Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Năm”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của 113.175.87.71 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của BacLuong
Unicodifying
Dòng 6:
Do [[độ nghiêng trục]] của Trái Đất, quá trình một năm chứng kiến sự thay đổi tuần tự của các mùa, được đánh dấu bởi những thay đổi về [[thời tiết]], các giờ ban ngày, thảm [[thực vật]] và khả năng [[sinh sản]] của chúng. Ở vùng ôn đới và ở xa địa cực, thường có bốn mùa được công nhận: [[mùa xuân]], [[mùa hè]], [[mùa thu]] và [[mùa đông]], về mặt [[thiên văn]] được đánh dấu bởi các điểm [[xuân phân]], [[hạ chí]], [[thu phân]] và [[đông chí]] của đường đi của Mặt Trời, mặc dù các mùa khí hậu có độ trễ so với các dấu hiệu thiên văn trên. Trong một số khu vực [[nhiệt đới]] và [[cận nhiệt đới]] chỉ có 2 mùa: [[mùa mưa]] với [[mùa khô]].
 
Một [[năm dương lịch]] là một khoảng thời gian xấp xỉ của chu kỳ quỹ đạo của Trái Đất trong một lịch cụ thể. Một năm trong [[lịch Gregory]] (cũng như trong [[lịch Julius]]) có 365 ngày (năm thường) hoặc 366 ngày (năm nhuận). Chiều dài trung bình của năm trong [[lịch Gregory]] (hiện đại) là 365,2425 ngày (có tính đến các quy tắc năm nhuận cho 1 thiên niên kỷ).
 
Từ "năm" cũng được sử dụng một cách lỏng lẻo cho các khoảng thời gian liên quan nhưng không giống hệt với [[năm thiên văn]] hoặc [[năm dương lịch]], chẳng hạn như các năm theo mùa, [[năm tài chính]] hoặc [[năm học]], v.v... Theo nghĩa mở rộng, năm có thể có nghĩa là chu kỳ quỹ đạo của bất cứ hành tinh nào: ví dụ, một "năm sao Hỏa" hoặc "năm sao Kim" là thời gian mà [[sao Hỏa]] hoặc [[sao Kim]] đi đủ một vòng quỹ đạo riêng. Thuật ngữ này cũng được áp dụng theo nghĩa rộng hơn cho bất kỳ thời gian dài hoặc chu kỳ nào, chẳng hạn như "Great Year".<ref>[[OED]], s.v. "year", entry 2.b.: "''transf.'' Applied to a very long period or cycle (in chronology or mythology, or vaguely in poetic use)."</ref>
Dòng 18:
 
== Ký hiệu ISO ==
Trong phụ lục thông tin, các tiêu chuẩn quốc tế ISO 80000-3 đề xuất chữ viết tắt '''a''' (tiếng Latin: ''annus'') để đại diện cho một năm hoặc 365 hoặc 366 ngày. Trong [[tiếng Anh]] sử dụng các từ viết tắt '''y''', '''yr''' (year) cho "''năm''" hoặc '''ya''' (year ago) cho "''năm trước đây''".
 
Các bội số của năm trong biểu diễn thời gian quá khứ hoặc tuổi, thường ký hiệu là:
Dòng 24:
* '''Ma''' tức ''Mega annum'';
* '''Ga''' tức ''Giga annum''.
Kèm theo, nhất là trong văn liệu tiếng Anh, có thể có chữ viết tắt '''BP''': ''before present'' có nghĩa là "trước đây", "trước ngày nay".
 
==Các loại năm khác==