Mehmed Baha Pars

Mehmed Baha Pars (1877, Bursa - 25 Ekim 1953, Bursa), Türk besteci. Hazırladığı Âlem-i Musiki adlı dergi, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ilk Osmanlıca müzik dergisi olmuştur. Aynı zamanda kendisi, operet besteleyen ilk Türk bestecidir.[1]

Mehmed Baha Pars
Mehmed Baha Bey, 1900'ler
Genel bilgiler
Doğum1877
Bursa, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm25 Ekim 1953 (76 yaşında)
Bursa, Türkiye
MesleklerBesteci
ÇalgılarKeman, piyano, ud, viyola ve viyolonsel
İlişkilerHatice Selma (İris)
Bedreddin Baha
Umur Baha

İlk yılları

1877 yılında, Bursa'nın Karaşeyh mahallesinde, Şeyh Hacı Baha Efendi ile Halime Hanım'ın oğlu olarak doğdu.[2][3] Babası ölünce kendisi de şeyh oldu.[2] Bursa İdadisi'ni tamamlamasının ardından gittiği İstanbul'da, öğrenim gördüğü Aksaray'daki Darüttedris Mektebi'ni 1897 yılında bitirdi.[3] 1902'de ise Beyoğlu'ndaki Alyans İzraelit'ten (Alliance Israélite) mezun oldu.[3] Doğduğu yer olan Bursa'ya döndüğünde şeyhlik görevinin yanında kentteki müzik hareketinin öncülerinden biri oldu.[1]

Müzik ve diğer çalışmaları

Keman, piyano, ud, viyola ve viyolonsel çalabilen Mehmed Baha Bey, operet besteleyen ilk Türk oldu.[1] 1 Ekim 1919'da, Osmanlı İmparatorluğu'nda yayımlanan ilk Osmanlıca müzik dergisi olan Âlem-i Musiki'yi çıkardı.[1] On beş günde bir yayımlanan bu dergi, ancak on altı sayı yayımlanabildi ve 1920 yılının mayıs ayında yayımı sonlandırıldı.[1][2]

On iki yıl boyunca Vilayet Matbaası'nda müdürlük ve yazarlık yaptı.[1][2] Bir yandan da Bursa Sanat Mektebi'nde Fransızca ve tarih, Bursa Darüleytamı ve Bursa Lisesi'nde müzik dersleri verdi.[1][2] Çeşitli okullarda müzik dersi veren Pars, 1 Temmuz 1943'te emekli oldu.[2]

25 Ekim 1953'te, 76 yaşındayken Bursa'da öldü ve cenazesi Emir Sultan Mezarlığı'na defnedildi.[2]

Ailesi

Mehmet Baha Pars'ın kardeşlerinden Hakkı Baha Bey, cumhuriyet döneminin eğitimcilerindendi.[1] 1885'te dünyaya gelen bir diğer kardeşi Muhittin Baha, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvâ-yi Milliye komutanlarından biri olmuş ve Bursa ile çevresinde Yunan birliklerine karşı savaşmıştı.[1] Sonraları ise Bursa Barosu'nu kurmuş ve 18 sene boyunca milletvekilliği yapmıştı.[1]

Mehmed Baha Bey, II. Abdülhamit'in özel gelir-giderlerini idare eden Edip Bey'in kızı Nilüfer Hanım ile evliydi.[4] Çiftin Hatice Selma (İris), Bedreddin Baha ve Umur Baha adlarında üç çocukları vardı.[4] Umur Baha, sonraları Devlet Operası korosunda da soprano olarak görev alan bir müzisyen oldu.[4]

Kaynakça

  • Çetintaş, Burak (Kasım 2011). "Müzik bu ailenin genlerinde var". NTV Tarih, 34. sayı.