Giuse Vũ Duy Thống

Giuse Vũ Duy Thống sinh ngày 2 tháng 7 năm 1952 tại Cao Mộc^[3], nay thuộc xã Đồng Tiến, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, thuộc Giáo phận Thái Bình nhưng theo gia đình di cư vào Nam 1954. Năm 1964, ông theo học tại Tiểu chủng viện Long Xuyên.^[4] Ông là con trai trưởng trong gia đình có thân mẫu là nông dân và có bốn người con gồm hai nam hai nữ.^[5] Nghĩa phụ của ông là Giám mục Gioan Baotixita Bùi Tuần.^[6][7]

Sau đó, năm 1971, ông ra khỏi chủng viện, theo học ngành triết học tại Đại học Văn khoa Sài Gòn. Sau khi tốt nghiệp cử nhân, ông gia nhập Dòng Tên,^[4] rồi theo học thần học tại Đại chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn từ năm 1978.^[8] Ông được thụ phong linh mục ngày 26 tháng 10 năm 1985 tại Tổng Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh.

Sau khi được thụ phong, linh mục Thống được phân công về làm Phó xứ Tân Mỹ. Từ năm 1987 đến năm 1992, ông đặc trách giáo xứ Bạch Đằng, Hóc Môn, Sài Gòn. Từ năm 1992 đến năm 1993, linh mục Giuse là phụ khảo tại Đại Chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn.^[3]

Năm 1993, linh mục Vũ Duy Thống được cử đi du học tại Pháp. Ông theo học bậc cao học ngành thần học tín lý tại Viện Đại học Công giáo Paris. Năm 1998, ông trình bày luận án thạc sĩ về đề tài Khoa học và Thần học về Tôn giáo. Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ, ông trở về phục vụ tại Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh và được cử làm giáo sư Đại chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn từ 1998 đến 2009.^[3]

Ngày 4 tháng 7 năm 2001, Giáo hoàng Gioan Phaolô II bổ nhiệm ông làm giám mục phụ tá của Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, hiệu tòa Tortibulum^[9] thay cho Giám mục Louis Phạm Văn Nẫm vừa qua đời ngày 30 tháng 6 năm 2001. Lễ tấn phong của ông được tổ chức ngày 17 tháng 8 năm 2001 tại Vương cung thánh đường Đức Bà Sài Gòn, do Tổng giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn chủ phong và hai giám mục phụ phong là Giám mục Giáo phận Mỹ Tho Phaolô Bùi Văn Đọc và Giám mục Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng Giuse Ngô Quang Kiệt.^[10] Giám mục Giuse Vũ Duy Thống là nghĩa tử của Giám mục Gioan Baotixita Bùi Tuần.^[3]

Sau khi được tấn phong giám mục, ông được bầu vào Ban thường vụ Hội đồng Giám mục Việt Nam liên tục nhiệm kì VIII – nhiệm kì XIII. Năm 2001 – 2017 ông liên tục giữ chức Chủ tịch Ủy ban Văn hóa thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam.^[1][3][11] Ngày 17 tháng 3 năm 2007, ông được bổ nhiệm làm thành viên Uỷ ban Giáo hoàng về Văn hóa.^[12]

Ngày 25 tháng 7 năm 2009, Giáo hoàng Biển Đức XVI công bố sắc chỉ bổ nhiệm ông làm giám mục Giáo phận Phan Thiết,^[3] thay cho Giám mục Phaolô Nguyễn Thanh Hoan xin từ chức vì lý do sức khỏe. Ông chính thức nhậm chức tại giáo phận này vào ngày 3 tháng 9 năm 2009.

Sau lần phẫu thuật thông mạch tim, sức khỏe của Giám mục Thống đi xuống rõ rệt: bệnh viêm xoang khiến ông sốt và mệt.^[13]

Trên đường xuống nhà cơm của tòa giám mục Phan Thiết, ông đã ngã xuống đất,^[14] do ảnh hưởng của đường huyết, cùng với đó là bệnh phổi tái phát.^[15] Sau đó, ngày 27 tháng 2 năm 2017, ông hôn mê sâu và nguy kịch.^[16] Được biết, sau khi nhận được tin giám mục Thống nhập viện, nhiều nhà thờ ở Việt Nam đã dâng lễ cầu nguyện cho ông.^[17]

Ngày 28 tháng 2, Tòa giám mục Giáo phận Phan Thiết chính thức công bố tình trạng bệnh của giám mục chính tòa Giuse Vũ Duy Thống, cho biết là phổi của ông đang bị một loại virus không thể xác định hủy hoại rất nhanh.^[18]

Đến 8 giờ sáng ngày 1 tháng 3 năm 2017, ông qua đời tại bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Thành phố Hồ Chí Minh.^[19] Thi hài của ông được chuyển từ Thành phố Hồ Chí Minh về Phan Thiết cùng ngày. Các nghi thức tẩm liệm được cử hành bởi Giám mục Phêrô Trần Đình Tứ (nguyên giám mục Giáo phận Phú Cường) và Giám mục Emmanuel Nguyễn Hồng Sơn (giám mục Giáo phận Bà Rịa) cùng đông đảo các linh mục.^[20]

Tang lễ diễn ra vào lúc 9 giờ sáng thứ hai, ngày 6 tháng 3 năm 2017 tại nhà thờ chính tòa Phan Thiết do Tổng giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Phaolô Bùi Văn Đọc chủ tế, cùng đồng tế có 29 giám mục trong Hội đồng Giám mục Việt Nam, giám mục phụ tá Giáo phận Long Xuyên Giuse Trần Văn Toản giảng lễ. Về nghi thức phó dâng và từ biệt do Tổng giám mục Tổng giáo phận Huế Giuse Nguyễn Chí Linh đảm trách. Cuối cùng, các nghi thức tại phần mộ do Giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng – giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện.

Sau khi Giám mục Giuse Vũ Duy Thống qua đời, Giáo phận Phan Thiết chính thức trống tòa. Hai tuần sau khi ông qua đời, ngày 14 tháng 3 năm 2017, Tòa Thánh bổ nhiệm giám mục chính tòa Giáo phận Bà Rịa Tôma Nguyễn Văn Trâm làm giám quản Tông Tòa giáo phận này.^[21]

Giám mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm, nguyên giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian Giám mục Thống cũng đang là phụ tá tại đây, đã nhận xét về ông: "Đức cha Giuse vận dụng năng lực trí thức và năng khiếu nghệ thuật Chúa ban để loan báo Tin Mừng Đức Kitô. Những suy tư và cảm nghiệm sâu sắc về cuộc đời, những vũ điệu của ngôn từ và hình ảnh, những dòng nhạc mượt mà lắng đọng... tất cả chỉ vì tình yêu thúc bách. Dẫu có lúc chất nghệ sĩ dường như lấn át vai trò điều hành, thì tự thâm tâm vẫn luôn là ước mong theo chân Đức Kitô, từng bước một thôi, để rao giảng Tin Mừng gỡ rối cho đời như nút vòng xoay, để gieo yêu thương và hạnh phúc cho người như hạt nắng vô tư."^[4]

Giám mục Giuse Vũ Duy Thống được tấn phong giám mục năm 2001, thời Giáo hoàng Gioan Phaolô II, bởi:^[22]

• Giám mục Chủ phong: Tổng giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn.
• Hai giám mục phụ phong: Giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc, giám mục chính tòa Giáo phận Mỹ Tho và Giám mục Giuse Ngô Quang Kiệt, giám mục chính tòa Giáo phận Lạng Sơn và Cao Bằng.

Giám mục Giuse Vũ Duy Thống là giám mục phụ phong cho các giám mục:^[22]

• Năm 2008, giám mục Phêrô Nguyễn Văn Khảm, hiện đang là giám mục chính tòa Giáo phận Mỹ Tho.
• Năm 2014, giám mục Giuse Trần Văn Toản, hiện đang là giám mục chính tòa Giáo phận Long Xuyên.
• Năm 2016, giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng, hiện đang là giám mục chính tòa Giáo phận Phan Thiết.

• Đức Cha Giuse Vũ Duy Thống Giám mục Giáo phận Phan Thiết Lưu trữ 2010-01-09 tại Wayback Machine
• 3 bishops named for Vietnam Lưu trữ 2009-07-28 tại Wayback Machine