ABU Robocon

Cuộc thi Sáng tạo Robot châu Á – Thái Bình Dương ABU, hay ABU Robocon, là cuộc thi chế tạo robot dành cho sinh viên các trường đại học, học viện và cao đẳng khối kĩ thuật của các nước trong khu vực châu Á và Thái Bình Dương do Hiệp hội Phát thanh Truyền hình châu Á -Thái Bình Dương (ABU) tổ chức mỗi năm 1 lần.

Cuộc thi là phiên bản mở rộng của NHK Robocon, một cuộc thi bắt đầu vào năm 1991 và chỉ dành cho các đội đến từ Nhật Bản. Từ năm 2002, nó trở thành cuộc thi thường niên mang tên ABU Robocon để cổ vũ cho phong trào sáng tạo robot của thanh niên trong khu vực. Mỗi nước được cử một đội là sinh viên của một trường đại học, học viện hay cao đẳng tham dự (riêng nước đăng cai tổ chức được cử hai đội). Trong đa số trường hợp, đội tham dự ABU Robocon được tuyển chọn từ cuộc thi trong nước do đài truyền hình thành viên tổ chức với cùng chủ đề.

Thể thức thi đấu

Mỗi năm cuộc thi có một chủ đề khác nhau, nhưng nói chung các đội thi phải sử dụng hai hoặc nhiều robot để hoàn thành nhiệm vụ. Một trong số các robot sẽ được điều khiển bằng tay trong khi các robot khác là tự động. Các robot tối ưu thường nặng hơn 10 kg và trải dài trên diện tích một mét vuông. Để chế tạo robot, các thí sinh (là những sinh viên chưa tốt nghiệp đại học) phải có kiến thức phong phú về lập trình, thiết kế cơ khí và thiết kế mạch điện tử.

Mỗi trận thi đấu diễn ra giữa hai đội, thường được đặt tên là đội đỏ và đội xanh. Sân chơi có dạng đối xứng và robot của cả hai đội xuất phát trong cùng một điều kiện (ngoại trừ Robocon 2015 sử dụng trò chơi đánh theo lượt dựa trên môn cầu lông).

Một trận đấu điển hình (ngoại trừ Robocon 2015) kéo dài trong 3 phút nhưng có thể dừng lại sớm hơn sau khi có 1 đội đạt được chiến thắng tuyệt đối và trận đấu sẽ dừng lại ngay lập tức. Nếu không có đội nào đạt được chiến thắng tuyệt đối thì đội nào có số điểm cao hơn sau 3 phút sẽ là đội chiến thắng.

Các phiên bản đầu tiên của Robocon có xu hướng nhấn mạnh tính cạnh tranh của trò chơi, trong đó những người chơi đạt được chiến thắng bằng cách sử dụng các chiến lược để triển khai robot của họ cũng như ngăn cản đối thủ đạt được mục tiêu. Chiến lược này rất đáng chú ý trong chiến thắng của Việt Nam tại ABU Robocon 2004 và 2006, hay chiến thắng của Trung Quốc tại ABU Robocon 2008. Để giảm thiểu các vấn đề phát sinh, các lần tổ chức sau này đã làm giảm tính chiến đấu và tập trung nhiều hơn vào công nghệ, thiết kế để khiến robot thực hiện các thao tác phức tạp, đòi hỏi các đội phải sáng tạo hơn trong việc thiết kế robot.

Năm 2023, sau 3 năm tạm dừng và biểu diễn gián tiếp do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 (riêng năm 2022 thi đấu gián tiếp), cuộc thi trở lại với thể thức thi đấu trực tiếp.

Tổ chức

Vòng chung kết

Các bước tổ chức một cuộc thi ABU Robocon bao gồm:

Nước chủ nhà công bố chủ đề của cuộc thi trong năm tới các nước tham dự thông qua ABU. Thông thường chủ đề sẽ được công bố vào cuối kì ABU Robocon liền trước.
Các trường đại học, học viện lập kế hoạch thiết kế, chế tạo robot của mình để thi theo chủ đề đó.
Các đài truyền hình của các nước tổ chức cuộc thi trong nước để lựa chọn một đội đại diện duy nhất (hoặc hai đội, nếu là nước chủ nhà) và ghi hình quá trình chế tạo robot của đội đại diện cho nước mình gửi đến ban tổ chức cuộc thi năm đó.
Băng ghi hình cuộc thi và các băng ghi hình quá trình chế tạo robot của các đội tham dự sẽ được ban tổ chức gửi đến các đài truyền hình để phát sóng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Vòng loại khu vực Việt Nam (Cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam)

Vòng loại khu vực Việt Nam (Cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam) do Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) tổ chức với đơn vị thường trực là Ban Khoa giáo (VTV2).
Năm 2002 không có vòng loại miền, cả 17 đội lọt vào vòng chung kết. Từ năm 2003 đến 2023, 3 miền Bắc, Trung, Nam tổ chức vòng loại miền. 32 đội (riêng năm 2010 là 34 đội) đứng đầu từ 3 miền (một số năm chỉ có 2 miền Bắc và Nam khi khu vực miền Trung được phân vào 2 miền còn lại) tham gia vòng chung kết Cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam. Bắt đầu từ năm 2024, tất cả các đội đăng kí tham dự sẽ tham gia chạy thử để chọn 32 đội có thành tích trình diễn tốt nhất tham dự vòng chung kết Cuộc thi sáng tạo Robot Việt Nam (không tổ chức vòng loại miền).
Từ 2003, các đội thi tham dự vòng chung kết được chia thành 8 bảng đấu, mỗi bảng đấu có 4 đội (năm 2010 có 2 bảng đấu 5 đội do có tổng cộng 34 đội lọt vào vòng chung kết). 2 đội đứng đầu mỗi bảng đấu được đi tiếp. Các đội sau đó sẽ đấu loại trực tiếp cho tới khi tìm ra nhà vô địch.
Trong suốt thời gian phát sóng, vì đối tượng tham dự chương trình không hạn chế cho nên quán quân sau khi vô địch (và đội á quân, nếu ABU Robocon được tổ chức ở Việt Nam) có khoảng 2-3 tháng để nâng cấp robot và cải thiện chiến thuật để chuẩn bị cho vòng chung kết ABU Robocon.

Các lần tổ chức

Lần	Năm	Chủ nhà	Chủ đề	Đội vô địch/Trường đại học	Đội về nhì	Đội nhận giải ABU Robocon
1	2002	Tokyo	Chinh phục núi Phú Sĩ	Telematic Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh	Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc	Học viện Công nghệ Kanazawa
2	2003	Bangkok	Cầu mây chinh phục không gian	Naihoy Tamin 2002 V.2 Cao đẳng Công nghiệp và Giáo dục cộng đồng Sawangdandin	Viện Công nghệ Ladkrabang của vua Mongkut	Đại học quốc gia Chungnam
3	2004	Seoul	Cuộc hội ngộ của Ngưu Lang-Chức Nữ	FXR Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh	Đại học Khoa học và Công nghệ Tây Nam	Đại học Khoa học và Công nghệ Mông Cổ
4	2005	Bắc Kinh	Lửa thiêng rực sáng Trường Thành	RoboTech Đại học Tokyo	Đại học Khoa học và Công nghệ Bắc Kinh	Học viện Công nghệ cao Thành phố 10th of Ramadan
5	2006	Kuala Lumpur	Chinh phục đỉnh cao	BKPro Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh	Cao đẳng Công nghệ Samut Songkhram	Đại học Công nghệ Malaysia
6	2007	Hà Nội	Khám phá Hạ Long	Inspire Robot Team Đại học Giao thông Tây An	Học viện bách khoa kỹ thuật điện tử Surabaya	Đại học mùng 6 tháng 10
7	2008	Pune	Vươn tới bầu trời	Inspire Robot Team Đại học Giao thông Tây An	Học viện Công nghệ cao Thành phố 10th of Ramadan	Đại học Giao thông Tây An
8	2009	Tokyo	Nhịp trống khải hoàn	Dragon Team Học viện công nghệ Cáp Nhĩ Tân	Đại học Hồng Kông	Học viện công nghệ Cáp Nhĩ Tân
9	2010	Cairo	Thử tài xây dựng kim tự tháp cùng pharaoh	Fighters. UESTC Đại học khoa học điện tử & công nghệ Trung Quốc	Đại học Lạc Hồng	Học viện Công nghệ cao Thành phố 10th of Ramadan
10	2011	Bangkok	Loy Krathong, Tình bạn thắp sáng niềm vui	Luk Jao Mae Khlong Prapa The Limited Đại học Dhurakijpundit	Cao đẳng Công nghệ Kamphaengphet	Đại học Tokyo
11	2012	Hồng Kông	Hoà bình & Thịnh vượng	Dragon Team Đại học Khoa học điện tử và Công nghệ Trung Quốc	Đại học Lạc Hồng	Đại học Tokyo
12	2013	Đà Nẵng	Hành tinh xanh	HISHO Học viện Công nghệ Kanazawa	Đại học Lạc Hồng	Học viện bách khoa kỹ thuật điện tử Surabaya
13	2014	Pune	Gia đình robot	LH - NVN Đại học Lạc Hồng	Học viện Công nghệ Nagoya	Đại học Lạc Hồng
14	2015	Yogyakarta^[1]	Cầu lông	FR1 Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên	Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông	Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên
15	2016	Bangkok	Năng lượng sạch tái tạo thế giới	UTM Robocon Team Đại học Công nghệ Malaysia	Đại học Đông Bắc	Đại học Tokyo
16	2017	Tokyo	Chinh phục đĩa bay	LH - NICESHOT Đại học Lạc Hồng	Đại học Công nghệ Malaysia	Đại học Lạc Hồng
17	2018	Ninh Bình	Ném còn	LH - GALAXY Đại học Lạc Hồng	Đại học Đông Bắc	Đại học Tokyo
18	2019	Ulaanbaatar	Chia sẻ kiến thức	Phantom Dancer Đại học Trung văn Hương Cảng	Đại học Khoa học và Công nghệ Mông Cổ	Đại học Lạc Hồng
19	2020	Suva	Robot chơi bóng bầu dục 7 người	RoboTech Đại học Tokyo (Giải Nhất biểu diễn gián tiếp, hủy thi đấu trực tiếp)	Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông	Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (Bài thuyết trình hay nhất)
20	2021	Thanh Đảo	Ném mũi tên vào thùng	ITS RIOT Học viện công nghệ Sepuluh Nopember (Giải Nhất biểu diễn gián tiếp, hủy thi đấu trực tiếp)	Đại học Khoa học và Công nghệ Mông Cổ	Đại học Vũ Hán
21	2022	New Delhi	Lagori	Đại học Trung văn Hương Cảng (thi đấu gián tiếp)	Học viện công nghệ Sepuluh Nopember	Đại học Khoa học và Công nghệ Điện tử Trung Quốc
22	2023	Phnom Penh	Khám phá ngôi đền cổ	Toyohashi Robocons Đại học Công nghệ Toyohashi	Đại học Trung văn Hương Cảng	Đại học Công nghệ Toyohashi
23	2024	Quảng Ninh	Ngày thu hoạch

Trong các năm 2020 và 2021, giải thi đấu trực tiếp bị hủy do ảnh hưởng của Đại dịch COVID-19 và được chuyển sang hình thức biểu diễn gián tiếp. Năm 2022, cuộc thi được tổ chức dưới hình thức thi đấu gián tiếp.

Các nước vô địch

Nước	Số lần	Năm
Việt Nam	7	2002, 2004, 2006, 2014, 2015, 2017, 2018
Trung Quốc	5	2007, 2008, 2009, 2010, 2012
Nhật Bản	3	2005, 2013, 2020*, 2023
Thái Lan	2	2003, 2011
Hồng Kông	2	2019, 2022**
Malaysia	1	2016
Indonesia	1	2021*

* Biểu diễn gián tiếp. 2 mùa giải thi đấu trực tiếp bị hủy do ảnh hưởng của Đại dịch COVID-19.
** Thi đấu gián tiếp do một số quốc gia bị ảnh hưởng bởi Đại dịch COVID-19.

Thành tích theo quốc gia


Nước	Vô địch	Á quân	Hạng ba
Việt Nam	7 (2002, 2004, 2006, 2014, 2015, 2017, 2018)	3 (2010, 2012, 2013)	6 (2003, 2009, 2011, 2013, 2019, 2023)
Trung Quốc	5 (2007, 2008, 2009, 2010, 2012)	4 (2002, 2004, 2005, 2016, 2018)	4 (2005, 2006, 2019, 2023)
Nhật Bản	4 (2005, 2013, 2020*, 2023)	1 (2014)	9 (2002, 2002, 2003, 2008, 2009, 2012, 2016, 2017, 2018, 2020*)
Thái Lan	2 (2003, 2011)	3 (2003, 2006, 2011)	5 (2010, 2012, 2014, 2015, 2017)
Hồng Kông	2 (2019, 2022**)	4 (2015, 2009, 2020*, 2023)	1 (2005)
Malaysia	1 (2016)	1 (2017)	3 (2006, 2007, 2021*)
Indonesia	1 (2021*)	1 (2007)	6 (2008, 2011, 2013, 2014, 2015, 2016)
Mông Cổ		2 (2019, 2021*)	1 (2004)
Ai Cập		1 (2008)	1 (2010)
Hàn Quốc			2 (2004, 2007)
Campuchia			1 (2018)

Thành tích của Việt Nam

Nhà tài trợ

Tại Việt Nam

Toyota (2002 - 2016)
Oppo (2017 - 2019)
Chưa có nhà tài trợ (2023 - nay)

Chú thích

Liên kết ngoài

Tiếng Anh

Trang chính thức của ABU
Robocon Ấn Độ Lưu trữ 2014-07-02 tại Wayback Machine

Tiếng Nhật

Trang chính thức của Robocon

Tiếng Việt

[1]

Search