Giải Mercury

giải thưởng âm nhạc của Anh Quốc

Giải Mercury (tên gốc: Mercury Prize, trước đây tên là Mercury Music Prize) là giải thưởng âm nhạc thường niên, vinh danh album xuất sắc nhất tại Anh QuốcIreland.[1] Giải thưởng do Công nghiệp ghi âm Anh và Hiệp hội bán lẻ âm nhạc Anh Quốc thành lập năm 1992, luân phiên với giải Brit. Ban đầu, giải thưởng này được lấy tên và tài trợ bởi Mercury Communications, một nhãn hiệu của Cable & Wireless.[2] Chương trình sau này chuyển sang nhiều nhà tài trợ khác, như Technics[3] (1998–2001), Panasonic[2] (2002–2003), Nationwide Building Society (2004–2008) và Barclaycard (2009–2014).[4][5] Năm 2015, BBC là đơn vị tài trợ chính của giải thưởng,[5] sau đó vào năm 2016 có nguồn tin công bố công ty Hyundai đã ký một thỏa thuận có thời hạn 3 năm để tài trợ cho sự kiện.[6]

Giải Mercury
Biểu trưng của giải thưởng
Trao choAlbum hay nhất từ Anh Quốc và Ireland
Địa điểmAnh Quốc
Lần đầu tiên1992 (31–32 năm trước) (dưới tên Mercury Music Prize)
Trang chủmercuryprize.com

Bất kì album nào được phát hành bởi một nghệ sĩ Anh Quốc và Ireland hoặc một ban nhạc có 50% thành viên mang quốc tịch ở hai quốc gia này — đều có quyền đệ trình đến giải thưởng thông qua hãng thu âm của họ. Danh sách đề cử được chọn lựa từ một ban thẩm định độc lập gồm những nhạc sĩ, nhà đại diện, nhà sản xuất âm nhạc, nhà báo âm nhạc, nhà tổ chức liên hoan và những nhân vật khác trong ngành công nghiệp âm nhạc Anh Quốc và Ireland.[1][7][8] Giải thưởng này dành cho tất cả mọi thể loại âm nhạc, bao gồm pop, rock, folk, urban, dance, jazz, blues, điện tử và cổ điển. Buổi trao giải ("Awards Show") diễn ra vào tháng 10, sau khi công bố danh sách đề cử ("Album of the Year Launch") vào tháng 9. Thông thường, nhiều ban nhạc có album đề cử hoặc thắng giải đều gia tăng doanh số bán ra, đặc biệt với những tên tuổi chưa được biết đến.[9] Mỗi nghệ sĩ lọt vào danh sách đề cử đều nhận một chiếc cúp "Album của năm" tại lễ trao giải. Khác với nhiều giải thưởng âm nhạc, quán quân giải Mercury còn nhận một tấm séc; năm 2017, giá trị giải thưởng là 25.000 bảng Anh. Người thắng giải cũng nhận một chiếc cúp chung cuộc.[1]

Cho đến nay, PJ Harvey là nghệ sĩ duy nhất thắng nhiều hơn 1 giải (năm 2001 và 2011). Cô cũng là nữ nghệ sĩ đơn ca đầu tiên thắng giải. Alex Turner đã giành năm đề cử trên tư cách thành viên của Arctic MonkeysThe Last Shadow Puppets và có một chiến thắng. Thom Yorke có 6 đề cử, 5 lần với Radiohead và một lần với The Eraser nhưng chưa bao giờ đoạt giải.[10]

Danh tiếng

Giải Mercury có thể gây nhiều ảnh hưởng đến số đĩa bán ra của các nghệ sĩ đề cử. The Seldom Seen Kid của Elbow tăng đến 700% doanh số sau khi đoạt giải năm 2008.[11][12] Trong bài diễn văn nhận giải, trưởng nhóm Guy Garvey phát biểu rằng "Đây là điều tuyệt nhất đối với chúng tôi".[13][14] Tương tự, doanh số album của The xx cũng tăng đến 450% sau ngày thắng giải năm 2010[15][16] và nhà quán quân năm 2013, James Blake tăng đến 2.500% doanh số trên hệ thống Amazon.[17][18] Let England Shake của PJ Harvey nhảy từ hạng 181 lên hạng 24 trên bảng xếp hạng UK Albums Chart sau tuần lễ đăng quang năm 2011.[19]

Dù được đánh giá cao, nhiều người cho rằng nghệ sĩ có album đề cử hoặc thắng giải thưởng này có thể là một điềm gở trong sự nghiệp của họ.[20][21] Năm 2001, ban nhạc Gorillaz mong muốn rút đề cử cho album đầu tay cùng tên, khi tay bass Murdoc Niccals phát biểu nếu chiến thắng sẽ "giống như đeo một vật xui xẻo ("albatross") trên cổ đến vĩnh viễn".[22][23]

Theo quy định, tất cả thể loại âm nhạc đều có quyền đệ trình một cách công bằng.[1] Simon Frith, chủ tịch hội đồng giám khảo của giải Mercury, khẳng định tác phẩm được chọn là những album "mạnh nhất" mỗi năm, thay vì phân theo dòng nhạc.[24] Dù vậy, nhiều người cho rằng sự xuất hiện của nhạc cổ điển, folkjazz là bất thường so với những đề cử còn lại.[25] Những nghệ sĩ từng có một album được đề cử gồm có Sir John Tavener, Sir Peter Maxwell Davies, Gavin Bryars và Nicholas Maw. Chưa có ai trong số họ từng giành chiến thắng, đồng thời chưa có album nhạc cổ điển nào lọt vào danh sách kể từ năm 2002.

Ban tổ chức gây nhiều tranh cãi khi trao giải cho những cá nhân ít nổi bật hơn những cái tên được yêu thích.[26][27] Giải thưởng năm 1994 thuộc về Elegant Slumming của ban nhạc pop M People thay vì những album ăn khách hơn trong đề cử như Paul Weller, Blur và Pulp của dòng nhạc Britpop, hay nhóm nhạc điện tử The Prodigy.[28][29][30]

Năm 2005, nhiều nhà báo chỉ trích giải thưởng vì trao giải cho I Am a Bird Now của Antony and the Johnsons, khi họ thành lập tại Mỹ thay vì Anh Quốc như trong tiêu chí của ban tổ chức.[31][32] Năm 2006, album kết hợp giữa Isobel Campbell và Mark Lanegan, Ballad of the Broken Seas lọt vào bảng đề cử, dù Lanegan là người Mỹ và chỉ hợp lệ nhờ quốc tịch Anh của Campbell. Cùng năm đó, ban nhạc Guillemots giành được một suất trong danh sách đề cử, có thành viên xuất thân từ Brazil và Canada, dù phần lớn nhóm của họ là người Anh.[33]

Tiêu chí gần đây của giải thưởng khẳng định tất cả album hợp lệ phải được bày bán một cách toàn diện dưới định dạng CD hoặc kỹ thuật số tại Anh Quốc.[1] Tháng 9 năm 2013, nhạc công guitar và giọng ca Kevin Shields của ban nhạc My Bloody Valentine bày tỏ sự lo ngại trước giải thưởng trong một cuộc phỏng vấn với báo The Guardian; anh cáo buộc ban tổ chức "ngăn chặn" việc phát hành album của họ, m b v lọt vào danh sách đề cử vì đã tuân theo điều lệ trên.[34]

Dòng nhạc heavy metal cũng bị cho là "xem nhẹ" tại giải thưởng này; một bài báo 2013 của Vice có viết "Metal chắc chắn chưa bao giờ được để ý tới", thậm chí nó còn không xuất hiện trong mẫu thông tin danh sách chính thức: 'Giải thưởng dành cho tất cả các dòng nhạc như pop, rock, folk, urban, dance, jazz, blues, electronica, cổ điển,...'"[35] Trường hợp duy nhất bản ghi nhạc metal giành được đề cử cho giải Mercury là Troublegum của ban nhạc Therapy?. Năm 2011, chủ tịch hội đồng giám khảo Simon Frith phát biểu "[Metal] là dòng nhạc mà nhiều người không nghe đến."[36]

Danh sách rút gọn người chiến thắng và được đề cử

Thập niên 1990

NămĐoạt giảiDanh sách đề cửChân dungChú thích
1992Primal Scream – Screamadelica
  • Barry Adamson – Soul Murder
  • Erasure – Chorus
  • Jah Wobble's Invaders of the Heart – Rising Above Bedlam
  • The Jesus and Mary Chain – Honey's Dead
  • Bheki Mseleku – Celebration
  • Saint Etienne – Foxbase Alpha
  • Simply Red – Stars
  • U2 Achtung Baby
  • John Tavener & Steven Isserlis The Protecting Veil
  • Young Disciples – Road to Freedom
[37]
1993SuedeSuede
  • Apache Indian – No Reservations
  • The Auteurs – New Wave
  • Gavin BryarsJesus' Blood Never Failed Me Yet
  • Dina Carroll – So Close
  • East 17 – Walthamstow
  • PJ Harvey – Rid of Me
  • New OrderRepublic
  • Stereo MCs – Connected
  • StingTen Summoner's Tales
  • Stan Tracey – Portraits Plus
[38]
1994M People – Elegant Slumming
  • BlurParklife
  • Ian McNabb – Head Like A Rock
  • Shara Nelson – What Silence Knows
  • Michael Nyman – The Piano Concerto/MGV
  • Primal Scream – Give Out But Don't Give Up
  • The Prodigy – Music for the Jilted Generation
  • Pulp – His 'n' Hers
  • Take ThatEverything Changes
  • Therapy? – Troublegum
  • Paul Weller – Wild Wood
[39]
1995Portishead – Dummy
  • Guy Barker – Into the Blue
  • The Boo Radleys – Wake Up!
  • Elastica – Elastica
  • PJ Harvey – To Bring You My Love
  • Leftfield – Leftism
  • James MacMillan – Seven Last Words from the Cross
  • Van MorrisonDays Like This
  • OasisDefinitely Maybe
  • Supergrass – I Should Coco
  • Tricky – Maxinquaye
[40]
1996Pulp – Different Class
  • Artists for War Child – Help
  • Black Grape – It's Great When You're Straight... Yeah
  • Peter Maxwell Davies/BBC Philharmonic – The Beltane Fire / Caroline Mathilde
  • Manic Street PreachersEverything Must Go
  • Mark Morrison – Return of the Mack
  • Oasis(What's the Story) Morning Glory?
  • Courtney Pine – Modern Day Jazz Stories
  • Underworld – Second Toughest in the Infants
  • Norma Waterson – Norma Waterson
[41]
1997Roni Size/Reprazent – New Forms[40]
1998Gomez – Bring It On
  • 4hero – Two Pages
  • Asian Dub Foundation – Rafi's Revenge
  • Eliza Carthy – Red Rice
  • Catatonia – International Velvet
  • Cornershop – When I Was Born for the 7th Time
  • Massive Attack – Mezzanine
  • Propellerheads – Decksandrumsandrockandroll
  • Pulp – This Is Hardcore
  • John Surman – Proverbs & Songs
  • The VerveUrban Hymns
  • Robbie WilliamsLife thru a Lens
[40]
1999Talvin Singh – Ok
  • Thomas Adès – Asyla
  • Denys Baptiste – Be Where You Are
  • Black Star Liner – Bengali Bantam Youth Experience!
  • Blur13
  • The Chemical Brothers – Surrender
  • Faithless – Sunday 8PM
  • Manic Street PreachersThis Is My Truth Tell Me Yours
  • Beth Orton – Central Reservation
  • Kate Rusby – Sleepless
  • Stereophonics – Performance and Cocktails
  • Underworld – Beaucoup Fish
[42]

Thập niên 2000

NămĐoạt giảiDanh sách đề cửChân dungChú thích
2000Badly Drawn Boy – The Hour of Bewilderbeast
  • Richard Ashcroft – Alone with Everybody
  • ColdplayParachutes
  • M. J. Cole – Sincere
  • Death in Vegas – The Contino Sessions
  • The DelgadosThe Great Eastern
  • Doves – Lost Souls
  • Helicopter Girl – How to Steal the World
  • Leftfield – Rhythm and Stealth
  • Nicholas Maw – Violin Concerto
  • Nitin Sawhney – Beyond Skin
  • Kathryn Williams – Little Black Numbers
[43]
2001PJ Harvey – Stories from the City, Stories from the Sea
  • Basement Jaxx – Rooty
  • Elbow – Asleep in the Back
  • Goldfrapp – Felt Mountain
  • GorillazGorillaz (hủy đề cử thông qua đề nghị của ban nhạc)[44]
  • Ed Harcourt – Here Be Monsters
  • Tom McRae – Tom McRae
  • RadioheadAmnesiac
  • Susheela Raman – Salt Rain
  • Super Furry Animals – Rings Around the World
  • Turin Brakes – The Optimist LP
  • Zero 7 – Simple Things
[45]
2002Ms. Dynamite – A Little Deeper
  • Guy Barker – Soundtrack
  • The Bees – Sunshine Hit Me
  • David BowieHeathen
  • The Coral – The Coral
  • Doves – The Last Broadcast
  • The Electric Soft Parade – Holes in the Wall
  • Gemma Hayes – Night on My Side
  • Beverley Knight – Who I Am
  • Roots Manuva – Run Come Save Me
  • Joanna MacGregor – Play
  • The Streets – Original Pirate Material
[46]
2003Dizzee RascalBoy in da Corner
  • Athlete – Vehicles and Animals
  • Eliza Carthy – Anglicana
  • ColdplayA Rush of Blood to the Head
  • The Darkness – Permission to Land
  • Floetry – Floetic
  • Soweto Kinch – Conversations with the Unseen
  • Lemon Jelly – Lost Horizons
  • The Thrills – So Much for the City
  • Martina Topley-Bird – Quixotic
  • RadioheadHail to the Thief
  • Terri Walker – Untitled
[47]
2004Franz Ferdinand – Franz Ferdinand
  • Basement Jaxx – Kish Kash
  • Belle & Sebastian – Dear Catastrophe Waitress
  • Jamelia – Thank You
  • KeaneHopes and Fears
  • Snow PatrolFinal Straw
  • Joss StoneThe Soul Sessions
  • The Streets – A Grand Don't Come for Free
  • Ty – Upwards
  • Amy WinehouseFrank
  • Robert Wyatt – Cuckooland
  • The Zutons – Who Killed...... The Zutons?
[48]
2005Antony and the Johnsons – I Am a Bird Now
  • Bloc Party – Silent Alarm
  • ColdplayX&Y
  • Hard-Fi – Stars of CCTV
  • Kaiser Chiefs – Employment
  • KT Tunstall – Eye to the Telescope
  • MIAArular
  • Maxïmo Park – A Certain Trigger
  • Polar Bear – Held on the Tips of Fingers
  • Seth Lakeman – Kitty Jay
  • The Go! Team – Thunder, Lightning, Strike
  • The Magic Numbers – The Magic Numbers
[32]
2006Arctic MonkeysWhatever People Say I Am, That's What I'm Not
  • Isobel Campbell và Mark Lanegan – Ballad of the Broken Seas
  • Editors – The Back Room
  • Guillemots – Through the Windowpane
  • Richard Hawley – Coles Corner
  • Hot Chip – The Warning
  • MuseBlack Holes & Revelations
  • Zoe Rahman – Melting Pot
  • Lou Rhodes – Beloved One
  • Scritti Politti – White Bread Black Beer
  • Sway – This Is My Demo
  • Thom YorkeThe Eraser
[49]
2007Klaxons – Myths of the Near Future
  • Arctic MonkeysFavourite Worst Nightmare
  • Basquiat Strings with Seb Rochford – Basquiat Strings
  • Bat for Lashes – Fur and Gold
  • Dizzee RascalMaths + English
  • Maps – We Can Create
  • New Young Pony Club – Fantastic Playroom
  • Fionn Regan – The End of History
  • Jamie T – Panic Prevention
  • The View – Hats Off to the Buskers
  • Amy WinehouseBack to Black
  • Young Knives – Voices of Animals and Men
[50]
2008Elbow – The Seldom Seen Kid [51]
2009Speech Debelle – Speech Therapy
  • Bat for Lashes – Two Suns
  • Florence and the MachineLungs
  • Friendly Fires – Friendly Fires
  • Glasvegas – Glasvegas
  • Lisa Hannigan – Sea Sew
  • The Horrors – Primary Colours
  • The Invisible – The Invisible
  • Kasabian – West Ryder Pauper Lunatic Asylum
  • La Roux – La Roux
  • Led Bib – Sensible Shoes
  • Sweet Billy Pilgrim – Twice Born Men
[52]

Thập niên 2010

The xx, thắng giải năm 2010
Alt-J, thắng giải năm 2012
James Blake, thắng giải năm 2013
Ban nhạc Wolf Alice, chủ nhân giải thưởng năm 2018.
NămĐoạt giảiDanh sách đề cửChú thích
2010The xxxx
  • Biffy Clyro – Only Revolutions
  • Corinne Bailey Rae – The Sea
  • Dizzee RascalTongue n' Cheek
  • Foals – Total Life Forever
  • I Am Kloot – Sky at Night
  • Kit Downes Trio – Golden
  • Laura Marling – I Speak Because I Can
  • Mumford & SonsSigh No More
  • Paul Weller – Wake Up the Nation
  • Villagers – Becoming a Jackal
  • Wild Beasts – Two Dancers
[53]
2011PJ Harvey – Let England Shake
  • Adele21
  • Anna Calvi – Anna Calvi
  • Elbow – Build a Rocket Boys!
  • Everything EverythingMan Alive
  • Ghostpoet – Peanut Butter Blues & Melancholy Jam
  • Gwilym Simcock – Good Days at Schloss Elmau
  • James Blake – James Blake
  • Katy B – On a Mission
  • King Creosote & Jon Hopkins – Diamond Mine
  • Metronomy – The English Riviera
  • Tinie Tempah – Disc-Overy
[54]
2012Alt-J – An Awesome Wave
  • Ben Howard – Every Kingdom
  • Django Django – Django Django
  • Field Music – Plumb
  • Richard Hawley – Standing at the Sky's Edge
  • Michael Kiwanuka – Home Again
  • Lianne La Havas – Is Your Love Big Enough?
  • Sam Lee – Ground of its Own
  • The Maccabees – Given to the Wild
  • Plan B – ill Manors
  • Roller Trio – Roller Trio
  • Jessie WareDevotion
[55][56]
2013James Blake – Overgrown
  • Arctic MonkeysAM
  • David BowieThe Next Day
  • DisclosureSettle
  • Foals – Holy Fire
  • Jake Bugg – Jake Bugg
  • Jon Hopkins – Immunity
  • Laura Marling – Once I Was an Eagle
  • Laura Mvula – Sing to the Moon
  • Rudimental – Home
  • Savages – Silence Yourself
  • Villagers – {Awayland}
[57][58]
2014Young Fathers – Dead
  • Anna Calvi – One Breath
  • Bombay Bicycle Club So Long, See You Tomorrow
  • Damon Albarn Everyday Robots
  • East India Youth Total Strife Forever
  • FKA twigs – LP1
  • GoGo Penguin – V2.0
  • Jungle – Jungle
  • Kate Tempest – Everybody Down
  • Nick Mulvey – First Mind
  • Polar Bear – In Each and Every One
  • Royal Blood – Royal Blood
[59]
2015Benjamin Clementine – At Least for Now[60]
2016Skepta – Konnichiwa
  • Anohni – Hopelessness
  • Bat for Lashes – The Bride
  • David Bowie Blackstar
  • Jamie Woon – Making Time
  • Kano Made in the Manor
  • Laura Mvula – The Dreaming Room
  • Michael Kiwanuka – Love & Hate
  • Radiohead A Moon Shaped Pool
  • Savages – Adore Life
  • The 1975 i like it when you sleep, for you are so beautiful yet so unaware of it
  • The Comet Is Coming – Channel the Spirits
  • RadioheadA Moon Shaped Pool
  • Savages – Adore Life
  • Jamie Woon – Making Time
[61]
2017Sampha – Process
  • alt-J – Relaxer
  • The Big Moon – Love in the 4th Dimension
  • Blossoms – Blossoms
  • Loyle Carner – Yesterday's Gone
  • Dinosaur – Together, As One
  • Glass Animals – How to Be a Human Being
  • J Hus – Common Sense
  • Ed Sheeran÷
  • Stormzy – Gang Signs & Prayer
  • Kate Tempest – Let Them Eat Chaos
  • The xxI See You
[62]
2018Wolf AliceVisions of a Life
  • Arctic MonkeysTranquility Base Hotel & Casino
  • Everything EverythingA Fever Dream
  • Everything Is Recorded – Everything Is Recorded
  • Florence + the MachineHigh as Hope
  • Jorja Smith – Lost & Found
  • King Krule – The Ooz
  • Lily AllenNo Shame
  • Nadine Shah – Holiday Destination
  • Noel Gallagher's High Flying Birds – Who Built the Moon?
  • Novelist – Novelist Guy
  • Sons of Kemet – Your Queen Is a Reptile
[63]
2019Dave — Psychodrama
  • The 1975A Brief Inquiry Into Online Relationships
  • Fontaines D.C. — Dogrel
  • SEED Ensemble — Driftglass
  • Foals — Everything Not Saved Will Be Lost – Part 1
  • Little Simz — Grey Area
  • Anna Calvi — Hunter
  • Idles — Joy as an Act of Resistance
  • slowthai — Nothing Great About Britain
  • Cate Le Bon — Reward
  • Nao — Saturn
  • Black Midi — Schlagenheim
[64]

Thập niên 2020

NămĐoạt giảiDanh sách đề cửChân dungChú thích
2020Michael Kiwanuka – Kiwanuka
  • Anna Meredith – Fibs
  • Charli XCXHow I'm Feeling Now
  • Dua LipaFuture Nostalgia
  • Georgia – Seeking Thrills
  • Kano – Hoodies All Summer
  • Lanterns on the Lake – Spook the Herd
  • Laura Marling – Song for Our Daughter
  • Moses Boyd – Dark Matter
  • Porridge Radio – Every Bad
  • Sports Team – Deep Down Happy
  • Stormzy – Heavy Is the Head
[65]
[66]
2021Arlo Parks – Collapsed in Sunbeams
  • Berwyn – Demotape/Vega
  • Black Country, New Road – For the First Time
  • Celeste – Not Your Muse
  • Floating Points, Pharoah Sanders và London Symphony Orchestra – Promises
  • Ghetts – Conflict of Interest
  • Hannah Peel – Fir Wave
  • Laura Mvula – Pink Noise
  • Mogwai – As the Love Continues
  • Nubya Garcia – Source
  • Sault – Untitled (Rise)
  • Wolf AliceBlue Weekend
[67]
[68]

Các kỷ lục

Nghệ sĩ giành nhiều chiến thắng

2 lần chiến thắng
  • PJ Harvey

Nghệ sĩ giành nhiều đề cử

Danh sách dưới đây được liệt kê cho những ban nhạc/nghệ sĩ có từ hai đề cử trở lên với cùng một nghệ danh. Danh sách không bao gồm những lần xuất hiện trong các nhạc phẩm tuyển tập (ví dụ như Artists for War Child) hoặc các cá nhân nhận đề cử riêng với tư cách một nghệ sĩ độc tấu và thành viên nhóm nhạc (chẳng hạn như Robbie Williams với album đơn ca Life thru a Lens và album Everything Changes của Take That).

Xem thêm

Chú thích

Chính

Liên kết ngoài