Chiến tranh chống khủng bố

Chiến tranh chống khủng bố hay Chiến tranh toàn cầu chống khủng bố (tiếng Anh: War on Terror hay Global War on Terrorism) là một thuật ngữ được sử dụng lần đầu tiên bởi Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush và những nhân viên cao cấp Hoa Kỳ để chỉ đến xung đột toàn cầu quân sự, chính trị, luật pháp, và tư tưởng chống các tổ chức được coi là khủng bố, cũng như những chính quyền và cá nhân hỗ trợ hay có liên quan đến họ^[52]. Thuật ngữ này chủ yếu chỉ đến các tổ chức khủng bố Hồi giáo chống Hoa Kỳ, nhất là tổ chức al-Qaeda, với mục đích "kết thúc Chủ nghĩa khủng bố quốc tế" đáp trả lại vụ tấn công vào Mỹ ngày 11 tháng 9 năm 2001 do al-Qaeda tiến hành.

Chiến tranh chống khủng bố
Theo chiều kim đồng hồ từ phía trên: Hậu quả của vụ tấn công ngày 11 tháng 9; Bộ binh Mỹ ở Afghanistan; một người lính Mỹ và thông dịch viên Afghanistan ở tỉnh Zabul, Afghanistan; vụ nổ bom xe Iraq ở Baghdad.
Thời gian 11 tháng 9 năm 2001 – 30 tháng 8 năm 2021[note 1][note 2] (de facto) (19 năm, 11 tháng, 2 tuần và 5 ngày) 11 tháng 9 năm 2001 — nay (de jure) (22 năm, 7 tháng, 1 tuần và 1 ngày) Địa điểm Trung Đông, Nam Á, Đông Nam Á, Sừng châu Phi, Hoa Kỳ, châu Âu Kết quả Các cuộc chiến tranh lớn đã kết thúc và các cuộc giao tranh ác liệt gần như chấm dứt, giao tranh quy mô nhỏ vẫn tiếp diễn ở một số nơi, nhiều nhóm khủng bố tan rã hoặc suy yếu nặng nề. Chiến tranh Afghanistan (2001–2021): Sự sụp đổ của chính quyền Taliban ở Afghanistan Sự hủy diệt của Al-Qaeda ở Afghanistan Taliban nổi dậy Chiến sự tại Tây Bắc Pakistan Cuộc tấn công của Taliban (2021) Sự sụp đổ của Kabul và Chiến thắng của Taliban Sự lưu vong của chính quyền Cộng hòa hồi giáo Afghanistan Xung đột Panjshir bắt đầu Chiến sự Iraq (2003–nay): Sự kết thúc của đảng Đảng Ba'ath tại Iraq Xử tử Saddam Hussein Nội chiến Iraq (2014-2017) Nổi dậy ở Iraq ISIL nổi dậy tại Iraq Nội chiến Syria: ISIL đánh mất toàn bộ lãnh thổ vào tháng 3 năm 2019. Cái chết của Abu Bakr al-Baghdadi vào tháng 10 năm 2019. Chiến dịch chống Al qaeda do Hoa Kỳ lãnh đạo tại Syria, nhằm vào Al qaeda. Ảnh hưởng của Nội chiến Syria Chiến tranh tại Tây Bắc Pakistan: Cái chết của Osama bin Laden vào tháng 5 năm 2011. Số lượng lớn quân nổi dậy bị giết trong khi một số chạy sang Afghanistan. Xung đột cấp thấp. Ngừng bắn và bắt đầu đàm phán hòa bình giữa TTP và chính phủ Pakistan vào tháng 11 năm 2021. Cái chết của Ayman al-Zawahiri vào tháng 7 năm 2022. Cái chết của Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi vào tháng 2 năm 2022. Cái chết của Abu al-Hasan al-Hashimi al-Qurashi vào tháng 10 năm 2022. Other: OEF Sừng châu Phi OEF Philippines
Tham chiến
Co-Belligerent States  Hoa Kỳ  Anh Quốc  Pháp  Nga Các thành viên NATO khác:  Albania  Bỉ  Bulgaria  Canada  Croatia  Cộng hòa Séc  Đan Mạch  Estonia  Đức  Hy Lạp  Hungary  Iceland  Ý  Latvia  Litva  Luxembourg  Montenegro  Hà Lan  Na Uy  Ba Lan  Bồ Đào Nha  România  Slovakia  Slovenia  Tây Ban Nha  Thổ Nhĩ Kỳ NATO-affiliated members:  Bosna và Hercegovina  Gruzia  Bắc Macedonia  Ukraina Other countries:  Afghanistan  Cameroon  Trung Quốc[1][2]  Ai Cập  Ấn Độ  Iraq  Kurdistan thuộc Iraq  Liban  Libya  Mali  Nigeria  Pakistan  Palestine  Philippines  Somalia  Somaliland  Syria Rojava  Yemen Những người tham gia khác:  Abkhazia  Algérie  Andorra[3]  Cộng hòa Artsakh  Armenia  Úc  Áo  Azerbaijan  Bahrain  Bangladesh[4]  Belarus  Benin  Brunei  Burkina Faso  Burundi  Cambodia  Chad  Colombia  Congo  Cyprus[5]  Djibouti  Cộng hòa Dominica  Đông Timor  El Salvador  Eritrea  Ethiopia  Fiji  Phần Lan  Ghana  Honduras  Indonesia  Iran  Ireland  Israel[6][7][8][9]  Nhật Bản  Jordan  Kazakhstan  Kenya  CHDCND Triều Tiên  Hàn Quốc  Kosovo  Kuwait[10]  Kyrgyzstan  Lào  Liechtenstein[11]  Malaysia  Malta  Mauritania  México  Mông Cổ  Maroc  Moldova  Myanmar    Nepal  New Zealand  Nicaragua  Niger  Bắc Síp  Oman  Panama[12]  Qatar  Rwanda  Saudi Arabia[13]  Sénégal  Serbia  Seychelles  Sierra Leone  Singapore  Nam Phi  Nam Ossetia  Sri Lanka  Sudan  Thụy Điển  Thụy Sĩ  Đài Loan  Tajikistan  Thái Lan  Togo  Tonga  Transnistria  Tunisia  Turkmenistan  Uganda  Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất  Uzbekistan  Việt Nam  Tây Sahara International missions*: NATO—ISAF Operation Enduring Freedom Allies Northern Alliance Multi-National Force – Iraq Combined Joint Task Force – Horn of Africa Combined Joint Task Force – Operation Inherent Resolve (* note: most contributing nations are included in the international operations)	IRGC-backed groups và Axis of Resistance: Iran Syria  Yemen (Supreme Political Council) Ansar Allah (Houthis) Hamas [14][15][16][17] Hezbollah [17][18][19][20][21] Tập tin:Flag of the Islamic Jihad Movement in Palestine.svg Islamic Jihad Movement in Palestine[22] Supported by: Gaddafi loyalists Bắc Triều Tiên  Commonwealth of Independent States and allies Nga  Belarus  Armenia  Azerbaijan  Kazakhstan  Kyrgyzstan  Moldova  Tajikistan  Uzbekistan  Abkhazia  South Ossetia  Transnistria  Artsakh  Cuba  Serbia  Republika Srpska NKSOF[23][24][25] Workers' Party of Korea United Socialist Party of Venezuela[26] United Russia Golden Dawn[27] Syrian Social Nationalist Party	Các nhóm khủng bố: al-Qaeda Lashkar al-Zil AQAP Ansar al-Sharia (Yemen) AQIM AQIS al-Shabaab Tahrir al-Sham Khorasan[28] Nusrat al-Islam AQKB Abdullah Azzam Brigades Tawhid al-Jihad (Gaza Strip) Abu Hafs al-Masri Brigades Imam Shamil Battalion Islamist lone wolves  ISIL Sinai Province Libya Province Jund al-Khilafah tỉnh Khorasan Yemen Province[29] Boko Haram Caucasus Province ISS Abu Sayyaf Sheikh Omar Hadid Brigade IMU Taliban East Turkestan Islamic Movement Other groups: Islamic Emirate of Waziristan Tehrik-i Taliban Pakistan Osbat al-Ansar Haqqani network TNSM Bangsamoro Islamic Freedom Fighters Lashkar al-Zil Lashkar-e-Taiba Lashkar-e-Omar Lashkar-e-Jhangvi Hizbul Mujahideen Ansaru Mullah Dadullah Front Fidai Mahaz Ansar al-Sharia (Derna, Libya) Shura Council of Benghazi Revolutionaries Ansar al-Sharia (Tunisia) Islamic Jihad Union Masked Brigade Jaish-e-Mohammed Ahrar ash-Sham Fatah al-Islam Jamaah Ansharut Tauhid Jaish al-Islam Indian Mujahideen Harkat-ul-Mujahideen Great Eastern Islamic Raiders' Front Moroccan Islamic Combatant Group Soldiers of Egypt Harkat-ul-Jihad al-Islami Rajah Sulaiman movement Salafia Jihadia Ansar al-Sharia (Mali) Ansar al-Sharia (Mauritania) Ansar al-Sharia (Morocco) Ansar al-Sharia (Libya) Ansar al-Sharia (Egypt) Ansar al-Sharia (Yarmouk Area) Turaifie group Abu Sayyaf[30] Jemaah Islamiyah[31] Former groups: JTJ (until 2004) al-Qaeda in Iraq (until 2006) Salafist Group for Preaching and Combat (until 2007) Tunisian Combatant Group (until 2011) Islamic State of Iraq (until 2013) MOJWA (until 2013) Ansar al-Islam (until 2014) Jundallah[32] Tehreek-e-Khilafat[33] (until November 2014) Hizbul Islam (until 2014) Jamaat-ul-Ahrar (until March 2015)[34] Islamic Courts Union (dis) Jamaat-ul-Ahrar (until 2015) Ansar al-Sharia (Syria) (until 2016) Hezb-e-Islami Gulbuddin (until 2016) Caucasus Emirate (until 2016) Al-Nusra Front (until 2017) Harakat Sham al-Islam (until 2017) Jund al-Aqsa (until 2017) Ansar Dine (until March 2017) [35] Al-Mourabitoun (until March 2017) [35] Ansar al-Sharia (Libya) (until May 2017) [36][37][38] Maute Group (until 2017) Rajah Sulaiman Movement (until ?) Islamic Jihad of Yemen (until ?) Black Banner Organization (until ?) Iraqi Baath Party loyalists
Chỉ huy và lãnh đạo
Joe Biden (Tổng thống 2021-nay) Rishi Sunak (Thủ tướng 2022–nay) Emmanuel Macron (Tổng thống 2017–nay) Vladimir Putin (Tổng thống 2000–2008, 2012–nay) Tập Cận Bình (Tổng bí thư 2012–nay) Lãnh đạo trước đó George W. Bush (Tổng thống 2001–2009) Barack Obama (Tổng thống 2009–2017) Donald Trump (Tổng thống 2017–2021) Liz Truss (Thủ tướng (2022) Boris Johnson (Thủ tướng 2019–2022) Tony Blair (Thủ tướng 1997–2007) Gordon Brown (Thủ tướng 2007–2010) David Cameron[39] (Thủ tướng 2010–2016) Theresa May (Thủ tướng 2016-2019) Jacques Chirac (Tổng thống 1995–2007) Nicolas Sarkozy (Tổng thống 2007–2012) François Hollande (President 2012–2017) Dmitry Medvedev (Tổng thống 2008–2012) Giang Trạch Dân (Tổng bí thư 1989–2002) Hồ Cẩm Đào (Tổng bí thư 2002–2012) Lãnh đạo khác Muhammadu Buhari (Tổng thống 2015–nay) Mahamadou Issoufou (Tổng thống 2011–nay) Idriss Deby (Tổng thống 1990–nay) Idriss Deby (Tổng thống 1990–nay) Paul Biya (Tổng thống 1982–nay) Angela Merkel (Thủ tướng 2005 –nay) Giuseppe Conte (Thủ tướng 2018–nay) Salman bin Abdulaziz Al Saud (Vua 2015 –nay) Mohammad bin Salman (Thái tử 2015 –nay) Imran Khan (Thủ tướng 2018 – nay) Narendra Modi (Thủ tướng 2014–nay) Arif Alvi (Tổng thống 2018–nay) Scott Morrison (Thủ tướng 2018-present) Recep Tayyip Erdoğan (Thủ tướng 2003–2014, Tổng thống 2014–nay) Naftali Bennett (Thủ tướng 2021–nay) Uhuru Kenyatta (Tổng thống 2013–nay) Commander-in-chief of Kenya Defence Forces Rodrigo Duterte (Tổng thống 2016–nay) Ali Khamenei (Lãnh tụ Tối cao 2001–nay) Lãnh đạo trước đó Olusegun Obasanjo (Tổng thống 1999–2007) Umaru Yar'Adua (Tổng thống 2007–2010) Goodluck Johnathan (Tổng thống 2010–2015) Gerhard Schröder (Thủ tướng 1998–2005) Silvio Berlusconi (Thủ tướng 2001–2006, 2008–2011) Romano Prodi (Thủ tướng 2006–2008) Mario Monti (Thủ tướng 2011–2013) Enrico Letta (Thủ tướng 2013–2014) Matteo Renzi (Thủ tướng 2014–2016) Paolo Gentiloni (Thủ tướng 2016–2018) Fahd bin Abdulaziz Al Saud (Vua 1981–2004) [[Abdullah của Ả Rập Xê Út| Abdullah bin Abdulaziz Al Saud]] (Vua 2004 –2011) Nayef bin Abdulaziz Al Saud (Thái tử 2011 –2012) Pervez Musharraf[note 3] (Tổng thống 1999–2008) Asif Ali Zardari (Tổng thống 2008–2013) Mamnoon Hussain (President 2013–2018) Nawaz Sharif (Thủ tướng 2013–2017) Shahid Khaqan Abbasi (Thủ tướng 2017–2018) Manmohan Singh (Thủ tướng 2004–2014) John Howard (Thủ tướng 1996–2007) Kevin Rudd (Thủ tướng 2007–2010, 2013) Julia Gillard (Thủ tướng 2010-2013) Tony Abbott (Thủ tướng 2013–2015) Malcolm Turnbull (Thủ tướng 2015–2018) Aleksander Kwaśniewski (Tổng thống 1995–2005) Ehud Barak (Thủ tướng 1999–2001) (Thủ tướng Israel) Ariel Sharon (Thủ tướng 2001–2006) Ehud Olmert (Thủ tướng 2006–2009) Benjamin Netanyahu (Thủ tướng 2009–2021) Jean Kahwaji (Tổng tư lệnh Quân đội Liban) Mwai Kibaki (Tổng thống 2002–2013) Gloria Macapagal Arroyo (Tổng thống 2001–2010) Benigno Aquino III (Tổng thống 2010–2016)	Ali Khamenei (Lãnh tụ tối cao 1989-nay) Bashar al-Assad (Tổng thống 2000–nay) Ismail Haniya (Thủ tướng, 2006–nay) Hassan Nasrallah (Tổng bí thư, 1992–nay)	al-Qaeda Osama bin Laden † (Founder and first Emir of al-Qaeda) Ayman al-Zawahiri † (Current Emir of al-Qaeda) Saif al-Adel (al-Qaeda Military Chief) Abu Musab al-Zarqawi † (Emir of al-Qaeda in Iraq) Ilyas Kashmiri † (Commander of Lashkar al-Zil) Qasim al-Raymi (Emir of AQAP) Abdelmalek Droukdel (Emir of AQIM) Mokhtar Belmokhtar † (Emir of AQWA) Asim Umar (Emir of AQIS) Ahmad Umar (Emir of al-Shabaab) Abu Mohammad al-Julani (Emir of al-Nusra Front) Muhsin al-Fadhli † (Leader of Khorasan Group)[40] ISIL Abu Bakr al-Baghdadi † (Caliph of ISIL) Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi  † (Caliph of ISIL) Abu Ala al-Afri † (Deputy Emir of ISIL)[41][42][43] Abu Muslim al-Turkmani † (Deputy Leader, Iraq)[44] Abu Suleiman al-Naser † (Head of War Council)[45] Abu Mohammad al-Adnani † (Spokesperson for ISIL) Abu Omar al-Shishani † (Senior ISIL commander) Abu Nabil al-Anbari † (ISIL Emir of North Africa) Abu Abdullah al-Filipini † (ISIL Emir of Southeast Asia) Mohammed Abdullah (ISIL Emir of Derna) Ali Al Qarqaa (ISIL Emir of Nofaliya) Hafiz Saeed Khan †[46] (ISIL Emir of Wilayat Khorasan) Usman Ghazi[47][48] Abubakar Shekau[49] (Emir of Boko Haram) Taliban Mohammed Omar (1st Supreme Commander of the Taliban)(2001-2013) Akhtar Mansour (2nd Supreme Commander of the Taliban) † Hibatullah Akhundzada (Current & 3rd Supreme Commander of the Taliban) Quetta Shura (Senior Taliban council) Abdul Ghani Baradar Obaidullah Akhund † Mohammad Fazl Dadullah Akhund † Tehrik-i-Taliban Maulana Fazlullah (Emir of Tehrik-i-Taliban Pakistan) Haqqani Network Jalaluddin Haqqani † (leader of the Haqqani network) Sirajuddin Haqqani East Turkestan Islamic Movement Abdul Haq  †(Emir of the East Turkestan Islamic Movement) Abdullah Mansour (Emir of the East Turkestan Islamic Movement)
Thương vong và tổn thất
1.350.000 - 2.000.000+ bị giết tổng thể[50][51]

Dưới thời của chính quyền Tổng thống Barack Obama (20/1/2009-20/1/2017), thuật ngữ mới được sử dụng là Overseas Contingency Operation (tạm dịch "Chiến dịch Ngẫu nhiên Hải ngoại") nhưng thuật ngữ "Chiến tranh chống khủng bố" vẫn được sử dụng thông thường trong chính trị, báo chí, và một số cơ quan chính phủ, vì thế có các Huân chương Phục vụ Chiến tranh toàn cầu chống khủng bố (Global War on Terrorism Service Medal) của Quân đội Hoa Kỳ^[53].

Tổng thống Barack Obama đã quyết định rằng sẽ không sử dụng thuật ngữ "Chiến tranh chống khủng bố" sau khi nhậm chức đồng thời tuyên bố rằng vai trò của Hoa Kỳ đã kết thúc ở Afghanistan^[54].

Xem thêm

Ghi chú

Chú thích

Liên kết ngoài