Zef Mirdita
Zef Mirdita (Prizren, 13 mars 1936 - Zagreb, 4 prill 2016) ka qenë historian shqiptar, i laureuar nga Akademia Kroate e Shkencave si autor i punimit të shquar Vllehët në historiografi - Vlasi u historiografiji.[1][2]
Biografia
Zef Mirdita shkollën fillore e kreu në Prizren, ndërsa gjimanzik klasik, respektivisht interdioqezian, në Pazin dhe në Zagreb. Në Fakultetin Katolik Teologjik në Zagreb, më 1958, apsolvoi Filozofinë. Në vitin shkollor 1959/60 u regjistrua në Fakultetin Filozofik të Universitetit të Zagrebit – Dega e Historisë.[3]
Nga viti shkollor 1961/62 ishte demonstrator në Katedrën për Histori Kroate te prof. dr. Jaroslav Sidak. Qysh si student i vitit të tretë dhe të katërt ligjëroi lëndën e Historisë në gjimnazin e mbrëmjes “Ise Krsnjavoga” në Zagreb. Diplomoi më 8 korrik të vitit 1965.[4]
Pas kthimit në Prizren, më 8 shkurt të vitit 1966, punoi profesor në gjimnaz, në shkollën e mesme të muzikës dhe në shkollën e mesme të mjekësisë, ku ligjëroi histori, sociologji, gjuhë latine dhe gjuhë frënge, në paralelet me mësim në gjuhën shqipe, serbe dhe turke.
Nga 1 janari i vitit 1967 kaloi në Prishtinë si asistent në Katedrën e Historisë, Dega e Historisë Antike, dhe më 3 nëntor 1972 doktoroi në Fakultetin Filozofik të Zagrebit me temën "Dardanët dhe Dardania në antikitet" (Dardanci i Dardanija u antici).
Më 3 prill 1991 u zgjodh anëtar me korrespondencë i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës. Nga 1 marsi i vitit 1993 ka punuar si këshilltar shkencor në Institutin Kroat të Historisë, ku ka udhëhequr projektin “Vllehët – popullate e vjetër ballkanike që nga fillet historike deri më sot" (Vlasi – starobalkansko stanovnistvo od povisjene pojave do danas).
Përveç dhjetë librave në shqip, shqip-gjermanisht dhe në kroatisht, botoi në gjuhën shqipe, kroate, frënge, angleze, gjermane dhe italiane, në revistat shkencore të vendit dhe të huaja, mbi 100 studime, shqyrtime dhe punime – artikuj, recensione, kritika, shënime, polemika, etj., po ashtu përktheu disa libra nga kroatishtja në shqip dhe nga shqipja në kroatisht.
Më 16 qershor 2004, Alfred Moisiu, kryetar i Republikës së Shqipërisë e dekoroi me shpërblim për kontributin e dhënë albanologjisë dhe për përfaqësim të denjë të komunitetit shqiptar në Republikën e Kroacisë. Më 29 prill 2005, u laureua me shpërblimin e Akademisë Kroate të Shkencave dhe Arteve për librin me titull “Vllehët në historiografi" (Vlasi u historiografiji), i cili u shpall libër i vitit 2004.
Më 21 dhjetor 2011, me rastin e 75 vjetorit të lindjes, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë e Republikës së Kosovës e shpalli shkencëtar të vitit 2011.Prof. dr. Zef Mirdita, thuajse deri në fund të jetës së tij, ia kushtoi studimit për Dardaninë dhe iliricitetin e Kosovës në antikitet.[5]
Me rastin e përvjetorit të tetë të Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga, e ka dekoruar atë me Medaljen Presidenciale të Meritave.[6]
Publikime
- Dardanët dhe Dardania në kohën antike (1972)
- Prejardhja e dardanëve (1973)
- Ilirët dhe etnogjeneza e popullit shqiptar (1975)
- Studime dardane (1979)
- Antroponia e Dardanisë në kohën romake (1981)
- Terminologjia biblike në përkthimin e Kristoforidhit (1985)
- Elementet religjiozë në poezinë e Ndre Mjedës (1987)
- Mitet dhe mitologjia në antike (1988)
- Aspekte teologjike në veprën e Pjetër Bogdanit (1989)
- Katolicizmi dhe ortodoksia shqiptare (1990)
- Historia e kishës në popullin shqiptar (1994)
- Krishtënizmi ndër shqiptarë (1998)
- Religjioni dhe kultet e dardanëve dhe Dardanisë në antike (2001)
- Vllahët në historiografi (2004)