Awrupanıñ Töş Tikşerenüläre Oyışması
Awrupanıñ Töş Tikşerenüläre Oyışması yäki ATTA, CERN (fransuzça Conseil Européenne pour la Recherche Nucléaire) - dönyanıñ yuğarı energiä fizikası iñ ere täcribäxänäse. Yış qına fransuz qısqartması kebek CERN (äyteleşe KERN, rusça TSERN) dip yörtelä.
Taswir
Awrupanıñ Töş Tikşerenüläre Oyışması Eswiçrä häm Fransiä çigendä, Jeneva yanında urnaşqan. CERN territoriäse ike töp mäydançıqtan tora.
Tizlätkeçlär kompleksı cir öslegendä (iske tizlätkeçlär Linac, PS) häm cir astında, 100 m tiränlegendä (zamança SPS, Zur adron kollayderı) urnaşqan.
Töp mäydançıq Eswiçrä şähäre Meyrin yanında urnaşqan.
Oyışma 1954 yılda oyışa, 1953 yılda Parijda nigez salu kileşüenä 12 il qul quya. Xäzerge waqıtta oyışmağa 20 il kerä, daimi räweştä 2500 keşe eşli, şulay uq 580 ildän 8000 fizik häm injener waqıtlıça eşli.
CERN il-äğzaları yıl sayın 990 mln. dollar tüli.
Äğzalar
| İl-äğza | iğänä | mln. CHF | mln.. EUR |
|---|---|---|---|
 Almaniä | 19,88 % | 218,6 | 144,0 |
 Frantsiä | 15,34 % | 168,7 | 111,2 |
 Böyekbritaniä | 14,70 % | 161,6 | 106,5 |
 İtaliä | 11,51 % | 126,5 | 83,4 |
 İspaniä | 8,52 % | 93,7 | 61,8 |
 Niderlandlar | 4,79 % | 52,7 | 34,7 |
 Şweytsariä | 3,01 % | 33,1 | 21,8 |
 Polşa | 2,85 % | 31,4 | 20,7 |
 Belgiä | 2,77 % | 30,4 | 20,1 |
 Şvetsiä | 2,76 % | 30,4 | 20,0 |
 Norvegiä | 2,53 % | 27,8 | 18,3 |
 Avstriä | 2,24 % | 24,7 | 16,3 |
 Gretsiä | 1,96 % | 20,5 | 13,5 |
 Daniä | 1,76 % | 19,4 | 12,8 |
 Finländiä | 1,55 % | 17,0 | 11,2 |
 Çexiä | 1,15 % | 12,7 | 8,4 |
 Portugaliä | 1,14 % | 12,5 | 8,2 |
 Macarstan | 0,78 % | 8,6 | 5,6 |
 Slovakiä | 0,54 % | 5,9 | 3,9 |
 Bolgariä | 0,22 % | 2,4 | 1,6 |
kerü statusında:
Küzätüçelär:
- Awrupa komissiäse
Hindstan
Rusiä Federatsiäse
AQŞ
Kanada- YUNESKO
Qıtay Xalıq Cömhüriäte
