Chiến tranh Iraq

Chiến tranh Iraq
	Một phần của Chiến tranh chống khủng bố
	; Theo chiều kim đồng hồ, bắt đầu từ ảnh phía trên bên trái: lính liên quân tuần phòng tại Samarra; kéo đổ tượng Saddam Hussein tại Quảng trường Firdos; một người lính quân đội Iraq nạp lại đạn trong một cuộc tấn công; một quả bom nổ tại Nam Baghdad.
Thời gian	20 tháng 3 năm 2003 – 18 tháng 12 năm 2011; (8 năm, 8 tháng và 28 ngày)
Địa điểm	Iraq
Kết quả	Lực lượng Đa Quốc gia do Hoa Kỳ dẫn đầu chiến thắng. Chế độ độc tài Saddam Hussein bị lật đổ.; Hoa Kỳ rút quân vào ngày 26 tháng 12 năm 2011.; Phiên tòa xét xử tội ác chống lại loài người của chế độ Saddam Hussein được thành lập.; Tiếp tục xung đột giữa các bè phái Iraq.;
Tham chiến
Giai đoạn đầu (2003); Hoa Kỳ; Anh Quốc; Úc; Ba Lan; Peshmerga; Hỗ trợ:; Canada; Hà Lan	Giai đoạn đầu (2003); Ba'athist Iraq; Ansar al-Islam
Giai đoạn sau; (2003–11); Hoa Kỳ; Anh Quốc ; Úc; România; Azerbaijan; Kuwait; Estonia; El Salvador; Bulgaria; Moldova; Albania; Ukraina; Đan Mạch; Cộng hòa Séc; Hàn Quốc; Singapore; Croatia; Bosna và Hercegovina; Macedonia; Latvia; Ba Lan; Kazakhstan; Mông Cổ; Gruzia; Tonga; Nhật Bản; Armenia; Slovakia; Litva; Ý; Na Uy; Hungary; Hà Lan; Bồ Đào Nha; New Zealand; Thái Lan; Philippines; Honduras; Cộng hòa Dominica; Tây Ban Nha; Nicaragua; Iceland; Chính phủ mới của Iraq Quân đội Iraq; Những người con của Iraq (Awakening Council); Hỗ trợ:; Iran; Iraqi Kurdistan Peshmerga;	Giai đoạn sau (2003–11); Trung thành quân Ba'ath; Hỗ trợ:; Syria Quân phiến loạn dòng Sunni Al-Qaeda (2004–06); Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant (from 2006); Quân Hồi giáo Iraq; Ansar al-Sunnah (2003–07); Hỗ trợ:; Syria Quân phiến loạn dòng Shia Quân Mahdi; Special Groups; Asa'ib Ahl al-Haq; ; Hỗ trợ:; Iran Quds Force;
Chỉ huy và lãnh đạo
Jalal Talabani ; Ibrahim al-Jaafari; Nouri al-Maliki; Massoud Barzani; Masrour Barzani; Abdul Sattar Abu Risha (KIA); Ahmad Abu Risha; Barack Obama; George W. Bush; Ray Odierno; David Petraeus; George W. Casey, Jr.; Ricardo Sanchez; Tommy Franks;	Saddam Hussein; (POW) ☠; Qusay Hussein (KIA); Uday Hussein (KIA); Tariq Aziz (POW) Izzat Ibrahim ad-Douri; Abu Omar al-Baghdadi (KIA); Abu Musab al-Zarqawi (KIA); Abu Ayyub al-Masri (KIA); Muqtada al-Sadr; Abu Deraa; Ishmael Jubouri; Abu Abdullah al-Shafi'i (POW)
Lực lượng
Lực lượng Iraq; 650,000 (Quân đội: 273,000, Cảnh sát: 227,000, FPS: 150,000); USF-I\|Lực lượng Hoa Kỳ; 50,000 (current) ; Peshmerga; 50,000 invasion; ~375,000 current; Lực lượng Đa quốc gia - Iraq (2003-2004); ~300,000; Liên quân (2004-2010); 176,000 at peak ; ; Awakening militias; ~103,000 (2008) Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ: ~3,000–10,000 Tổng: ~365,000 (invasion)Tổng: 1.347.970–1.354.970+ (current)	Quân Iraq: 375,000 (thời Saddam Hussein) Phiến quân; ~70,000 (vào 9/07); Quân Mahdi; ~60,000 ; al-Qaeda/others; 1,300+PKK: ~4,000–8,000.
Thương vong và tổn thất
Iraqi Security Forces (post-Saddam): 11,900 killed; 94 MIA/POW Total: 375,000+ (invasion) Total: 135,300–139,300+ (current)Coalition Forces; Killed: 4,735 (4,417 U.S., 179 U.K., 139 other); Missing or captured (U.S.): 1; Wounded: 31,716 U.S., 315 U.K.; Injured/diseased/other medical:** 47,541 U.S., 3,598 U.K. Contractors; Killed: 1,323 (U.S. 244); Missing or captured: 16 (U.S. 5); Wounded & injured: 10,569 Awakening Councils; Killed:760+ Turkish Armed Forces:; 27 killed Total killed: 18,795	Iraqi combatant dead (invasion period): 13,500–45,000 Insurgents (post-Saddam): ~55,000 Detainees: 8,300 (U.S.-held); 24,200 (Iraqi-held)PKK: 537 killed (Turkish claim), 9 killed (PKK claim), 230 (official army figures claim)
	Documented "unnecessary" violent civilian deaths, Iraq Body Count – tháng 1 năm 2009: 95,158–103,819 Total excess deaths, (Lancet) – tháng 12 năm 2009: 1.366.350*** (highest estimate)For more information see: Casualties of the Iraq War
	Contractors (U.S. government) perform "highly dangerous duties almost identical to those performed by many U.S. troops."; * "injured, diseased, or other medical" – required medical air transport. U.K. number includes "aeromed evacuations"; ***Total deaths include all additional deaths due to increased lawlessness, degraded infrastructure, poorer healthcare, etc.

Chiến tranh Iraq hay Chiến dịch Giải phóng Iraq^[45] theo cách gọi của Chính phủ Hoa Kỳ là một cuộc chiến tranh diễn ra tại Iraq từ ngày 20 tháng 3 năm 2003^[46]^[47] đến ngày 18 tháng 12 năm 2011, giữa một bên là Lực lượng Đa Quốc gia do Hoa Kỳ dẫn đầu với một bên là chính quyền Saddam Hussein (ban đầu) và các lực lượng nổi dậy (về sau).

Lực lượng Đa Quốc gia đã lật đổ được chính quyền của Saddam Hussein. Tuy nhiên, các lực lượng nổi dậy vẫn chưa được trấn áp hoàn toàn, dẫn đến việc mặc dù Tổng thống Hoa Kỳ đã tuyên bố rút hết quân chính quân và kết thúc chiến tranh nhưng vẫn phải để lại gần 50 vạn nhân viên quân sự^{[cần dẫn nguồn]} dưới tư cách cố vấn quân sự cho chính quyền Iraq mới.^[48]^[49]^[50]

Chú thích và tham khảo

^ Cuộc xung đột này cũng được gọi là Chiến tranh vùng Vịnh thứ 2 để phân biệt nó với Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991. Ngày nay, các thuật ngữ này được sử dụng ít hơn "Chiến tranh Iraq" hay "Chiến tranh của Bush năm 2003" (tên thứ hai được sử dụng nhất là bởi các nhà hoạt động chống chiến tranh.
^ Thuật ngữ "đa quốc gia" trong Lực lượng đa quốc gia ở Iraq đã bị chỉ trích vì nhiều nước chỉ đóng góp vào lực lượng nhỏ, còn 98% của quân đội khi tấn công Iraq là lính của Hoa Kỳ và Vương quốc Anh.

Tham khảo

Liên kết ngoài

Tư liệu liên quan tới Iraq War tại Wikimedia Commons
Giải phóng Baghdad
Quân Đồng minh tiến vào Baghdad năm 2003

[45]

[46]

[47]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[48]

[49]

[50]