ที่ราบสูงทิเบต

ที่ราบสูงทิเบต (อังกฤษ: Tibetan Plateau; ทิเบต: བོད་ས་མཐོ།, ไวลี: bod sa mtho) มีอีกชื่อว่า ที่ราบสูงชิงไห่–ทิเบต^[1] ที่ราบสูงชิง–ซ่าง^[2] (จีน: 青藏高原; พินอิน: Qīng–Zàng Gāoyuán) หรือในประเทศอินเดียว่า ที่ราบสูงหิมาลัย^[3][4] เป็นที่ราบสูงกว้างใหญ่ในเอเชียกลาง^[5][6][7][8] และเอเชียตะวันออก^{[9][10][11][12]} ในจีนตะวันตกกินพื้นที่เขตปกครองตนเองทิเบตส่วนใหญ่ มณฑลชิงไห่ส่วนใหญ่ มณฑลยูนนานตะวันตกเฉียงเหนือ มณฑลเสฉวนฝั่งตะวันตก และมณฑลกานซู่ตอนใต้ ส่วนแคว้นอินเดียกินพื้นที่ในลาดักกับLahaul และ Spiti (หิมาจัลประเทศ) และประเทศภูฏาน ที่ราบสูงนี้กินพื้นที่จากเหนือลงใต้ประมาณ 1,000 กิโลเมตร (620 ไมล์) และจากตะวันออกไปตะวันตก 2,500 กิโลเมตร (1,600 ไมล์) ด้วยพื้นที่ 2,500,000 ตารางกิโลเมตร (970,000 ตารางไมล์) ทำให้เป็นที่ราบสูงที่ใหญ่ที่สุดและสูงที่สุดในโลกที่อยู่เหนือระดับน้ำทะเล (ประมาณห้าเท่าของประเทศฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่)^[13] ซึ่งด้วยความสูงเฉลี่ยมากกว่า 4,500 เมตร (14,800 ฟุต) และล้อมรอบด้วยเทือกเขาที่มียอดเขาสองแห่งคือยอดเขาเอเวอเรสต์และเค2 ทำให้ที่ราบสูงทิเบตมักถูกเรียกเป็น "หลังคาโลก"

ที่ราบสูงทิเบต
青藏高原 (Qīng–Zàng Gāoyuán, ที่ราบสูงชิงไห่–ทิเบต)
ที่ราบสูงทิเบตตั้งอยู่ระหว่างเทือกเขาหิมาลัยทางตอนใต้กับทะเลทรายทากลามากันทานตอนเหนือ (ภาพประกอบ)
ข้อมูลเชิงขนาด
ยาว	2,500 กม. (1,553 ไมล์)
กว้าง	1,000 กม. (621 ไมล์)
พื้นที่	Invalid unit
ข้อมูลทางภูมิศาสตร์
ที่ราบสูงทิเบตและพื้นที่ล้อมรอบในความสูงเหนือ 1600 เมตร
ที่ตั้ง	จีน (ทิเบต, มณฑลชิงไห่, มณฑลเสฉวนตะวันตก, มณฑลยูนนานตอนเหนือ, ซินเจียงตอนใต้, มณฑลกานซู่ตะวันตก) อินเดีย (ลาดัก, Lahaul และ Spiti) ปากีสถาน (กิลกิต-บัลติสถาน) เนปาล (เนปาลเหนือ) ภูฏาน ทาจิกิสถาน (ทาจิกิสถานตะวันออก) คีร์กีซสถาน (คีร์กีซสถานใต้)
พิกัดเทือกเขา	33°N 88°E / 33°N 88°E / 33; 88

ที่ราบสูงทิเบตเป็นต้นน้ำของที่ราบลุ่มแม่น้ำส่วนใหญ่ในบริเวณล้อมรอบ บริเวณนี้มีธารน้ำแข็งหมื่นกว่าแห่งและลักษณะทางภูมิศาสตร์กับระบบนิเวศอื่น ๆ ที่ทำหน้าที่เป็น "หอเก็บน้ำ" และรักษาน้ำท่า ทำให้บางครั้งมีการเรียกบริเวณนี้ว่า ขั้วโลกที่สาม เพราะมีทุ่งน้ำแข็งที่มีน้ำจืดสำรองขนาดใหญ่นอกเขตขั้วโลก ผลกระทบจากภาวะโลกร้อนในที่ราบสูงทิเบตทำให้มีความสนใจในทางวิทยาศาสตร์อย่างเข้มข้น^{[14][15][16][17]}