Mahrem
Mahrem, İslâm'da evlenilmesi haram olan (nikâh düşmeyen) kişi.[1][2] Mahrem sözcüğü Arapça haram (yasaklanmış) kökünden gelir.[1] Mahrem olmayan kimselere (evlenilebilen kimselere) nâmahrem denir.[3] Nâmahrem sözcüğü Türkçede yabancı, el anlamında da kullanılır.[3]
İslâm'da mahremiyet durumu ikiye ayrılır: sürekli mahremlik ve geçici mahremlik. Mahrem kavramı gündelik kullanımda daha çok birinci grubu kastetmek için kullanılır. Kadınların mahremlerin yanında örtünmeleri ile ilgili -başlarını ve kollarını açabilmek gibi- çeşitli kolaylıklar mevcuttur.[1]
Sürekli mahremiyet
Evlenilmesine hiçbir zaman müsaade edilmeyen kimseler şunlardır:[1]
- Kanbağı olan akrabalardan torun, evlat, anne, baba, dede, nine, kardeş, teyze, dayı, hala, amca, yeğen
- Evlilik yoluyla edinilen (sıhrî) akrabalardan kaynana, kayınbaba, eşlerin başkalarından olan çocukları, evlatların eşleri
- Süt yoluyla edinilen akrabalardan süt anne; süt annenin eşi, annesi, babası, çocukları; kendisinin süt çocukları, süt kardeşleri ile eşinin süt çocukları ve torunları (süt fürû)
- Daha önce üç kere boşanmış kadınlar
Geçici mahremiyet
Geçici mahrem olan kimseler ile mahremliklerine neden olan durum ortadan kalktığında evlenilebilir. Bu kimseler şunlardır:[1]
- Bir başkasıyla evli kadınlar[Not 1]
- Gayrimüslim erkekler
- Müslüman, Yahudi ve Hristiyanlar (Ehl-i kitap) haricindeki kadınlar[Not 2]
- Eşin kızkardeşleri
- Eşin kardeşlerinin çocukları (evlilik bağıyla edinilen yeğenler)
- Eşin teyze ve halaları