana, powodem tego była pandemia COVID-19[12]. Najwyżej sklasyfikowanym polskim zawodnikiem w historii plebiscytu jest Robert Lewandowski, który zajął drugie miejsce w 2021 roku. Wcześniej na podium uplasowali się także Kazimierz Deyna (1974) i Zbigniew Boniek (1982), którzy zostali sklasyfikowani na trzecim miejscu[13].

Zwycięzcy

Źródło: RSSSF[14]

Kevin Keegan, zdobywca Złotej Piłki w 1978 i 1979 roku
Franz Beckenbauer, dwukrotny zdobywca Złotej Piłki
Johan Cruijff, trzykrotny zdobywca Złotej Piłki
Ronaldo, dwukrotnie uhonorowany Złotą Piłką
Kaká, zdobywca Złotej Piłki w 2007 roku
Lionel Messi, ośmiokrotny zdobywca Złotej Piłki
Cristiano Ronaldo, pięciokrotny zdobywca Złotej Piłki
RokMiejsceZawodnikKrajKlubPunktyUwagi
19561.Stanley Matthews  Anglia Blackpool47
2.Alfredo Di Stéfano  Hiszpania Real Madryt44[a]
3.Raymond Kopa  Francja Real Madryt33
4.Ferenc Puskás  Węgry Budapest Honvéd32
5.Lew Jaszyn  ZSRR Dinamo Moskwa19
19571.Alfredo Di Stéfano  Hiszpania Real Madryt72[a]
2.Billy Wright  Anglia Wolverhampton Wanderers19
3.=Duncan Edwards  Anglia Manchester United16
3.=Raymond Kopa  Francja Real Madryt16
5.Ladislao Kubala  Hiszpania FC Barcelona15
19581.Raymond Kopa  Francja Real Madryt71
2.Helmut Rahn  RFN Rot-Weiss Essen40
3.Just Fontaine  Francja Stade Reims23
4.=Kurt Hamrin  Szwecja ACF Fiorentina15
4.=John Charles  Walia Juventus F.C.15
19591.Alfredo Di Stéfano  Hiszpania Real Madryt80[a]
2.Raymond Kopa  Francja Real Madryt42
3.John Charles  Walia Juventus F.C.24
4.Luis Suárez  Hiszpania FC Barcelona22
5.Agne Simonsson  Szwecja Örgryte IS20
19601.Luis Suárez  Hiszpania FC Barcelona54
2.Ferenc Puskás  Węgry Real Madryt37
3.Uwe Seeler  RFN Hamburger SV33
4.Alfredo Di Stéfano  Hiszpania Real Madryt32
5.Lew Jaszyn  ZSRR Dinamo Moskwa28
19611.Omar Sívori  Włochy Juventus F.C.46[b]
2.Luis Suárez  Hiszpania Inter Mediolan40
3.Johnny Haynes  Anglia Fulham22
4.Lew Jaszyn  ZSRR Dinamo Moskwa21
5.Ferenc Puskás  Węgry Real Madryt16
19621.Josef Masopust  Czechosłowacja Dukla Praga65
2.Eusébio  Portugalia SL Benfica53
3.Karl-Heinz Schnellinger  RFN 1. FC Köln33
4.Dragoslav Šekularac  Jugosławia Crvena zvezda26
5.Joseph Jurion  Belgia RSC Anderlecht15
19631.Lew Jaszyn  ZSRR Dinamo Moskwa73
2.Gianni Rivera  Włochy A.C. Milan55
3.Jimmy Greaves  Anglia Tottenham Hotspur50
4.Denis Law  Szkocja Manchester United45
5.Eusébio  Portugalia SL Benfica19
19641.Denis Law  Szkocja Manchester United61
2.Luis Suárez  Hiszpania Inter Mediolan43
3.Amancio  Hiszpania Real Madryt38
4.Eusébio  Portugalia SL Benfica31
5.Paul Van Himst  Belgia RSC Anderlecht28
19651.Eusébio  Portugalia SL Benfica67
2.Giacinto Facchetti  Włochy Inter Mediolan59
3.Luis Suárez  Hiszpania Inter Mediolan45
4.Paul Van Himst  Belgia RSC Anderlecht25
5.Bobby Charlton  Anglia Manchester United19
19661.Bobby Charlton  Anglia Manchester United81
2.Eusébio  Portugalia SL Benfica80
3.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium59
4.Bobby Moore  Anglia West Ham United31
5.Flórián Albert  Węgry Ferencvárosi TC23
19671.Flórián Albert  Węgry Ferencvárosi TC68
2.Bobby Charlton  Anglia Manchester United40
3.Jimmy Johnstone  Szkocja Celtic F.C.39
4.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium37
5.Eusébio  Portugalia SL Benfica26
19681George Best  Irlandia Północna Manchester United61
2.Bobby Charlton  Anglia Manchester United53
3.Dragan Džajić  Jugosławia Crvena zvezda46
4.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium36
5.Giacinto Facchetti  Włochy Inter Mediolan30
19691.Gianni Rivera  Włochy A.C. Milan83
2.Luigi Riva  Włochy Cagliari Calcio79
3.Gerd Müller  RFN Bayern Monachium38
4.=Johan Cruijff  Holandia AFC Ajax30
4.=Ove Kindvall  Szwecja Feyenoord30
19701.Gerd Müller  RFN Bayern Monachium77
2.Bobby Moore  Anglia West Ham United70
3.Luigi Riva  Włochy Cagliari Calcio65
4.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium32
5.Wolfgang Overath  RFN 1. FC Köln29
19711.Johan Cruijff  Holandia AFC Ajax116
2.Sandro Mazzola  Włochy Inter Mediolan57
3.George Best  Irlandia Północna Manchester United56
4.Günter Netzer  RFN Borussia Mönchengladbach30
5.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium27
19721.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium81
2.=Gerd Müller  RFN Bayern Monachium79
2.=Günter Netzer  RFN Borussia Mönchengladbach79
4.Johan Cruijff  Holandia AFC Ajax73
5.Piet Keizer  Holandia AFC Ajax13
19731.Johan Cruijff  Holandia FC Barcelona96[c]
2.Dino Zoff  Włochy Juventus F.C.47
3.Gerd Müller  RFN Bayern Monachium44
4.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium30
5.Billy Bremner  Szkocja Leeds United22
19741.Johan Cruijff  Holandia FC Barcelona116
2.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium105
3.Kazimierz Deyna  Polska Legia Warszawa35
4.Paul Breitner  RFN Real Madryt32
5.Johan Neeskens  Holandia FC Barcelona21
19751.Ołeh Błochin  ZSRR Dynamo Kijów122
2.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium42
3.Johan Cruijff  Holandia FC Barcelona27
4.Berti Vogts  RFN Borussia Mönchengladbach25
5.Sepp Maier  RFN Bayern Monachium20
19761.Franz Beckenbauer  RFN Bayern Monachium91
2.Rob Rensenbrink  Holandia RSC Anderlecht75
3.Ivo Viktor  Czechosłowacja Dukla Praga52
4.Kevin Keegan  Anglia Liverpool32
5.Michel Platini  Francja AS Nancy19
19771.Allan Simonsen  Dania Borussia Mönchengladbach74
2.Kevin Keegan  Anglia Hamburger SV71
3.Michel Platini  Francja AS Nancy70
4.Roberto Bettega  Włochy Juventus F.C.39
5.Johan Cruijff  Holandia FC Barcelona23
19781.Kevin Keegan  Anglia Hamburger SV87
2.Hans Krankl  Austria FC Barcelona81
3.Rob Rensenbrink  Holandia RSC Anderlecht50
4.Roberto Bettega  Włochy Juventus F.C.28
5.Paolo Rossi  Włochy Vicenza Calcio23
19791.Kevin Keegan  Anglia Hamburger SV118
2.Karl-Heinz Rummenigge  RFN Bayern Monachium52
3.Ruud Krol  Holandia AFC Ajax41
4.Manfred Kaltz  RFN Hamburger SV27
5.Michel Platini  Francja AS Saint-Étienne23
19801.Karl-Heinz Rummenigge  RFN Bayern Monachium122
2.Bernd Schuster  RFN FC Barcelona34
3.Michel Platini  Francja AS Saint-Étienne33
4.Wilfried Van Moer  Belgia KSK Beveren27
5.Jan Ceulemans  Belgia Club Brugge20
19811.Karl-Heinz Rummenigge  RFN Bayern Monachium106
2.Paul Breitner  RFN Bayern Monachium64
3.Bernd Schuster  RFN FC Barcelona39
4.Michel Platini  Francja AS Saint-Étienne36
5.Ołeh Błochin  ZSRR Dynamo Kijów14
19821.Paolo Rossi  Włochy Juventus F.C.115
2.Alain Giresse  Francja Girondins Bordeaux64
3.Zbigniew Boniek  Polska Juventus F.C.53
4.Karl-Heinz Rummenigge  RFN Bayern Monachium51
5.Bruno Conti  Włochy AS Roma48
19831.Michel Platini  Francja Juventus F.C.110
2.Kenny Dalglish  Szkocja Liverpool26
3.Allan Simonsen  Dania Vejle BK25
4.Gordon Strachan  Szkocja Aberdeen24
5.Felix Magath  RFN Hamburger SV20
19841.Michel Platini  Francja Juventus F.C.128
2.Jean Tigana  Francja Girondins Bordeaux57
3.Preben Elkjær  Dania Hellas Verona48
4.Ian Rush  Walia Liverpool44
5.Fernando Chalana  Portugalia Girondins Bordeaux18
19851.Michel Platini  Francja Juventus F.C.127
2.Preben Elkjær  Dania Hellas Verona71
3.Bernd Schuster  RFN FC Barcelona46
4.Michael Laudrup  Dania Juventus F.C.14
5.Karl-Heinz Rummenigge  RFN Bayern Monachium13
19861.Ihor Biełanow  ZSRR Dynamo Kijów84
2.Gary Lineker  Anglia FC Barcelona62[d]
3.Emilio Butragueño  Hiszpania Real Madryt59
4.=Manuel Amoros  Francja AS Monaco22
4.=Preben Elkjær  Dania Hellas Verona22
19871.Ruud Gullit  Holandia A.C. Milan106[e]
2.Paulo Futre  Portugalia Atlético Madryt91
3.Emilio Butragueño  Hiszpania Real Madryt61
4.Míchel  Hiszpania Real Madryt29
5.Gary Lineker  Anglia FC Barcelona13
19881.Marco van Basten  Holandia A.C. Milan129
2.Ruud Gullit  Holandia A.C. Milan88
3.Frank Rijkaard  Holandia A.C. Milan45
4.Ołeksij Mychajłyczenko  ZSRR Dynamo Kijów41
5.Ronald Koeman  Holandia PSV Eindhoven39
19891.Marco van Basten  Holandia A.C. Milan119
2.Franco Baresi  Włochy A.C. Milan80
3.Frank Rijkaard  Holandia A.C. Milan43
4.Lothar Matthäus  RFN Inter Mediolan24
5.Peter Shilton  Anglia Derby County22
19901.Lothar Matthäus  Niemcy Inter Mediolan137
2.Salvatore Schillaci  Włochy Juventus F.C.84
3.Andreas Brehme  Niemcy Inter Mediolan68
4.Paul Gascoigne  Anglia Tottenham Hotspur43
5.Franco Baresi  Włochy A.C. Milan37
19911.Jean-Pierre Papin  Francja Olympique Marsylia141
2.=Dejan Savićević  Jugosławia Crvena zvezda42
2.=Darko Panczew  Jugosławia Crvena zvezda42
2.=Lothar Matthäus  Niemcy Inter Mediolan42
5.Robert Prosinečki  Jugosławia Real Madryt34
19921.Marco van Basten  Holandia A.C. Milan98
2.Christo Stoiczkow  Bułgaria FC Barcelona80
3.Dennis Bergkamp  Holandia AFC Ajax53
4.Thomas Häßler  Niemcy AS Roma42
5.Peter Schmeichel  Dania Manchester United41
19931.Roberto Baggio  Włochy Juventus F.C.142
2.Dennis Bergkamp  Holandia Inter Mediolan83
3.Éric Cantona  Francja Manchester United34
4.Alen Bokšić  Chorwacja S.S. Lazio29
5.Michael Laudrup  Dania FC Barcelona27
19941.Christo Stoiczkow  Bułgaria FC Barcelona210
2.Roberto Baggio  Włochy Juventus F.C.136
3.Paolo Maldini  Włochy A.C. Milan109
4.=Tomas Brolin  Szwecja Parma Calcio 191368
4.=Gheorghe Hagi  Rumunia FC Barcelona68
19951.George Weah  Liberia A.C. Milan144[f]
2.Jürgen Klinsmann  Niemcy Bayern Monachium108
3.Jari Litmanen  Finlandia AFC Ajax67
4.Alessandro Del Piero  Włochy Juventus F.C.57
5.Patrick Kluivert  Holandia AFC Ajax47
19961.Matthias Sammer  Niemcy Borussia Dortmund144
2.Ronaldo  Brazylia FC Barcelona143
3.Alan Shearer  Anglia Newcastle United107
4.Alessandro Del Piero  Włochy Juventus F.C.69
5.Jürgen Klinsmann  Niemcy Bayern Monachium60
19971.Ronaldo  Brazylia Inter Mediolan222[g]
2.Predrag Mijatović  Jugosławia Real Madryt68
3.Zinédine Zidane  Francja Juventus F.C.63
4.Dennis Bergkamp  Holandia Arsenal57
5.Roberto Carlos  Brazylia Real Madryt47
19981.Zinédine Zidane  Francja Juventus F.C.244
2.Davor Šuker  Chorwacja Real Madryt68
3.Ronaldo  Brazylia Inter Mediolan66
4.Michael Owen  Anglia Liverpool51
5.Rivaldo  Brazylia FC Barcelona45
19991.Rivaldo  Brazylia FC Barcelona219
2.David Beckham  Anglia Manchester United154
3.Andrij Szewczenko  Ukraina A.C. Milan64
4.Gabriel Batistuta  Argentyna ACF Fiorentina48
5.Luís Figo  Portugalia FC Barcelona38
20001.Luís Figo  Portugalia Real Madryt197[h]
2.Zinédine Zidane  Francja Juventus F.C.181
3.Andrij Szewczenko  Ukraina A.C. Milan85
4.Thierry Henry  Francja Arsenal57
5.=Alessandro Nesta  Włochy S.S. Lazio39
5.=Rivaldo  Brazylia FC Barcelona39
20011.Michael Owen  Anglia Liverpool176
2.Raúl  Hiszpania Real Madryt140
3.Oliver Kahn  Niemcy Bayern Monachium114
4.David Beckham  Anglia Manchester United102
5.Francesco Totti  Włochy AS Roma57
20021.Ronaldo  Brazylia Real Madryt169[i]
2.Roberto Carlos  Brazylia Real Madryt145
3.Oliver Kahn  Niemcy Bayern Monachium110
4.Zinédine Zidane  Francja Real Madryt78
5.Michael Ballack  Niemcy Bayern Monachium71
20031.Pavel Nedvěd  Czechy Juventus F.C.190
2.Thierry Henry  Francja Arsenal128
3.Paolo Maldini  Włochy A.C. Milan123
4.Andrij Szewczenko  Ukraina A.C. Milan67
5.Zinédine Zidane  Francja Real Madryt64
20041.Andrij Szewczenko  Ukraina A.C. Milan175
2.Deco  Portugalia FC Barcelona139[j]
3.Ronaldinho  Brazylia FC Barcelona133
4.Thierry Henry  Francja Arsenal80
5.Theodoros Zagorakis  Grecja Bologna FC44
20051.Ronaldinho  Brazylia FC Barcelona225
2.Frank Lampard  Anglia Chelsea148
3.Steven Gerrard  Anglia Liverpool142
4.Thierry Henry  Francja Arsenal41
5.Andrij Szewczenko  Ukraina A.C. Milan33
20061.Fabio Cannavaro  Włochy Real Madryt173[k]
2.Gianluigi Buffon  Włochy Juventus F.C.124
3.Thierry Henry  Francja Arsenal121
4.Ronaldinho  Brazylia FC Barcelona73
5.Zinédine Zidane  Francja koniec kariery71[l]
20071.Kaká  Brazylia A.C. Milan444
2.Cristiano Ronaldo  Portugalia Manchester United277
3.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona255
4.Didier Drogba  Wybrzeże Kości Słoniowej Chelsea108
5.Andrea Pirlo  Włochy A.C. Milan41
20081.Cristiano Ronaldo  Portugalia Manchester United446
2.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona281
3.Fernando Torres  Hiszpania Liverpool179
4.Iker Casillas  Hiszpania Real Madryt133
5.Xavi  Hiszpania FC Barcelona97
20091.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona473
2.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt233[m]
3.Xavi  Hiszpania FC Barcelona170
4.Andrés Iniesta  Hiszpania FC Barcelona149
5.Samuel Eto’o  Kamerun Inter Mediolan75[n]
20101.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona22,65%
2.Andrés Iniesta  Hiszpania FC Barcelona17,36%
3.Xavi  Hiszpania FC Barcelona16,48%
4.Wesley Sneijder  Holandia Inter Mediolan14,48%
5.Diego Forlán  Urugwaj Atlético Madryt7,61%
20111.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona47,88%
2.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt21,6%
3.Xavi  Hiszpania FC Barcelona9,23%
4.Andrés Iniesta  Hiszpania FC Barcelona6,01%
5.Wayne Rooney  Anglia Manchester United2,31%
20121.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona41,60%
2.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt23,68%
3.Andrés Iniesta  Hiszpania FC Barcelona10,91%
4.Xavi  Hiszpania FC Barcelona4,08%
5.Radamel Falcao  Kolumbia Atlético Madryt3,67%
20131.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt27,99%
2.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona24,72%
3.Franck Ribéry  Francja Bayern Monachium23,36%
4.Zlatan Ibrahimović  Szwecja Paris Saint-Germain5,29%
5.Neymar  Brazylia FC Barcelona3,17%[o]
20141.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt37.66%
2.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona15.76%
3.Manuel Neuer  Niemcy Bayern Monachium15.72%
4.Arjen Robben  Holandia Bayern Monachium7.17%
5.Thomas Müller  Niemcy Bayern Monachium5.42%
20151.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona41.33%
2.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt27.76%
3.Neymar  Brazylia FC Barcelona7.86%
4.Robert Lewandowski  Polska Bayern Monachium4.17%
5.Luis Suárez  Urugwaj FC Barcelona3.38%
20161.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt745
2.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona319
3.Antoine Griezmann  Francja Atlético Madryt198
4.Luis Suárez  Urugwaj FC Barcelona91
5.Neymar  Brazylia FC Barcelona68
20171.Cristiano Ronaldo  Portugalia Real Madryt946
2.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona670
3.Neymar  Brazylia Paris Saint-Germain361[p]
4.Gianluigi Buffon  Włochy Juventus221
5.Luka Modrić  Chorwacja Real Madryt84
20181.Luka Modrić  Chorwacja Real Madryt753
2.Cristiano Ronaldo  Portugalia Juventus476
3.Antoine Griezmann  Francja Atlético Madryt414
4.Kylian Mbappé  Francja Paris Saint-Germain347
5.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona280
20191.Lionel Messi  Argentyna FC Barcelona686
2.Virgil van Dijk  Holandia Liverpool679
3.Cristiano Ronaldo  Portugalia Juventus476
4.Sadio Mané  Senegal Liverpool347
5.Mohamed Salah  Egipt Liverpool178
2020Plebiscyt został odwołany[12].
20211.Lionel Messi  Argentyna Paris Saint-Germain613[q]
2.Robert Lewandowski  Polska Bayern Monachium580
3.Jorginho  Włochy Chelsea460
4.Karim Benzema  Francja Real Madryt239
5.N’Golo Kanté  Francja Chelsea186
20221.Karim Benzema  Francja Real Madryt549
2.Sadio Mané  Senegal Bayern Monachium193[r]
3.Kevin De Bruyne  Belgia Manchester City175
4.Robert Lewandowski  Polska FC Barcelona170[s]
5.Mohamed Salah  Egipt Liverpool116
20231.Lionel Messi  Argentyna Inter Miami
2.Erling Haaland  Norwegia Manchester City
3.Kylian Mbappé  Francja Paris Saint-Germain
4.Kevin De Bruyne  Belgia Manchester City
5.Rodri  Hiszpania Manchester City

Klasyfikacja piłkarzy

Źródło: RSSSF[14]

ZawodnikLiczba trofeówLata
Messi, LionelLionel Messi82009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021, 2023
Ronaldo, CristianoCristiano Ronaldo52008, 2013, 2014, 2016, 2017
Cruijff, JohanJohan Cruijff31971, 1973, 1974
Platini, MichelMichel Platini31983, 1984, 1985
van Basten, MarcoMarco van Basten31988, 1989, 1992
Di Stéfano, AlfredoAlfredo Di Stéfano21957, 1959
Beckenbauer, FranzFranz Beckenbauer21972, 1976
Keegan, KevinKevin Keegan21978, 1979
Rummenigge, Karl-HeinzKarl-Heinz Rummenigge21980, 1981
, RonaldoRonaldo 21997, 2002

Klasyfikacja krajów

Źródło: RSSSF[14]

KrajLiczba zawodnikówLiczba trofeów
 Argentyna18
 Niemcy57
 Francja57
 Holandia37
 Portugalia37
 Anglia46
 Włochy55
 Brazylia45
 ZSRR33
 Hiszpania23
 Bułgaria11
 Czechy11
 Czechosłowacja11
 Dania11
 Węgry11
 Liberia11
 Irlandia Północna11
 Szkocja11
 Ukraina11
 Chorwacja11

Klasyfikacja klubów

Źródło: RSSSF[14]

KlubLiczba zawodnikówLiczba trofeów
FC Barcelona613
Real Madryt812
Juventus68
A.C. Milan68
Bayern Monachium35
Manchester United44
Dynamo Kijów22
Inter Mediolan22
Hamburger SV12
Blackpool11
Dukla Praga11
Dinamo Moskwa11
SL Benfica11
Ferencvárosi TC11
AFC Ajax11
Borussia Mönchengladbach11
Olympique Marsylia11
Borussia Dortmund11
Liverpool11
Paris Saint-Germain11
Inter Miami11

Napastnik roku

RokZawodnikKrajKlub
2021Robert Lewandowski  Polska FC Bayern Monachium

Nagroda Sócratesa

RokZawodnikKrajKlub
2022Sadio Mané  Senegal Bayern Monachium[t]
2023Vinícius Júnior  Brazylia Real Madryt

Nagroda Gerda Müllera

RokZawodnikKrajKlub
2022Robert Lewandowski  Polska FC Barcelona[u]
2023Erling Haaland  Norwegia Manchester City

Drużyna roku

RokKlub
2021 Chelsea
2022 Manchester City
2023 Manchester City

Drużyna wszech czasów France Football

Osobny artykuł: Drużyna wszech czasów.

Kopa Trophy

Osobny artykuł: Kopa Trophy.

Yashin Trophy

Osobny artykuł: Yashin Trophy.

Złota Piłka Kobiet

RokMiejsceZawodnikKrajKlubPunktyUwagi
20181.Ada Hegerberg  Norwegia Olympique Lyon136
2.Pernille Harder  Dania Wolfsburg130
3.Dzsenifer Marozsán  Niemcy Olympique Lyon86
4.Marta  Brazylia Orlando Pride77
5.Samantha Kerr  Australia Perth Glory61
20191.Megan Rapinoe  Stany Zjednoczone Reign FC230
2.Lucy Bronze  Anglia Olympique Lyon94
3.Alex Morgan  Stany Zjednoczone Orlando Pride68
4.Ada Hegerberg  Norwegia Olympique Lyon67
5.Vivianne Miedema  Holandia Arsenal38
2020Plebiscyt został odwołany[12].
20211.Alexia Putellas  Hiszpania FC Barcelona186
2.Jennifer Hermoso  Hiszpania FC Barcelona84
3.Samantha Kerr  Australia Chelsea46
4.Vivianne Miedema  Holandia Arsenal46
5.Lieke Martens  Holandia FC Barcelona40
20221.Alexia Putellas  Hiszpania FC Barcelona178
2.Beth Mead  Anglia Arsenal152
3.Samantha Kerr  Australia Chelsea74
4.Lena Oberdorf  Niemcy Wolfsburg44
5.Aitana Bonmatí  Hiszpania FC Barcelona43
20231.Aitana Bonmatí  Hiszpania FC Barcelona
2.Samantha Kerr  Australia Chelsea
3.Salma Paralluelo  Hiszpania FC Barcelona
4.Fridolina Rolfö  Szwecja FC Barcelona
5.Mary Earps  Anglia Manchester United

Klasyfikacja piłkarek

ZawodnikLiczba trofeówLata
Alexia Putellas22021, 2022
Ada Hegerberg12018
Megan Rapinoe12019
Aitana Bonmatí12023

Klasyfikacja krajów

KrajLiczba zawodnikówLiczba trofeów
 Hiszpania23
 Norwegia11
 Stany Zjednoczone11

Klasyfikacja klubów

KlubLiczba zawodnikówLiczba trofeów
FC Barcelona23
Olympique Lyon11
Reign FC11

Drużyna roku kobiet

RokKlub
2023 FC Barcelona

Krytyka i kontrowersje

Johan Cruyff

Wybitny holenderski piłkarz w 2014 publicznie wypowiedział się na temat Złotej Piłki: „It’s a media circus. Everybody votes for their own man. Things should make sense in making one decision or another. It isn’t like that now. Therefore, we have to accept it for what it is, and then just do whatever we want”[24]

Johan Cruyff, który został przez France Football oraz byłych zwycięzców złotej piłki wybrany najlepszym Europejskim piłkarzem stulecia[25] oraz był pierwszym piłkarzem w historii, który otrzymał złotą piłkę trzy razy; a także pierwszym wpływowym trenerem FC Barcelony, wielokrotnie powtarzał, że złota piłka się stała stronnicza w czasach komercjalizmu. Cruyff skrytykował wręczenie Złotej Piłki Messiemu za rok 2010, stwierdził, że Lionel Messi jest obecnie najlepszym piłkarzem na świecie, ale zgodnie z tradycyjnym i kultywacyjnym procesem nagrodę powinien otrzymać absolutnie Xavi, który miał więcej osiągnięć w danym roku[26]. Był o tym tak mocno przekonany, wskazał Xaviego ponownie jako faworyta złotej piłki za rok 2011, kiedy ponownie zwyciężył Messi[27]. W 2012 kiedy Cruyff wypowiedział się publicznie ciepło na temat Messiego skorzystał z okazji aby ogłosić, że media wybiorą go prawdopodobnie sześć lub siedem razy najlepszym piłkarzem świata[28], ale ostateczie nigdy nie zmienił swojego stanowiska, że zgodnie z tradycyjnym procesem złotą piłkę powinien wygrywać piłkarz, który ma najwięcej osiągnięć w roku. W styczniu 2015 roku Cruyff mocno skrytykował wyniki plebiscytu za rok 2014, kiedy złotą piłkę otrzymał Cristiano Ronaldo, Cruyff oznajmił, że Cristiano przez zły występ na mistrzostwach świata powinien zostać wykluczony z czołowej rywalizacji o pierwsze miejsce a nagrodę powinien zgarnąć Toni Kroos[29]. Cruyff nazwał wręczenie dla Cristiano Złotej Piki w 2014 roku „absurdem” i nawet powiedział, że Ronaldo nie zasługiwał na Złotą Piłkę również w 2013 roku[30]. kilka miesięcy wcześniej również zadeklarował, że nigdy więcej nie potraktuje tego plebiscytu poważnie; powiedział, że proces który w kolejnych latach wprowadziła organizacja France Football stał się bardzo stronniczy i wobec tego nie będzie nigdy zainteresowany więcej debatą wokół złotej piłki ani jej wynikami[24].

Bayern Monachium

W 2013 roku pierwszy raz w historii futbolu deadline plebiscytu został przesunięty o dwa tygodnie z 15 listopada na 29, wkrótce po strzeleniu hat-tricka przez Cristiano Ronaldo, kiedy najczęściej wymienianym faworytem do wygrania złotej piki był Franck Ribéry[31], były piłkarz Bayernu Monachium, który wygrał w 2013 roku z klubem Ligę Mistrzów. Wzbudziło to duże kontrowersje wokół społeczności byłych piłkarzy, trenerów, a także kibiców Bayernu Monachium. Złota Piłka straciła reputację i wartość w oczach osobowości piłkarskich i kibiców Bundesligi wielokrotnie. Byli piłkarze Bayernu Monachium (m.in. Franz Beckenbauer) korzystali z okazji aby skrytykować France Football, kiedy nagrody nie otrzymał żaden piłkarz z reprezentacji Niemiec, która zwyciężyła mundial 2014 (najczęściej wymienianymi niemieckimi piłkarzami, którzy kandydowali na Złotą Pikę 2014 byli: Müller, Neuer, Kroos i Lahm, zyskali oni także reputację za granicą)[32][33][34]. Złota Piłka wśród społeczności Bayernu Monachium straciła na wartości ponownie 2020 roku kiedy plebiscyt został pierwszy raz w historii odwołany ze względu na pandemię Covid-19[12], nagrody wówczas nie otrzymał Robert Lewandowski, który wygrał z Bayernem Ligę Mistrzów w sezonie 2019/2020 i stał się najczęściej wymienianym faworytem do wygrania tej nagrody. Lionel Messi kiedy otrzymał Złotą Piłkę 2021 na gali France Football powiedział publicznie do Lewandowskiego, że według niego on zasłużył na tę nagrodę w 2020 roku[35]. Odwołanie plebiscytu w 2020 roku spowodowało także dużą debatę w świecie piłkarskim, czy Lewandowski powinien zasłużyć na Złotą Piłkę też w 2021 roku[35]. Wśród byłych piłkarzy Bayernu Monachium najbardziej ofensywnie o całokształcie plebiscytu w XXI wieku wypowiedział się Lukas Podolski, który zarzucił, że Złota Piłka to tylko korupcja, która nigdy nie będzie sprawiedliwa[36]. Wybitny niemiecki piłkarz i trener Jürgen Klinsmann w jednym z wywiadów oznajmił, że w tym francuskim plebiscycie piłkarze z Bundesligi nigdy nie będą mieć jednakowych szans na zwycięstwo ze m.in. ze względu na to, że liga hiszpańska i angielska są najpopularniejsze i ich rozpoznawalność rośnie w mediach społecznościowych[37].

Krytyka za niespójność z innymi równoległymi plebiscytami

Niespójność z BBC Sports Personality of the Year Award(inne języki) i BBC Sports Personality World Sport Star of the Year(inne języki) w 1966

Nagroda za złotą piłkę w 1966 stała się jedną z najbardziej kontrowersyjnych w historii. Bobby Charlton otrzymał Złotą Piłkę w 1966 pomimo, że został prześcignięty przez swojego rodaka w plebistycie BBC Sports Personality of the Year Award(inne języki), z kolei zarówno Bobby Moore, jak i Bobby Charlton zostali prześcignięci przez Eusebio, który jako pierwszy piłkarz w całej historii futbolu wywalczył nagrodę BBC Sports Personality World Sport Star of the Year(inne języki). Eusebio w plebiscycie na najlepszego piłkarza globu według France Football przegrał z Bobby Charltonem zaledwie o 1.25% (81-80 biorąc pod uwagę proes ordynacji preferencyjnej), był to pierwszy przypadek w historii kiedy piłkarz zwyciężył z tak drastycznie minimalną różnicą[38]

Niespójność z Piłkarzem roku w ZSRR 1986

Złota Piłka 1986 również stała się jedną z najbardziej kontrowersyjnych w historii. Bowiem w tym roku złotą piłkę otrzymał piłkarz, który nie został Piłkarzem roku w ZSRR 1986. Mimo słabego występu Związku Radzieckiego na mistrzostwach świata w 1986, Biełanow i Zawarow stali się jednymi z faworytów do zgarnięcia nagrody, ponieważ piłkarze spoza Europy (m.in. Diego Maradona) według obecnych kryteriów nie mogli zostać nominowani do nagrody. Biełanow w 1986 stał się znany jako zwycięzca złotej piłki a Zawarow jako zwycięzca nagrody Piłkarz roku ZSRR[39].

Niespójność z Piłkarzem Roku FIFA

Złota Piłka i Piłkarz Roku FIFA to dwie różne nagrody, które mają inne kryteria i zostały wprowadzone przez inne organizacje, niezależnie w innym czasie. Pomimo to oba plebiscyty czasami są krytykowane za to, że są wzajemnie niespójne, np. kiedy plebiscyt Złotej Piłki został odwołany w 2020 roku przez pandemię COVID-19, polskie media skrytykowały to jako niespójność z plebiscytem Piłkarz Roku FIFA, gdzie nagrodę zwyciężył Robert Lewandowski i zachęcały do tego aby uznać ten drugi plebiscyt za bardziej wiarygodny[40].

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne