Ushtria Sekrete Armene për Çlirimin e Armenisë
Ushtria Sekrete Armene për Çlirimin e Armenisë ose shkurt ASALA (Armenisht: Հայաստանի Ազատագրութեան Հայ Գաղտնի Բանակ, ՀԱՀԳԲ, Hayasdani Azadakrut'ean Hay Kaghdni Panag, HAHKP) ishte një organizatë militante armene që funksiononte nga viti 1975[1] deri në vitet 1990.[2] Ajo u përshkrua si një organizatë terroriste nga disa burime,[3][4][5][6][7] dhe si një organizatë guerile[8][9][10][11] dhe e armatosur nga të tjerët.[12] ASALA u rendit si një organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara në vitet 1980.[13] Sulmet dhe atentatet e ASALA-s rezultuan në vdekjen e 46 personave dhe 299 të plagosur.
Synimi i deklaruar i ASALA-s ishte "të detyrojë qeverinë turke të pranojë publikisht përgjegjësinë e saj për gjenocidin armen në vitin 1915, të paguajë dëmshpërblime dhe t'i heqë territorin një atdheu armen".[14] Qëllimi kryesor i ASALA-s ishte të krijonte një Armeni të Bashkuar (ose "Armeninë e Madhe") që do të përfshinte gjashtë vilajetet e Perandorisë Osmane (Armeninë Perëndimore) dhe Armeninë Sovjetike.[15] Megjithëse traktati i Sèvres nuk u miratua kurrë, grupi u përpoq të kërkonte zonën (e quajtur Armenia Wilsoniane) që u ishte premtuar armenëve nga presidenti amerikan Woodrow Wilson në marrëveshjen e vitit 1920.[16]
Grupi mori mbështetje të konsiderueshme sekrete nga diaspora armene në Evropë dhe në Shtetet e Bashkuara.[17] Duke vuajtur nga skizmat e brendshme, grupi ishte relativisht joaktiv në vitet 1990, megjithëse më 1991 pretendoi një sulm të pasuksesshëm ndaj ambasadorit turk në Hungari. Motot e grupit ishin "Lufta e armatosur dhe linja e duhur politike janë rruga për në Armeni" dhe "Viva solidariteti revolucionar i njerëzve të shtypur!"
Grupi humbi përkrahjen dhe organizatën në vitin 1982 kur filloi pushtimi izraelitë në Liban. Organizata për Çlirimin e Palestinës (PLO) tërhoqi mbështetjen e tyre dhe u kaloi materialeve shërbimeve të inteligjencës franceze më 1983, duke detajuar operativët ASALA. Themeluesi i ASALA-s Hagop Hagopian u vra më 1988 në Athinë. Sipas Nuri Gündeş, zyrtar i Organizatës Kombëtare e Inteligjencës (MİT), ASALA u shpërbë pas vrasjes së Hagop Hagopianit. Sipas burimeve turke, një arsye tjetër është se mbështetja financiare u tërhoq nga diaspora armene pas sulmit në Aeroportin Orly më 1983.[18] Sulmi më i fundit i ASALA-s u zhvillua në Bruksel më 1997, ku një grup militantësh që pretendojnë të jenë ASALA bombarduan ambasadën turke në qytet.[19] Organizata nuk është angazhuar në aktivitete militante që atëherë.[20]