Sistemi politik
Në shkencat politike, një sistem politik nënkupton llojin e organizatës politike që mund të njihet, vëzhgohet ose deklarohet ndryshe nga një shtet . [1]
Ai përcakton procesin për marrjen e vendimeve zyrtare të qeverisë . Zakonisht ai përfshin sistemin ligjor dhe ekonomik qeveritar, sistemin social dhe kulturor dhe sisteme të tjera specifike shtetërore dhe qeveritare. Megjithatë, kjo është një pamje shumë e thjeshtuar e një sistemi shumë më kompleks kategorish që përfshin pyetjen se kush duhet të ketë autoritet dhe çfarë duhet të jetë ndikimi i qeverisë mbi njerëzit dhe ekonominë e saj.
Llojet kryesore të sistemeve politike janë demokracitë, monarkitë dhe regjimet autoritare dhe totalitare me sisteme hibride të ndryshme. [2]
Përkufizimi
Sipas David Easton, "Një sistem politik mund të përcaktohet si ndërveprimet përmes të cilave vlerat shpërndahen në mënyrë autoritative për një shoqëri". [3]
Interesi sociologjik në sistemet politike është të kuptojë se kush e mban pushtetin brenda marrëdhënieve midis qeverisë dhe njerëzve të saj dhe si përdoret fuqia e qeverisë. Sipas profesorit të Yale, Juan José Linz, sot ekzistojnë tre lloje kryesore të sistemeve politike: demokracitë, regjimet totalitare dhe, ndërmjet këtyre dyve, regjimet autoritare (me regjime hibride ). [4] [5] Një sistem tjetër klasifikimi modern përfshin monarkitë si një entitet i pavarur ose si një sistem hibrid i tre kryesoreve. [6] Studiuesit në përgjithësi i referohen një diktature ose si një formë autoritarizmi ose totalitarizmi. [7] [8] [4] [9]