Төрекмәнстан Совет Социалистик Республикасы
Төрекмәнстан Совет Социалистик Республикасы (төрекм. Түркменистан Совет Социалистик Республикасы, рус. Туркменская Советская Социалистическая Республика) — ССРБ республикаларының берсе. 1924 ел, 27 октябрь Урта Азиядә милли-территориаль бүленеш процессы буенча төзелә.
| Төрекмәнстан Совет Социалистик Республикасы төрекм. Түркменистан Совет Социалистик Республикасы рус. Туркменская Советская Социалистическая Республика | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Шигарь «Әхли юртларың пролетарлары, бирлешиң!» | |||||||||
| Гимн Төрекмәнстан Совет Социалистик Республикасы гимны | |||||||||
 | |||||||||
| Башкала | Ашкабад | ||||||||
| Акча берәмлеге | ССРБ сумы | ||||||||
| Мәйдан | 488,1 мең км² | ||||||||
| Халык | 3 533 925 кеше[1] (1989) | ||||||||
| Идарә итү төре | Совет республикасы | ||||||||
Башкаласы Ашкабад шәһәрендә урнашкан булган.
Тарих
ТССР 1924 елның 27 октябрендә элекке Төрекмән өлкәсе һәм Бохара һәм Харәзем Халык Шура Республикалары өлешләреннән оештырылган.
1990 елның 22 августында ТССР Югары шурасы суверенлык турында деклрацияне кабул итә. 1991 елның 27 октябрендә ТССР ЮШ бәйсезлек игълан итә.
Халык
| 1959[2] | 1970[3] | 1979[4] | 1989[1] |
|---|---|---|---|
| 1 516 375 | 2 158 880 | 2 758 786 | 3 533 925 |
Милли состав (1989): төрекмәннәр — 72,0 %, руслар — 9,5 %, үзбәкләр — 9,0 %, казакълар — 2,5 %, татарлар — 1,1 %, украиннар — 1,0 %.
Административ бүленеш
1987 елда Төрекмәнстан Совет Социалистик Республикасы составына 5 өлкә һәм Ашкабад шәһәре кергән[5].
Җитәкчеләр
- Иван Межлаук (1924–1926)
- Шәймәрдан Ибраһимов (1926–1928)
- Николай Паскуцкий (1928)
- Григорий Аронштам (1928–1930)
- Яков Попок (1930–1937)
- Яков Чубин (1937–1939)
- Михаил Фонин (1939–1947)
- Шаҗа Батыров (1947–1951)
- Сухан Бабаев (1951–1958)
- Җоматорды Караев (1958–1960)
- Балыш Гавәзов (1960–1969)
- Мөхәммтназар Гафуров (1969–1985)
- Сәфәрморат Ниязов (1985–1991)
Шулай ук карагыз
Искәрмәләр
 | Бу — мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп,  Википедия проектына ярдәм итә аласыз. |