Antonio López de Santa Anna

(Đổi hướng từ Antonio Lopez de Santa Anna)

Antonio de Padua María Severino López de Santa Anna y Pérez de Lebrón (21 tháng 2 năm 179421 tháng 6 năm 1876), thường gọi là Santa Anna là một lãnh tụ chính trị và là nhà độc tài nổi tiếng của México. Ông đã tạo nên nhiều thay đổi tại Mexico, đặc biệt trong liên hệ với Tây Ban Nha. Ông lãnh đạo và chiến đấu chống Tây Ban Nha trong cuộc giải phóng giành độc lập cho Mexico. Sau đó Santa Anna lên làm tổng thống 11 lần không liên tục trong vòng hơn 22 năm.

Antonio López de Santa Anna
Santa Anna, k. 1853
Tổng thống thứ 8 của Mexico
Nhiệm kỳ
17 tháng 5 năm 1833 – 4 tháng 6 năm 1833
Tiền nhiệmValentín Gómez Farías
Kế nhiệmValentín Gómez Farías
Nhiệm kỳ
18 tháng 6 năm 1833 – 5 tháng 7 năm 1833
Tiền nhiệmValentín Gómez Farías
Kế nhiệmValentín Gómez Farías
Nhiệm kỳ
27 tháng 10 năm 1833 – 15 tháng 12 năm 1833
Tiền nhiệmValentín Gómez Farías
Kế nhiệmValentín Gómez Farías
Nhiệm kỳ
24 tháng 4 năm 1834 – 27 tháng 1 năm 1835
Tiền nhiệmValentín Gómez Farías
Kế nhiệmMiguel Barragán
Nhiệm kỳ
20 tháng 3 năm 1839 – 10 tháng 7 năm 1839
Tiền nhiệmAnastasio Bustamante
Kế nhiệmNicolás Bravo
Nhiệm kỳ
10 tháng 10 năm 1841 – 26 tháng 10 năm 1842
Tiền nhiệmFrancisco Javier Echeverría
Kế nhiệmNicolás Bravo
Nhiệm kỳ
4 tháng 3 năm 1843 – 8 tháng 11 năm 1843
Tiền nhiệmNicolás Bravo
Kế nhiệmValentín Canalizo
Nhiệm kỳ
4 tháng 6 năm 1844 – 12 tháng 9 năm 1844
Tiền nhiệmValentín Canalizo
Kế nhiệmJosé Joaquín de Herrera
Nhiệm kỳ
21 tháng 3 năm 1847 – 2 tháng 4 năm 1847
Tiền nhiệmValentín Gómez Farías
Kế nhiệmPedro María de Anaya
Nhiệm kỳ
20 tháng 5 năm 1847 – 15 tháng 9 năm 1847
Tiền nhiệmPedro María de Anaya
Kế nhiệmManuel de la Peña y Peña
Nhiệm kỳ
20 tháng 4 năm 1853 – 9 tháng 8 năm 1855
Tiền nhiệmManuel María Lombardini
Kế nhiệmMartín Carrera
Thông tin cá nhân
Sinh21 tháng 2 năm 1794
Xalapa, Veracruz, Phó Vương quốc Tân Tây Ban Nha (nay là Mexico)
Mất21 tháng 6 năm 1876 (82 tuổi)
Thành phố Mexico, Mexico
Nơi an nghỉPanteón del Tepeyac, Thành phố Mexico
Đảng chính trịĐảng Tự do
Phối ngẫuInés García
María de los Dolores de Tosta
Chữ ký

Tiểu sử

Thời ban đầu

Santa Anna sinh ngày 21 tháng 2 năm 1794 tại Xalapa thuộc Veracruz, cha là Antonio López de Santa Anna, mẹ ông tên Manuela Pérez de Lebrón, thuộc gia đình trung lưu sắc tộc Criollo. Cha ông làm tỉnh ủy cho chính quyền thực dân Tây Ban Nha tại Veracruz. Sau khi thôi học, Santa Ana đi làm cho một thương gia trong làng. Tháng 6 năm 1810 ông nhập ngũ, dưới chỉ huy của José Joaquín de Arredondo, tham chiến đánh dẹp các nhóm quân bản địa nổi dậy chống chính quyền. Trong nhiều năm, Santa Ana trung thành với Tây Ban Nha trong cuộc chiến giành độc lập của Mexico.

Quân sự

Năm 1811 Santa Ana bị tên bắn trúng tay trong một trận đánh dân bộ lạc bản địa Chichimec. Năm 1813 ông tham gia chiến trận tại Texas và được khen thưởng trong trận đánh tại Medina. Trong thời gian này Santa Ana học hỏi rất nhiều kinh nghiệm chiến trường từ Arredondo (những kinh nghiệm sau này được dùng trong Cách mạng Texas).

Trong những năm sau, Santa Ana tham gia dựng lập làng ở cho những người bị loạn lạc trong chiến tranh tại Veracruz. Cũng từ lúc này ông bắt đầu ghiền đánh bạc, một chứng ghiền đeo đuổi ông suốt đời.

Năm 1821, Santa Anna trở cờ chạy theo phe đối phương, tuyên bố trung thành với lãnh tụ phiến loạn, biệt danh Người Giải phóng ("El Libertador") Agustín de Iturbide (sau này lên ngôi Hoàng đế Mexico). Santa Anna nhanh chóng trổ tài quân sự, tham gia đánh đuổi quân Tây Ban Nha ra khỏi thành phố cảng Veracruz trong năm 1821 và được Iturbide phong chức tướng. Nhưng hai năm sau, năm 1823 Santa Anna lại chạy theo nhóm quân phiệt, đảo chính lật đổ Iturbide, là thành lập nền Cộng hòa Mexico. Sau đó ông lập kế thay thế tổng thống Manuel Gómez PedrazaVicente Guerrero.

Năm 1824 Santa Anna lên chức toàn quyền lãnh thổ Yucatán. Ông mưu tính tấn công chiếm Cuba (lúc đó còn thuộc Tây Ban Nha) nhưng không đủ tài chánh và lực lượng hỗ trợ.

Năm 1829 2,600 quân Tây Ban Nha do Isidro Barradas cầm đầu kéo sang để tái chiếm Mexico, nhưng vì phần lớn bị bệnh sốt vàng nặng nên bị Santa Anna kéo quân ra đánh đại bại tại Tampico. Tây Ban Nha từ đó bỏ cuộc không muốn thôn tính Mexico nữa. Santa Anna được mệnh danh anh hùng dân tộc, ông tự hào đặt biệt hiệu cho mình là "Kẻ thắng trận Tampico", "Người cứu độ Đất mẹ", và lúc nào cũng chú ý tỏ phong thái hoàng phái.

Tham khảo

  • (tiếng Tây Ban Nha) José Manuel Villalpando César, Las balas del invasor, Miguel Angel Porrua; ISBN
  • Roberts, Randy & Olson, James S., A Line in the Sand, Simon & Schuster; ISBN
  • Jackson, Jack & Wheat, John, Almonte's Texas, Texas State Historical Assoc.; ISBN
  • Anderson, Fred & Cayton, Andrew, The Dominion of War, Viking Press; ISBN
  • Crawford, Ann F.; The Eagle: The Autobiography of Santa Anna; State House Press; ISBN
  • Santoni, Pedro; Mexicans at Arms-Puro Federalist and the Politics of War; TCU Press; ISBN
  • Borroel, Roger (2nd edition, 2002), The Texas Revolution of 1836, La Villita Publications, ISBN 1-928792-09-X

Liên kết ngoài