Śmierć George’a Floyda
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Śmierć George’a Floyda – zdarzynie, do jakigo doszło 25 mŏja 2020 roku we Minneapolis we sztacie Minnesota we Zjednoczōnych Sztatach, we czasie kerygo śmierć pōniōs 46-letni Afroamerykōnin George Floyd. Informacyjŏ ô jego śmierci wywołała masowe zburzki i protesty.
George Floyd
George Perry Floyd Jr. – narodzōny 14 paździyrnika 1973 we Fayetteville we Pōłnocnyj Karolinie Afroamerykōnin. We 2014 roku przekludziōł sie do Minneapolis. Miyszkoł we przedmieściu St. Louis Park.
We przeszłości Floyd mioł pŏrokrotnie niyprzileżytości z prawym: we 2002 przepyndziōł 30 dni we hereszcie za raub, we 2005 przepyndziōł 10 miesiyncy za posiadanie kokajiny, a we 2009 ôstoł skŏzany na 5 lŏt wiynziyniŏ za dokōnany we 2007 kwalifikowany rozbōj[1][2].
Zdarzynie
Derek Chauvin, policyjōn zawołany na plac rzekōmego przestympstwa[3], skuł kajdankami George’a Floyda, a potym bez pŏrã minut przyciskoł jego gnyk klinym do ziymie a ignorowoł bachtaniŏ chopa, kery niy mōg dychać, co dokludziyło do jego śmierci. Policyjōn klynczoł na podyjzdrzanym bez 8 minut i 46 sekund, z czego bez 2 minuty i 53 sekundy Floyd bōł już niyprzitōmny. We zdarzyniu brało udzioł jeszcze trzech inkszych policyjōnōw – J. Alexander Kueng trzimoł Floyda za pleca, Thomas K. Lane za nogi, a zajściu prziglōndoł sie Tou Thao[4][5][6][7][8].
Zdarzynie ôstało nagrane mobilniŏkami bez przechodniōw i ôpublikowane we mydiach społecznościowych[9]. Pretekstym do zawołaniŏ policyje było rzekōme użycie bez Floyda fałesznego banknotu dwudziestodolarowego we pobliskim sklepie. Policyjŏ wydała poświadczynie, że podyjzdrzany ôdkŏzoł ôpuszczyniŏ auta na klarowne nakŏzanie policyjōna. Podle policyjnego reportu, przirychtowanego na nagraniu z kamery we radyjŏwozie Keunga i Lane’a, Floyd „niy ôpuściōł dobrowolnie wozidła i szamotał sie z funkcjōnariuszami, naschwŏl padanjōnc na ziymiã, przi gŏdaniu, że niy wejdzie do auta i ôdkazowoł stōniŏ”[10][11][12][13]. Nagraniŏ ze mōnitōringu pobliskij restauracyje skazujōm na sporny ciōng zdarzyń – podle nich, Floyd w czasie eskortowanijŏ do radyjŏwoza dwukrotnie upŏd[14][15]. Nagraniŏ świŏdkōw, w kerych George wielokrotnie powtŏrzoł słowa: „Bachtōm”, „Niy mogã dychać” i „Niy zabijej mie” wartko rozprzestrzyniły sie we mydiach społecznościowych i informacyjnych[9]. Wszyjscy funkcjōnariusze bierōncy udzioł we zajściu dalszego dnia ôstali zwolniyni z roboty[16].
Protesty i zburzki
26 mŏja we aglomeracyji Minneapolis-Saint Paul napoczły sie protesty we zwiōnzku ze śmierciōm Floyda, kery stoł sie jednym ze niyuzbrojōnych Afroamerykōnōw, kerzi zginyli w eczasie interwyncyje policyje. Przōdzi miały ône pokojowy ciōng, wartko przekształciyły sie we zburzki, w czasie kerych wybito ôkna posterōnku i podpŏlono dwa sklepy, a mocka inkszych było raubowanych abo zniszczōnych. W czasie niykerych zajść z policyjōm użyto gazu łzawiōncego i guminowych kulōw[17][18].
We dalszych dniach zburzki i protesty były ôrganizowane we inkszych miastach Zjednoczōnych Sztatōw, a tyż za granicōm.
Miyndzynŏrodowe ryakcyje
Państwa, kerych przedstŏwiciele wyraziyli solidarność ze protestujōncymi: