Сомоҕо домох

Сомоҕо домох (фразеологизм) — биир уустук өйдөбүлү биэрэр суолталаах, солбуллубат тыллаах, уларыйбат көрүҥнээх (формалаах) тыллар холбоһуктара[1].

Саха тылыгар олус элбэх сомоҕо домох баар. Н. С. Григорьев «Саха тылын сомоҕо домоҕун тылдьыта» (1974 с.) кинигэтигэр 3000 кэриҥэ сомоҕо домох киирбит. Бу саха тылын биир этигэн ньымата, барҕа баайа буолар.

домохтор холобурдара

Сомоҕо домохТуттуллар суолтата#
1Билэр күөлүм балыктараКуһаҕан өттүттэн билэр дьоннорум
2Дьахтар иигэ халыйан тиийэр сирэЧугас сытар сир
3Уйатыгар уу киирбитЫксаабыт, ыгылыйбыт
4Төрүт киhи төрүөҕэ, ытык киhи ыччатаБиллэр төрүттээх киhи
5Тииҥ мэйииТугу да умнубат киhи
6Хаан тамайарАймаҕыргыыр, уруургуур
7Уол оҕо тойуга, кыыс оҕо ырыата буолбутАатырбыт
8Биир санаананБары сөбүлэhэн, этиспэккэ
9Көрүөх бэтэрээ өттүгэрТүргэнник
10Киэҥ көҕүстээхХолку, ыксаабат
11Сүрэҕин-быарын сымнатҮөрт, санаатын көтөх
12Аҕатын (эһэтин, уо. д. а.) туйаҕын хатарбытАҕатын курдук биир идэнэн (дьыаланан) дьарыктанар; удьуорун утумнаабыт
13Балык айахСаҥата суох киһи, сатаан саҥарбат буолбут турукка (куттанан, ыксаан) киирбит киһи
14Суохтаан аҥаара хаалбытНаһаа ырбыт, дьүдэйбит
15Чыычаах мэйииТүргэнник итирэр киһи
16Ытыс таһынар хараҥаХабыс-хараҥа
17Тимири ыллатар, маһы хаамтарарУус киһи
18Ыт атахБыhый киhи
19Үрүҥ дьиэ араҥаччыта, хара дьиэ хараҥаччытаМааны оҕо, дьахтар
20Оһоҕоспут түгэҕэ, муннубут бүөтэДьиэ кэргэн кыра, хойут төрөөбүт оҕото
21Харыйаны таҥнары соспут курдукБарытын төттөрү оҥорор, хадаар киһи
22Устар ууну сомоҕолуурУустаан-ураннаан саҥарар киһи
23Көрдөр хараҕын дьүккэтэ, көтүрдэр тииһин миилэтэСаамай харыстыыра, таптыыра
24Эр бэрдэҮчүгэй уол
25Күөгэйэр күнэАатырбыт, сураҕырбыт
26Сыата бырдаҥалаабытЭмискэ тиллибит
27Хаардаммыт чөҥөчөкЭр киһи атын дьахтартан оҕото
28Умса бырах, тиэрэ бырахҮүт-үкчү
29Бэлэһигэр силлээбитУус киһи эдэр уолу дьарыкка уһуйбут
30Кэччэгэй киьиКөрүҥүнэн үчүгэй, иhигэр дьиикэй киhи

Сигэлэр

  • Саха тыла. Морфология: 6 кылааска үөрэнэр кинигэ. / Неустроев Н. Н. уонна соавт. — Дь.: «Бичик», 2006. — 112 с. — ISBN 5-7696-2400-0
  • Н. С. Григорьев. Саха тылын сомоҕо домоҕун тылдьыта. — 1974.
  • Афанасьев.П.С. Саха билиҥҥи тыла. Лексикология. – Дьокуускай: Саха государственнай ун-тын изд-та, 1996. – 191 с.


Өссө маны көр

🔥 Top keywords: Сүрүн сирэйНью ЙоркАрассыыйа федерациятын социальнай каартатаӨбрүөпэ СойууһаФилиппов Гаврил ГаврильевичСахалыы ааттарWalt Disney CompanyБикипиэдьийэ:Бүк охсунууАналлаах:КөрдөөһүнБикипиэдьийэ:Саҕалааччыларга көмөУашиҥтон, Колумбия ЭргинКатегория:Сэтинньи 21Бикипиэдьийэ:Кэпсэтэр сир/ИноязычныйКулун тутар 17Сахалыы өс хоһооноБикипиэдьийэ:Түмсүү сирэЫрытыы:Сүрүн сирэйӨксөкүлээх ӨлөксөйКыттааччы ырытыыта:Ардах18Категория:Муус устар 30 күнүгэр өлбүттэрБикипиэдьийэ:Бу туһунанКатегория:Муус устар 17 күнүгэр өлбүттэрБалтика байҕалаКатегория:Тохсунньу 10 күнүгэр өлбүттэрЕкатерина ДунцоваБикипиэдьийэ:Ааттаныы сиэрэКулун тутар 18Категория:Ыам ыйын 18 күнүгэр өлбүттэрКатегория:Тохсунньу 18 күнүгэр өлбүттэрКатегория:Кулун тутар 26 күнүгэр төрөөбүттэрКатегория:Балаҕан ыйын 9 күнүгэр төрөөбүттэрКатегория:Ыам ыйын 2Категория:Олунньу 1 күнүн түбэлтэлэрэКатегория:Кулун тутар 2 күнүгэр өлбүттэрКатегория:Сэтинньи 22 күнүгэр төрөөбүттэрБикипиэдьийэ:Кэпсэтэр сир/ТехническэйИрландия РеспубликатаКытай ӨрөспүүбүлүкэтэФолклэнд арыылара