Miniera e kripës Wieliczka

Miniera e kripës Wieliczka arrin një thellësi prej 327 metra dhe është mbi 287 kilometres (178 mi) e gjatë. Guri i kripës është natyrisht gri në nuanca të ndryshme, që i ngjan granitit të palëmuar, dhe jo me pamje të bardhë apo kristaline që shumë vizitorë mund të presin. Në shekullin e XIII-të, u zbulua kripë guri në Wieliczka dhe boshtet e para u gërmuan.^[3]

Ndërtimi i kështjellës së përpunimit të kripës në Wieliczka (ndërtesa qendrore - "Shtëpia brenda përpunimit të kripës") - zyra qendrore e bordit të minierës që nga koha mesjetare deri në vitin 1945. Kështjella e përpunimit të kripës u ndërtua në fund të XIII-të deri në fillim të shekullit të XIV-të. Wieliczka tani është vendndodhja e "Muzeut të përpunimit të kripës Kraków". Shumë boshte u hapën gjatë gjithë kohës që miniera ishte në veprim.^[4] Gjatë Luftës së Dytë Botërore, boshtet u përdorën nga gjermanët okupues si një strukturë "ad hoc" për industri të ndryshme të luftës. Miniera përmban një liqen nëntokësor; dhe ekspozita të reja për historinë e minierave të kripës, si dhe një rruge turne prej 3.5 kilometres (2.2 mi) (më pak se 2% e gjatësisë së korridoreve të minierës) që përfshin statujat historike dhe figurat mitike të gdhendura nga kripërat e rërës nga e kaluara. Skulptura më të reja janë modifikuar nga artistë bashkëkohorë.

Miniera e Wieliczka shpesh quhet "katedralja nëntokësore e Polonisë". Në vitin 1978 ajo u vendos në listën fillestare Vendeve të Trashëgimisë Botërore të UNESCOs.^[5] Bile edhe kristalet e llambadareve janë bërë nga gurët e kripës që janë tretur dhe rindërtuar për të arritur një pamje të qartë qelqi. Ajo gjithashtu strehon një kompleks privat të rehabilitimit dhe shëndetësor.

Në vitin 2010 u propozua me sukses që në historinë e afërt Minierës së kripës Bochnia (miniera më e vjetër e kripës në Poloni) t'i shtohet listës së vendeve Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Dy minierat e kripës simotra tani shfaqen së bashku në listën e vendeve të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s si "Minierat mbretërore të kripës Wieliczka dhe Bochnia".^[6] Në vitin 2013, vendi i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s u zgjerua me shtimin e Kështjellës Żupny.

Në vitin 1995, Preisner's Music, një pjesë e muzikës filmike nga kompozitori polak Zbigniew Preisner, u regjistrua nga Sinfonia Varsovia në kishën e minierës Wieliczka. Shpesh thuhet se kisha ka akustikë më të mirë në Evropë.^[7]

• Miniera e kripës Bochnia, në jugun e Plolonisë, Evropë qendrore

• Jerzy Grzesiowski, Wieliczka: kopalnia, muzeum, zamek (Wieliczka: the Mine, the Museum, the Castle), 2nd ed., updated and augmented, Warsaw, Sport i Turystyka, 1987, ISBN 83-217-2637-2.
• Christopher Kasparek, "Prus' Pharaoh and the Wieliczka Salt Mine," The Polish Review, 1997, no. 3, pp. 349–55.
• Christopher Kasparek, "Prus' Pharaoh: the Creation of a Historical Novel", The Polish Review, vol. XXXIX, no. 1, 1994, pp. 45–50.
• Bolesław Prus, Wczoraj–dziś–jutro: wybór felietonów (Yesterday–Today–Tomorrow: a Selection of Newspaper Columns, selected, edited, and with foreword and notes, by Zygmunt Szweykowski), Warsaw, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973, pp. 34–49.
• Zygmunt Szweykowski, Twórczość Bolesława Prusa (The Works of Bolesław Prus), second edition, Warsaw, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
• Marek Żukow-Karczewski, Pięknem urzeczeni (trzy zapomniane relacje) / Enchanted by beauty (three forgotten relations), "Aura" - A Monthly for the Protection and Shaping of Human Environment, no. 1, 1998, p. 17-19.

• Miniera e kripës Wieliczka - Faqja zyrtare e internetit
• Wieliczka kripa e Tokës/
• Video turne të minierës
• Cracow Salt-Works Museum in Wieliczka (plani i minierës)
• Miniera e kripës Wieliczka pranë Kraków në Poloni
• Wieliczka Salt Mine Tour Arkivuar 29 prill 2013 tek Wayback Machine
• Air Pollution Intrusion into the Wieliczka Salt Mine
• "A Piece of Salt that Weighs 200 Tons"
• https://muzeum.wieliczka.pl/en

49°58′59″N 20°03′21″E / 49.9830391°N 20.0557309°E / 49.9830391; 20.0557309