Liên đoàn Thiên văn Quốc tế

hiệp hội của các hiệp hội thiên văn học khắp nơi trên thế giới

Liên đoàn Thiên văn Quốc tế hay Hiệp hội Thiên văn Quốc tế, viết tắt theo tiếng AnhIAU (International Astronomical Union), là hiệp hội của các hiệp hội thiên văn học khắp nơi trên thế giới.

Liên đoàn Thiên văn Quốc tế
Tên viết tắtIAU
Thành lập1919
LoạiTổ chức phi lợi nhuận quốc tế về khoa học
Trụ sở chínhParis  Pháp
Vùng phục vụ
Toàn cầu
Ngôn ngữ chính
Tiếng Anh
Chủ tịch
Hà Lan Ewine F. van Dishoeck
Tổng thư ký
Bồ Đào Nha Maria Teresa V.T. Lago
Chủ quản
Hội đồng Khoa học Quốc tế (ICSU)
Trang webIAU Official website

IAU là một tổ chức phi chính phủ quốc tế, và là thành viên liên hiệp của Hội đồng Khoa học Quốc tế (ISC) [1], và của Hội đồng Quốc tế về Khoa học (ICSU) trước đây.[2][3]

Nhiệm vụ

Nó là tổ chức được biết đến với trọng trách đặt tên cho các chòm sao, sao, hành tinh, tiểu hành tinh và các thiên thể cùng các hiện tượng thiên văn.

Trong các nhóm làm việc có Nhóm phân loại hành tinh (WGPSN), có nhiệm vụ thực hiện quy ước đặt tên thiên văn và phân loại hành tinh cho các hành tinh. IAU cũng có trách nhiệm với Điện tín Thiên văn, mặc dù tổ chức này không điều hành nhóm này. Nhóm Trung tâm Tiểu hành tinh (MPC), là một trung tâm cho các vật thể phi hành tinh và phi vệ tinh tự nhiên trong Hệ Mặt Trời, cũng do IAU điều hành.

IAU được sáng lập năm 1919, theo sau một loạt các hợp tác quốc tế trên lĩnh vực thiên văn như Carte du Ciel, hay Hiệp hội Mặt Trời hay Văn phòng Thời gian Quốc tế (Bureau International de l'Heure). Giám đốc đầu tiên là Benjamin Baillaud.

IAU hiện có 9598 thành viên cá nhân, gồm chủ yếu là các nhà thiên văn chuyên nghiệp (có bằng tiến sĩ về chuyên ngành) và 63 thành viên quốc gia. 87% thành viên là nam giới; còn lại 13% là nữ giới.

Tổ chức, các ủy ban

Các ủy ban [4]
Ủy banTên gốc
C 4Lịch thiên vănEphemerides
C 5Tài liệu & dữ liệu thiên vănDocumentation & Astronomical Data
C 6Điện báo thiên văn họcAstronomical Telegrams
C 7Cơ học thiên thể và thiên văn động lực họcCelestial Mechanics & Dynamical Astronomy
C 8Kỹ thuật đo thiên vănAstrometry
C 10Hoạt động mặt trờiSolar Activity
C 12Bức xạ mặt trời và cấu trúcSolar Radiation & Structure
C 14Dữ liệu phân tử & nguyên tửAtomic & Molecular Data
C 15Nghiên cứu vật lý của sao chổi và tiểu hành tinhPhysical Study of Comets & Minor Planets
C 16Nghiên cứu vật lý của hành tinh & các vệ tinhPhysical Study of Planets & Satellites
C 19Sự quay của Trái ĐấtRotation of the Earth
C 20Vị trí & chuyển động tiểu hành tinh, sao chổi và các vệ tinhPositions & Motions of Minor Planets, Comets & Satellites
C 21Bức xạ nền thiên hà và ngoài thiên hàGalactic and Extragalactic Background Radiation
C 22Thiên thạch và bụi liên hành tinhMeteors, Meteorites & Interplanetary Dust
C 25Trắc quang thiên văn và phân cựcAstronomical Photometry and Polarimetry
C 26Sao kép và đa saoDouble & Multiple Stars
C 27Sao biến đổiVariable Stars
C 28Các thiên hàGalaxies
C 29Quang phổ saoStellar Spectra
C 30Tốc độ xuyên tâmRadial Velocities
C 31Thời gianTime
C 33Cấu trúc & động lực học của hệ thống thiên hàStructure & Dynamics of the Galactic System
C 34Vật chất giữa các saoInterstellar Matter
C 35Thể chất các saoStellar Constitution
C 36Lý thuyết khí quyển các saoTheory of Stellar Atmospheres
C 37Sao mảnh & liên kếtStar Clusters & Associations
C 40Thiên văn vô tuyếnRadio Astronomy
C 41Lịch sử thiên văn họcHistory of Astronomy
C 42Các sao nhị nguyên đóngClose Binary Stars
C 44Vật lý thiên văn năng lượng cao & không gianSpace & High Energy Astrophysics
C 45Phân loại saoStellar Classification
C 46Thiên văn học & phát triểnAstronomy Education & Development
C 47Vủ trụ luậnCosmology
C 49Plasma & nhật quyển liên hành tinhInterplanetary Plasma & Heliosphere
C 50Bảo vệ các vị trí đài quan sát hiện tại & tiềm năngProtection of Existing & Potential Observatory Sites
C 51Bio-thiên văn họcBio-Astronomy
C 52Thuyết tương đối trong thiên văn học cơ bảnRelativity in Fundamental Astronomy
C 53Hành tinh ngoài hệ mặt trời (WGESP)Extrasolar Planets (WGESP)
C 54Đo giao thoa quang học & hồng ngoạiOptical & Infrared Interferometry
C 55Thông tin thiên văn với công chúngCommunicating Astronomy with the Public

Các đại hội

Các đại hội và Chủ tịch IAU [5][6]
Nr.NămĐịa điểmNhiệm kỳChủ tịch
32.IAU 20242024-2027
31.IAU 2021 Busan2021-2024
30.IAU 2018 Viên2018-2021 Ewine F. van Dishoeck
29.IAU 2015 Honolulu2015-2018 Silvia Torres-Peimbert
28.IAU 2012 Bắc Kinh2012-2015 Norio Kaifu
27.IAU 2009 Rio de Janeiro2009-2012 Robert Williams
26.IAU 2006 Prague2006-2009 Catherine Jeanne Cesarsky
25.IAU 2003 Sydney2003-2006 Ronald D. Ekers
24.IAU 2000 Manchester2000-2003 Franco Pacini (1939-2012)
23.IAU 1997 Kyōto
22.IAU 1994 Den Haag
21.IAU 1991 Buenos Aires
20.IAU 1988 Baltimore
19.IAU 1985 New Delhi
18.IAU 1982 Patras
17.IAU 1979 Montreal
16.IAU 1976 Grenoble
15.IAU 1973 Sydney
Bt.IAU 1973 Warsaw
14.IAU 1970 Brighton
13.IAU 1967 Prague
12.IAU 1964 Hamburg
11.IAU 1961 Berkeley, CA
10.IAU 1958 Moskva
9.IAU 1955 Dublin
8.IAU 1952 Roma
7.IAU 1948 Zürich
6.IAU 1938 Stockholm
5.IAU 1935 Paris
4.IAU 1932 Cambridge, MA
3.IAU 1928 Leiden
2.IAU 1925 Cambridge
1.IAU 1922 Roma

Năm Quốc tế Thiên văn học

Năm Quốc tế Thiên văn học (International Year of Astronomy) đã được chọn và thực hiện là năm 2009. Đó là đề xuất của UNESCO trong Đại hội nghị thứ 33, và được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua tại kỳ họp Đại hội đồng thứ 62.

Năm 2009 là năm kỷ niệm 400 năm ra đời Kính thiên văn (telescope) của Galileo Galilei, và bản đăng tải Astronomia nova của Johannes Kepler, hồi thế kỷ 17.

Tham khảo

Xem thêm

Liên kết ngoài