Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve
Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve[1] (Turqisht: Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı), është një festë kombëtare e përvitshme turke e festuar më 19 maj për të përkujtuar zbarkimin e Mustafa Qemalit në Samsun më 19 maj 1919, e cila konsiderohet si fillimi i Luftës së Pavarësisë Turke në historiografinë zyrtare.
Përkujtimi i Ataturkut, Dita e Rinisë dhe Sporteve | |
---|---|
Emri zyrtar | 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı |
Gjith. thiret | Dita e Rinisë dhe Sportit |
Vëzhguar nga | Turqia Stampa:Country data Northern Cyprus Qiproja Veriore |
Rëndësia | Zbarkimi i Mustafa Qemalit në Samsun më 19 maj 1919, i cili konsiderohet si fillimi i luftës për pavarësi turke. |
Data | 19 maj |
Frekenca | vjetor |
Historia
Festivali i Gjimnastikës
“Festivali i parë i gjimnastikës” (İdman Bayramı) u mbajt në livadhin sportiv të Kadıköy İttihad Sports (Klubi i Bashkimit deri në vitin 1915) nga Erkek Muallim Mektebi (Kolegji i mësuesve për djem) me ndërmarrjen personale të Selim Sirri Bey (Tarcan),[2] i cili në atë kohë ishte Inspektor i Ministrisë së Arsimit të Perandorisë Osmane. Sipas disa burimeve, ajo u mbajt më 12 maj 1916, si për Faik Reşit Unat, në maj 1916, si për vetë Selim Sırrı Tarcan, më 29 prill 1916.[3] Selim Sirri Beu kishte sjellë një partiturë të muzikës popullore suedeze të titulluar Tre trallande jäntor ("Tri vajza që këndojnë") dhe të mbledhur nga Felix Körling.[4] Kjo muzikë popullore u bë "Dağ Başını Duman Almış" marşı me tekst turk të shkruar nga Ali Ulvi Bey (Elöve) në vitin 1917[5] dhe kënduar në këtë festival për herë të parë.[6]
Zbarkimi i Mustafa Qemalit në Samsun
Fahrî Yâver-i Hazret-i Şehriyâri[dn 1] Mirliva Mustafa Qemal Pasha u caktua si inspektor i Inspektoratit të Trupave të Ushtrisë së Nëntë më 30 prill 1919,[7] i ngarkuar për të mbikëqyrur shpërbërjen e Ushtrisë Osmane të kërkuar nga Traktati i Sèvres dhe u largua nga Stambolli, me stafin e tij në bordin e avullores SS Bandırma për në Samsun. Pasi zbarkoi në Samsun më 19 maj, Mustafa Kemal filloi Lëvizjen Kombëtare Turke në kundërshtim me urdhrat e tij, një akt që do të çonte në Luftën për Pavarësi Turke dhe përfundimisht shpalljen e Republikës së Turqisë më 1923.[8]
Mustafa Qemali dhe stafi i tij u larguan nga Samsun më 24 maj për të transferuar selinë e tyre në fshatin Karageçmiş të rrethit Havza. Sipas Hamza Eroğlu, ata kënduan marshimin Dağ Başını Duman Almış ndërsa marshonin nga Samsun në Havza,[9] dhe sipas Şevket Süreyya Aydemir, ata gjithashtu e kënduan këtë këngë pasi u larguan nga Havza për të shkuar në Amasya.[10]