Bùng phát virus Zika 2015–2016

Tính đến đầu năm 2016, dịch bệnh do virus Zika gây ra đã bùng phát trên diện rộng nhất trong lịch sử đang diễn ra ở châu Mỹ. Nó bắt đầu bộc phát vào tháng 4 năm 2015 tại Brasil, và sau đó lan sang các nước khác ở Nam Mỹ, Trung Mỹ và vùng biển Caribbean.

Bùng phát virus Zika ở châu Mỹ
(từ 2015 đến 2016)
Bản đồ bùng phát dịch bệnh thời điểm 22 tháng 1 năm 2016
Thời điểmtháng 4 năm 2015 đến 2016
Quốc gia[1]
Các ca đã xác nhậnCập nhật lần gần nhất
Barbados Barbados[2] 3 20 tháng 1 năm 2016
Bolivia Bolivia[3] 120 tháng 1 năm 2016
Brasil Brasil[4][a] (ước tính 1,5 triệu)30 tháng 1 năm 2016
Canada Canada[5] 4 30 tháng 1 năm 2016
Colombia Colombia[4] (ước tính 20.000)30 tháng 1 năm 2016
Curaçao Curacao[6]
Cộng hòa Dominica Cộng hòa Dominica[7] 827 tháng 1 năm 2016
Ecuador Ecuador[2] 620 tháng 1 năm 2016
El Salvador El Salvador[8] (ước tính 2.500)31 tháng 1 năm 2016
Guyane thuộc Pháp French Guiana[9] 2 8 tháng 1 năm 2016
Guadeloupe Guadeloupe[10] 1 21 tháng 1 năm 2016
Guatemala Guatemala[11] 1 27 tháng 11 năm 2015
Guyana Guyana[2] 1 21 tháng 1 năm 2016
Haiti Haiti[12] 5 21 tháng 12 năm 2015
Honduras Honduras[8] 1,000 28 tháng 1 năm 2016
Jamaica Jamaica [13] 1 30 tháng 1 năm 2016
Martinique Martinique[9] 2 8 tháng 1 năm 2016
México Mexico[8] 18 31 tháng 1 năm 2016
Nicaragua Nicaragua[6]
Panama Panama[14] 3 5 tháng 12 năm 2015
Paraguay Paraguay[15] 6 3 tháng 12 năm 2015
Puerto Rico Puerto Rico[16] 18[17] 26 tháng 1 năm 2016
Saint-Martin Saint Martin[10] 1 21 tháng 1 năm 2016
Suriname Suriname[18][19] 6 13 tháng 11 năm 2015
Hoa Kỳ Hoa Kỳ[20] 36 29 tháng 1 năm 2016
Quần đảo Virgin thuộc Mỹ Quần đảo Virgin thuộc Mỹ[6]
Venezuela Venezuela[21] 7 3 tháng 12 năm 2015
Tổng cộng ước tính 1,5 triệu+ tính đến ngày 30 tháng 1 năm 2016
a Có 3718 ca và 38 trường hợp tử vong do bệnh đầu nhỏ.[4][22]
Minh hoạ của một em bé bị tật đầu nhỏ (l.) so với một em bé mà không có đầu nhỏ (der.)

Vào tháng 1 năm 2016, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, vi rút có khả năng lây lan trong phần lớn của châu Mỹ vào cuối năm 2016[23]. Sau đó, vào tháng 2 năm 2016, WHO tuyên bố nạn dịch vi rút hiện tại là một tình trạng khẩn cấp nguy cơ đến sức khỏe công cộng toàn cầu[24][25]. Virus này chủ yếu lây lan qua muỗi Aedes aegypti, thường được tìm thấy trên khắp châu Mỹ nhiệt đới và cận nhiệt đới, và cũng lây lan thông qua muỗi Aedes albopictus,"muỗi hổ châu Á", nay đã trở nên phổ biến đến cả lưu vực Ngũ Đại Hồ của Hoa Kỳ[26].

Phần lớn các ca nhiễm vi rút Zika là không có triệu chứng, làm cho việc ước tính số người nhiễm vi rút Zika khó khăn[27]. Trong khoảng một phần năm các trường hợp, nhiễm virus Zika gây ra triệu chứng bệnh nhẹ như sốt Zika, gây ra các triệu chứng như sốt và nổi ban. Tuy nhiên, nhiễm virus Zika ở phụ nữ mang thai bị nghi ngờ có liên quan tới tình trạng chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh do người mẹ truyền vi rút sang con[28], và trong vài trường hợp, hội chứng Guillain-Barré.

Một số quốc gia đã ban hành cảnh báo du lịch, và các virus đã được phát hiện trong vài trường hợp ở Hoa Kỳ và [29] Đan Mạch[30], cũng như sáu ca ở Bồ Đào Nha[31].

Dịch tễ học

Các nhà nghiên cứu Brazil tin rằng virus Zika đến nước họ từ Polynesia trong đợt thi đấu FIFA World Cup 2014[32]. Vào tháng 5 năm 2015, vi rút Zika lần đầu tiên được xác nhận là nguyên nhân gây bùng phát dịch bệnh giống như sốt xuất huyết ở miền bắc và miền đông Brazil[33]. Trong các huyện Camacari và thành phố lân cận Salvador, thủ phủ của bang Bahia, một căn bệnh mà trước đây chưa ảnh hưởng đến bệnh nhân có các triệu chứng giống như cúm tiếp theo phát ban và đau khớp, đã được các nhà nghiên cứu từ Đại học Liên bang Bahia chỉ ra là do virus Zika khi họ sử dụng kỹ thuật phản ứng chuỗi polymerase phiên mã ngược (RT-PCR)[34]. Sự lan truyền theo một mô hình tương tự như một đợt bùng phát của virus chikungunya trong cùng một vùng, một bệnh khác trước đó chưa được người dân địa phương biết đến. Người ta phỏng đoán rằng các mô hình khí hậu El Niño một phần chịu trách nhiệm.[cần dẫn nguồn]. Virus đến Colombia vào tháng 10[35] và các nước khác ở châu Mỹ Latinh bao gồm cả vùng biển Caribbean trong tháng 11 và tháng mười hai. Các ca được xác nhận hiện nay đã được ghi nhận trong phần lớn Nam và Trung Mỹ và vùng Caribê[36].

Có các ca cũng đã được báo cáo nhập cảnh từ Nam Mỹ vào châu Âu và Hoa Kỳ. Một trường hợp là một người du lịch quay trở lại tháng 3 năm 2015 đến Italia từ Brazil[37]. Một vài ca nhiễm vi rút Zika nhập cảnh đã được báo cáo tại Hoa Kỳ[38] và Úc[39].

Vào tháng 1/2016, ba trường hợp đã được báo cáo trong Vương quốc Anh[40] và bốn ca ở Canada[5]. Hai trường hợp bao gồm khách du lịch quay trở lại Thụy Sĩ từ Haiti và Colombia, và một trường hợp của một người đàn ông Đan Mạch, người trở về, sau khi thăm Trung và Nam Mỹ[41].

Chú thích