Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh

bài viết danh sách Wikimedia

Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh là chức vụ đứng đầu Ban Chấp hành Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một trong những chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị tại Việt Nam, vì vậy Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh theo thông lệ cũng nắm giữ chức Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam.

Chức vụ Bí thư Thành ủy được Bộ Chính trị chỉ định, Phó Bí thư Thành ủy được Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố bầu ra trong số các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy. Quyền hạn và trách nhiệm của Bí thư Thành ủy theo quy định của Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam.

Lịch sử hình thành

Sau Hội nghị hợp nhất các tổ chức Cộng sản để thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, tại Nam Kỳ, một Hội nghị thống nhất các tổ chức Cộng sản ở Nam Kỳ được tổ chức ngày 24 tháng 2 năm 1930, đã bầu ra Ban lâm thời Chấp ủy của Đảng, do Ngô Gia Tự (bí danh là Bách) làm Bí thư, trụ sở đặt tại đường Kichiner - Grimaud (nay là đường Nguyễn Thái Học - Phạm Ngũ Lão), chịu trách nhiệm hợp nhất các tổ chức Cộng sản tại Nam Kỳ.

Cuối năm 1930, chính quyền thực dân phát hiện hoạt động thống nhất các tổ chức Cộng sản nên đã ra tay trấn áp. Nhiều lãnh đạo bị bắt, gồm cả Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ Ngô Gia Tự và Bí thư Thành ủy Chợ Lớn Lê Quang Sung. Tháng 2 năm 1931, các đảng bộ Thành ủy Sài Gòn, Chợ Lớn đều bị giải tán, trực thuộc trực tiếp Xứ ủy Nam Kỳ.

Tháng 4 năm 1931, chính quyền Pháp hợp nhất thành phố Sài Gòn và thành phố Chợ Lớn thành một đơn vị hành chính mới gọi là Khu Sài Gòn - Chợ Lớn. Tháng 4 năm 1932, Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn được tái lập. Các Tỉnh ủy Gia Định, Chợ Lớn được duy trì cho đến tận năm 1954.

Lãnh đạo qua các thời kỳ

Trước năm 1976, tên gọi cũng như địa giới của các đơn vị hành chính mà hiện nay là Thành phố Hồ Chí Minh có thay đổi khá nhiều, và địa dư qua các thời kỳ cũng không trùng khít với khu vực thành phố Hồ Chí Minh hiện nay. Do điều kiện lịch sử, các chức vụ đứng đầu Đảng bộ cũng không được liên tục, thường xuyên bị gián đoạn[1]. Mãi sau năm 1976, địa giới hành chính ổn định, các đơn vị hành chính cũng được hợp nhất, chức vụ Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh mới ổn định cho đến nay.

Liên Tỉnh ủy Gia Định - Chợ Lớn

HìnhTênTên khác
Bí danh
Bắt đầuKết thúcChức vụ
Châu Văn LiêmGiáo LiêmTháng 2/19304/5/1930Bí thư liên Tỉnh ủy Gia Định - Chợ Lớn

Tỉnh ủy Gia Định

HìnhTênTên khác
Bí danh
Bắt đầuKết thúcChức vụ
Lê Trọng MânKhôiTháng 3/1930Tháng 6/1930Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Gia Định
Nguyễn Chí DiểuGiữa 1930Tháng 9/1930Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Nguyễn Văn TâyThanh SơnTháng 9/1930Tháng 2/1931Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Võ Văn NgânXú, MậpCuối 1931Tháng 4/1932Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Võ Văn TầnGià TầnTháng 4/1932Tháng 6/1936Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Bùi Văn NgữBảy Suyễn, Bảy XuyếnTháng 6/1936Cuối 1939Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Lê Văn KhươngMười ĐenCuối 1939Cuối 1940Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Bùi Văn ChâuLưu Dự Châu, Giáo ChâuTháng 3/194128/7/1941Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Nguyễn Văn XưởngGiữa 19411942?Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Từ năm 1943, tồn tại hai hệ thống Đảng bộ dưới sự lãnh đạo của nhóm Tiền Phong và nhóm Giải Phóng.
Huỳnh Văn ThớmBa Súng19421943?Bí thư Ban Cán sự Đảng tỉnh Gia Định
Phạm Văn BàngBa Bún, Ba BúngĐầu 19431944?Trưởng Ban cán sự Đảng tỉnh Gia Định
Huỳnh Văn ThớmBa Súng1944Tháng 9/1946Bí thư Tỉnh ủy Gia Định (Tỉnh ủy Giải Phóng)
Phạm Văn KhungBảy Khung, Thày ChùaTháng 5/1945Tháng 9/1946Bí thư Tỉnh ủy Gia Định (Tỉnh ủy Tiền Phong)
Năm 1946, hội nghị thống nhất hai Tỉnh ủy được tổ chức. Các cấp ủy vẫn hoạt động riêng rẽ cho đến năm 1947.
Trần Văn ThớiTháng 9/1946Tháng 10/1947Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Phạm Văn ChiêuTháng 10/1947Tháng 6/1951Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Tháng 6 năm 1951, Ủy ban Kháng chiến Hành chính Nam Bộ sáp nhập tỉnh Gia Định với tỉnh Tây Ninh thành tỉnh Gia Ninh hay Gia Định Ninh.
Phạm Văn ChiêuTháng 6/1951Tháng 10/1951Bí thư Tỉnh ủy Gia Định Ninh
Tô KýHùm xámTháng 10/19511954Bí thư Tỉnh ủy Gia Định Ninh
Tháng 7 năm 1954, tỉnh Gia Định Ninh giải thể thành hai tỉnh Gia Định và Tây Ninh như cũ.
Phạm KhảiBa KaTháng 10/1954Tháng 7/1957Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Huỳnh Văn ThớmBa SúngTháng 7/1957Tháng 7/1957Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Đoàn Công ChánhSáu BảoTháng 7/19571957Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Nguyễn Trọng TuyểnBa Thi1957Tháng 7/1959Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Nguyễn Hồng ĐàoTư HồCuối 1959Đầu 1960Bí thư Tỉnh ủy Gia Định
Cuối năm 1959 đầu 1960, Trung ương Cục Miền Nam sáp nhập tỉnh Gia Định vào Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn thành Đặc khu Sài Gòn - Gia Định.

Tỉnh ủy Chợ Lớn

HìnhTênTên khác
Bí danh
Bắt đầuKết thúcChức vụ
Lê Quang SungLê HoànTháng 6/1930Tháng 11/1930Bí thư Tỉnh ủy lâm thời Chợ Lớn
Nguyễn Xuân LuyệnTháng 11/1930Tháng 3/1931Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Võ Văn TầnTháng 6/1931Cuối 1931Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Hồ Văn LongCuối 1931Đầu 1932Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Trương Văn BangBa BangTháng 10/19321933Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Trương Văn NhâmBa NhâmGiữa 1934Đầu 1935Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Nguyễn Văn Lộc19351936Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Nguyễn Đức HưngNăm thợ bạc, N.D.H1937Tháng 9/1939Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Dương Công NữHai Nữ1940Tháng 5/1941Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Trần Trung Tam1942Đầu 1942Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Nguyễn Văn Hoành19441945Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Hồ Văn LongĐầu 1946Tháng 4/1946Bí thư Ban Cán sự Đảng tỉnh Chợ Lớn
Tháng 4/1946Tháng 11/1946Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Trần Trung TamTháng 11/1946Tháng 2/1950Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Nguyễn Mạnh HoanHồng ChâuTháng 2/1950Tháng 6/1951Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Tháng 6 năm 1951, Ủy ban Kháng chiến Hành chính Nam Bộ sáp nhập tỉnh Chợ Lớn với tỉnh Bà Rịa thành tỉnh Bà Chợ.
Võ Văn KhánhTháng 6/1951Tháng 10/1951Bí thư Tỉnh ủy Bà Chợ
Đỗ Tất ThắngTháng 10/1951Tháng 7/1954Bí thư Tỉnh ủy Bà Chợ
Tháng 7 năm 1954, tỉnh Bà Chợ giải thể thành hai tỉnh Bà Rịa và Chợ Lớn như cũ. Tháng 9, một phần tỉnh Chợ Lớn sáp nhập với thành phố Sài Gòn thành Đặc khu Sài Gòn - Chợ Lớn.
Huỳnh Văn MộtÚt MộtTháng 2/19551956Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
Nguyễn Văn ChíSáu Chí1956Cuối 1956Bí thư Tỉnh ủy Chợ Lớn
(Tháng 8 năm 1957, tỉnh Chợ Lớn sáp nhập với tỉnh Tân An thành tỉnh Long An)

Thành ủy Sài Gòn

HìnhTênTên khác
Bí danh
Bắt đầuKết thúcChức vụ
Nguyễn Văn LợiHữu DũngTháng 3/1930Tháng 6/1930Bí thư Ban lâm thời Chấp ủy Đảng bộ Thành phố Sài Gòn
Trần NãoHuỳnh Quảng, Hoàng Tuyền, MinhTháng 6/1930Tháng 7/1930Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Tạ Đức ĐườngTháng 5/1932Tháng 10/1932Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Trương Văn BangBa BangTháng 5/1933Tháng 2/1934Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ kiêm Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Trần Văn ViTrần Phụng Vĩ, Dân Tôn Tử, Ba ViTháng 10/1934Tháng 5/1935Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Nguyễn Văn LộngChùaCuối 1935Đầu 1936Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Trương Văn NhâmBa NhâmĐầu 1936Cuối 1936Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Bùi Văn ThủJacqueCuối 1936Cuối 1936Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Nguyễn Văn NghiBa NghiĐầu 1937Đầu 1937Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Nguyễn Thị Minh KhaiNăm BắcĐầu 1937Tháng 7/1940Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Nguyễn Như HạnhTháng 8/1940Tháng 11/1940Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Từ đầu năm 1942, xuất hiện nhiều nhóm tự nhận là Thành ủy Sài Gòn.
Trần Trung TamĐầu 1942Tháng 9/1942Lãnh đạo Thành ủy Sài Gòn (tự nhận)
Hoàng Tế Thế19421942Lãnh đạo Thành ủy Sài Gòn (tự nhận)
Nguyễn Đức HuyQuới19421942Lãnh đạo Thành ủy Sài Gòn (tự nhận)
Phùng Văn Đôn19421942Lãnh đạo Thành ủy Sài Gòn (tự nhận)
Nguyễn OanhBạch Đằng lớn1942Cuối 1943Lãnh đạo Thành ủy Sài Gòn (tự nhận)
Bùi Văn DựBa Dự, Nguyễn ThanhCuối 1942Đầu 1943Bí thư Thành ủy Sài Gòn (tự nhận)
Từ năm 1943, tồn tại hai hệ thống Đảng bộ dưới sự lãnh đạo của nhóm Tiền Phong và nhóm Giải Phóng.
Nguyễn OanhBạch Đằng lớn1943Tháng 5/1945?Bí thư Ban Cán sự Thành Sài Gòn
Nguyễn Văn ChíTư ChíTháng 3/1945Tháng 5/1945Bí thư Thành ủy Chợ Lớn
Nguyễn Văn KỉnhThượng VũTháng 5/1945Tháng 9/1945Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Từ tháng 9 năm 1945 đến tháng 5 năm 1946, Thành ủy Sài Gòn cơ bản giải tán do các Thành ủy viên được phân tán để chỉ đạo Nam Bộ kháng chiến.
Nguyễn Thành ATháng 10 năm 1945Tháng 10 năm 1945Quyền Bí thư Thành ủy Sài Gòn (chưa nhận nhiệm vụ thì được đổi)
Phạm Văn LẫmPhạm Phong Lẫm1945Cuối 1945Bí thư Thành ủy Sài Gòn
Trịnh Đình TrọngTư PhúTháng 5 năm 1946Giữa 1947Bí thư Thành ủy lâm thời Sài Gòn
Nguyễn Văn LinhMười CúcGiữa 1947Tháng 4/1948Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Lê Văn SỹVõ SỹTháng 4/1948Tháng 10/1948Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Nguyễn HộTháng 10/1948Tháng 2/1949Quyền Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Tháng 2/1949Tháng 8/1950Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Tháng 8 năm 1950, Xứ ủy Nam Bộ tách Sài Gòn - Chợ Lớn thành Khu Đặc biệt trực thuộc Xứ ủy.
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 8/1950Cuối 1952Bí thư Đặc Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Trần Quốc ThảoĐồ Em, Năm HaiCuối 1952Cuối 1953Quyền Bí thư Đặc Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Nguyễn Văn KỉnhThượng VũCuối 1953Đầu 1954Bí thư Đặc Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Tháng 9 năm 1954, Xứ ủy Nam Bộ được tái lập và quyết định thành lập Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn.
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 9/1954Cuối 1956Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Trần Quốc ThảoNăm HaiCuối 1956Tháng 10/1957Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Nguyễn Ngọc ThanhTám TổCuối 1957Tháng 12/1958Quyền Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Võ Văn KiệtSáu Dân19591960Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Chợ Lớn
Năm 1960, Xứ ủy Nam Bộ đồng ý đề xuất hợp nhất Đảng bộ Khu Sài Gòn - Chợ Lớn và Tỉnh ủy Gia Định thành Khu Sài Gòn - Gia Định.
Võ Văn KiệtSáu Dân1960Tháng 4/1965Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Gia Định
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 4/1965Cuối 1965Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Gia Định
Võ Văn KiệtSáu DânĐầu 1966Tháng 10/1967Bí thư Khu ủy Sài Gòn - Gia Định
Tháng 10 năm 1967, Trung ương Cục Miền Nam thành lập Khu Trọng điểm trên cơ sở Khu Sài Gòn - Gia Định và các vùng đất lân cận.
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 10/1967Tháng 8/1968Bí thư Khu Trọng điểm
Tháng 8 năm 1968, Trung ương Cục Miền Nam tái lập Thành ủy Sài Gòn - Gia Định.
Võ Văn KiệtSáu DânTháng 8/1968Tháng 1/1971Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định
Trần Bạch ĐằngTám CaoTháng 1/1971Tháng 4/1972Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 4/1972Tháng 10/1973Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định
Mai Chí ThọNăm XuânTháng 10/1973Tháng 8/1975Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định
Võ Văn KiệtSáu DânTháng 8/1975Tháng 12/1975Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định (Thành phố Hồ Chí Minh)
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 12/1975Tháng 11/1976Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định (Thành phố Hồ Chí Minh)

Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh

HìnhTênTên khác
Bí danh
Bắt đầuKết thúcChức vụ
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 11/1976Tháng 4/1977Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Võ Văn KiệtSáu DânTháng 4/1977Tháng 12/1981Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Văn LinhMười CúcTháng 12/1981Tháng 10/1986Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Võ Trần ChíHai ChíTháng 10/1986Tháng 5/1996Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Trương Tấn SangTư SangTháng 5/1996Tháng 1/2000Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Minh TriếtTrần Phong, Sáu PhongTháng 1/200028/6/2006Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Lê Thanh HảiHai Nhựt28/6/200614/10/2015Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Đinh La ThăngTư Thăng5/2/201610/5/2017Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Thiện NhânHai Nhân10/5/201717/10/2020Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Văn NênBảy Nên17/10/2020-Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh

Xem thêm

Tham khảo

Chú thích