Bộ Hồng hoàng

(Đổi hướng từ Bucerotiformes)

Bộ Hồng hoàng hay bộ Mỏ sừng (tên khoa học: Bucerotiformes) là một bộ chim bao gồm hồng hoàng và đầu rìu.[1] Các loài chim thuộc bộ này ban đầu được xếp trong bộ Coraciiformes (bộ Sả).[2][3][4] Nhóm này phân bố ở châu Phi, châu Á, châu ÂuMelanesia.

Bộ Hồng hoàng
Thời điểm hóa thạch: Thế Eocen - nay
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Animalia
Ngành (phylum)Chordata
Lớp (class)Aves
NhánhPicocoraciae
Bộ (ordo)Bucerotiformes
Fürbringer, 1888
Các họ

Phân loại

Bucerotiformes 

 

Upupidae – đầu rìu

Phoeniculidaeđầu rìu gỗ

Bucorvidaehồng hoàng đất

Bucerotidae – hồng hoàng


Mối quan hệ phát sinh loài giữa các họ dựa trên nghiên cứu lớn công bố năm 2015 của Richard Prum và các đồng nghiệp.[5]

Hệ thống học

Theo truyền thống, các họ của bộ Bucerotiformes được xếp trong bộ Sả (Coraciiformes)[6]

Tuy nhiên, một số nghiên cứu phát sinh chủng loài gần đây đã cho thấy bộ Sả như định nghĩa truyền thống là cận ngành trong mối quan hệ với bộ Gõ kiến (Piciformes)[7][8].

Một số phân tích di truyền[8][9][10][11][12][13] và hình thái[14] hỗ trợ mối quan hệ chị-em giữa Coraciiformes và Piciformes thì một nghiên cứu khác có siêu ma trận quy mô lớn nhưng thưa lại gợi ý về mối quan hệ chị-em giữa Bucerotiformes và Piciformes.[15]

Biểu đồ theo nhánh vẽ theo Hackett et al. như sau[8]:

 Coraciiformes 

Meropidae

Brachypteraciidae

Coraciidae

Alcedinidae

Momotidae

Todidae

Piciformes

 Bucerotiformes 

Bucerotidae

Bucorvidae

Upupidae

Phoeniculidae

Trogoniformes

Leptosomatiformes

Như thế, để đảm bảo tính đơn ngành của bộ Sả thì phải công nhận bộ mới là Bucerotiformes bao gồm các họ Bucerotidae, Bucorvidae, UpupidaePhoeniculidae[16][17]. Bộ Sả khi đó chỉ còn lại các họ Brachypteraciidae, Coraciidae, Alcedinidae, Momotidae, TodidaeMeropidae[18]. Bộ Sả như định nghĩa này và bộ Gõ kiến có quan hệ chị - em, tổ hợp của chúng là chị - em với Bucerotiformes, và cả ba bộ này cùng nhau là chị - em với họ Trogonidae, họ duy nhất của bộ Trogoniformes. Bộ Leptosomatiformes với đại diện duy nhất Leptosomus discolor là nhánh có quan hệ chị - em với tổ hợp của 4 bộ trên[19].

Tham khảo

Thư mục

  • Gonzalez, J.-C.T.; Sheldon, B.C.; Collar, N.J.; Tobias, J.A. (2013). “A comprehensive molecular phylogeny for the hornbills (Aves: Bucerotidae)”. Molecular Phylogenetics and Evolution. 67 (2): 468–483. doi:10.1016/j.ympev.2013.02.012. PMID 23438388.