Khoáng vật silicat

Silicat đảo ("nesosilicate", hay "orthosilicate"), gồm các tứ diện [SiO₄]⁴⁻ liên kết với nhau qua các cation kẽ hở.

• Nhóm Phenacit
  • Phenacit - Be₂SiO₄
  • Willemit - Zn₂SiO₄
• Nhóm Olivin
  • Forsterit - Mg₂SiO₄
  • Fayalit - Fe₂SiO₄
• Nhóm Granat
  • Pyrop - Mg₃Al₂(SiO₄)₃
  • Almandin - Fe₃Al₂(SiO₄)₃
  • Spessartin - Mn₃Al₂(SiO₄)₃
  • Grossular - Ca₃Al₂(SiO₄)₃
  • Andradit - Ca₃Fe₂(SiO₄)₃
  • Uvarovit - Ca₃Cr₂(SiO₄)₃
  • Hydrogrossular - Ca₃Al₂Si₂O₈(SiO₄)_1-m(OH)_4m
• Nhóm Zircon
  • Zircon - ZrSiO₄
  • Thorit - (Th,U)₂SiO₄

• Nhóm Al₂SiO₅
  • Andalusit - Al₂SiO₅
  • Kyanit - Al₂SiO₅
  • Sillimanit - Al₂SiO₅
  • Dumortierit - Al_6.5-7BO₃(SiO₄)₃(O,OH)₃
  • Topaz - Al₂SiO₄(F,OH)₂
  • Staurolit - Fe₂Al₉(SiO₄)₄(O,OH)₂
• Nhóm Humit - (Mg,Fe)₇(SiO₄)₃(F,OH)₂
  • Norbergit - Mg₃(SiO₄)(F,OH)₂
  • Chondrodit - Mg₅(SiO₄)(F,OH)₂
  • Humit - Mg₇(SiO₄)(F,OH)₂
  • Clinohumit - Mg₉(SiO₄)(F,OH)₂
• Datolit - CaBSiO₄(OH)
• Titanit - CaTiSiO₅
• Chloritoit - (Fe,Mg,Mn)₂Al₄Si₂O₁₀(OH)₄

Silicat đảo kép ("sorosilicate") có hai nhóm tứ diện (Si₂O₇)⁶⁻ (tỉ lệ 2:7).

• Hemimorphit (calamin) - Zn₄(Si₂O₇)(OH)₂·H₂O
• Lawsonit - CaAl₂(Si₂O₇)(OH)₂·H₂O
• Ilvait - CaFe²⁺₂Fe³⁺O(Si₂O₇)(OH)
• Nhóm epidot (có cả hai gốc (SiO₄)⁴⁻ và (Si₂O₇)⁶⁻)
  • Epidot - Ca₂(Al,Fe)₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
  • Zoisit - Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
  • Clinozoisit - Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
  • Tanzanit - Ca₂Al₃O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
  • Allanit - Ca(Ce,La,Y,Ca)Al₂(Fe²⁺,Fe³⁺)O(SiO₄)(Si₂O₇)(OH)
• Vesuvianit (idocrase) - Ca₁₀(Mg,Fe)₂Al₄(SiO₄)₅(Si₂O₇)₂(OH)₄

Silicat vòng ("cyclosilicate" hoặc "ring silicate"), gồm các tứ diện (Si_xO_3x)^2x- (tỉ lệ 1:3) liên kết với nhau bởi theo. Các vòng bao gồm 3-tứ diện (Si₃O₉)^6-, 4-tứ diện (Si₄O₁₂)^8- và 6-tứ diện (Si₆O₁₈)^12-.

• Vòng 3-tứ diện
  • Benitoit - BaTi(Si₃O₉)
• Vòng 4-tứ diện
  • Axinit - (Ca,Fe,Mn)₃Al₂(BO₃)(Si₄O₁₂)(OH)
• Vòng 6-tứ diện
  • Beryl/Emerald - Be₃Al₂(Si₆O₁₈)
  • Cordierit - (Mg,Fe)₂Al₃(Si₅AlO₁₈)
  • Tourmalin - (Na,Ca)(Al,Li,Mg)_3-(Al,Fe,Mn)₆(Si₆O₁₈)(BO₃)₃(OH)₄

Silicat mạch ("inosilicate"), hoặc silicat dải, bao gồm các tứ diện silicat cài vào nhau thành mạch, các tứ diện có thể là SiO₃ (tỉ lệ 1:3) đối với mạch đơn hoặc tứ diện Si₄O₁₁ (tỉ lệ 4:11) đối với mạch đôi.

Silicat mạch đơn

• Nhóm Pyroxen
  • Enstatit - phụ nhóm orthoferrosilite
    • Enstatit - MgSiO₃
    • Ferrosilit - FeSiO₃
  • Pigeonit - Ca_0.25(Mg,Fe)_1.75Si₂O₆
  • Diopsid - phụ nhóm hedenbergite
    • Diopsid - CaMgSi₂O₆
    • Hedenbergit - CaFeSi₂O₆
    • Augit - (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Si,Al)₂O₆
  • Phụ nhóm pyroxen natri
    • Jadeit - NaAlSi₂O₆
    • Aegirin (Acmit) - NaFe³⁺Si₂O₆
  • Spodumen - LiAlSi₂O₆
• Nhóm Pyroxenoit
  • Wollastonit - CaSiO₃
  • Rhodonit - MnSiO₃
  • Pectolit - NaCa₂(Si₃O₈)(OH)

Silicat mạch đôi

• Nhóm Amphibol
  • Anthophyllit - (Mg,Fe)₇Si₈O₂₂(OH)₂
  • Phụ nhóm Cumingtonit
    • Cummingtonit - Fe₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂
    • Grunerit - Fe₇Si₈O₂₂(OH)₂
  • Phụ nhóm Tremolit
    • Tremolit - Ca₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂
    • Actinolit - Ca₂(Mg,Fe)₅Si₈O₂₂(OH)₂
  • Hornblend - (Ca,Na)_2-3(Mg,Fe,Al)₅Si₆(Al,Si)₂O₂₂(OH)₂
  • Phụ nhóm amphibol natri
    • Glaucophan - Na₂Mg₃Al₂Si₈O₂₂(OH)
    • Riebeckit (asbestos) - Na₂Fe²⁺₃Fe³⁺₂Si₈O₂₂(OH)₂
    • Arfvedsonit - Na₃(Fe,Mg)₄FeSi₈O₂₂(OH)₂

Silicat lớp ("phyllosilicate" hoặc "sheet silicate") (tiếng Hy Lạp φύλλον phyllon, gồm nhiều tấm (lớp) tứ diện silicat Si₂O₅ nối với nhau (tỉ lệ 2:5).

• Nhóm serpentin
  • Antigorit - Mg₃Si₂O₅(OH)₄
  • Chrysotil - Mg₃Si₂O₅(OH)₄
  • Lizardit - Mg₃Si₂O₅(OH)₄
• Nhóm khoáng vật sét
  • Kaolinit - Al₂Si₂O₅(OH)₄
  • Illit - (K,H₃O)(Al,Mg,Fe)₂(Si,Al)₄O₁₀[(OH)₂,(H₂O)]
  • Smectit -
  • Montmorillonit - (Na,Ca)_0.33(Al,Mg)₂(Si₄O₁₀)(OH)₂·nH₂O
  • Vermiculit - (MgFe,Al)₃(Al,Si)₄O₁₀(OH)₂·4H₂O
  • Talc - Mg₃Si₄O₁₀(OH)₂
  • Palygorskit - (Mg,Al)₂Si₄O₁₀(OH)·4(H₂O)
  • Pyrophyllit - Al₂Si₄O₁₀(OH)₂
• Nhóm mica
  • Biotit - K(Mg,Fe)₃(AlSi₃O₁₀)(OH)₂
  • Muscovit - KAl₂(AlSi₃O₁₀)(OH)₂
  • Phlogopit - KMg₃Si₄O₁₀(OH)₂
  • Lepidolit - K(Li,Al)_2-3(AlSi₃O₁₀)(OH)₂
  • Margarit - CaAl₂(Al₂Si₂O₁₀)(OH)₂
  • Glauconit - (K,Na)(Al,Mg,Fe)₂(Si,Al)₄O₁₀(OH)₂
• Nhóm clorit
  • Clorit - (Mg,Fe)₃(Si,Al)₄O₁₀(OH)₂•(Mg,Fe)₃(OH)₆

Silicat khung ("tectosilicate "hoặc "framework silicate"), gồm khung tứ diện silicat SiO₂ (tỉ lệ 1:2) trong không gian ba chiều. Nhóm này chiếm gần 75% trong vỏ Trái Đất. Silicat khung đều là nhôm silicat trừ nhóm thạch anh.

• Nhóm thạch anh
  • Thạch anh - SiO₂
  • Tridymit - SiO₂
  • Cristobalit - SiO₂
• Nhóm fenspat
  • Alkali-fenspat
    • Fenspat kali
      • Microclin - KAlSi₃O₈
      • Orthocla - KAlSi₃O₈
      • Sanidin - KAlSi₃O₈
    • Anorthocla - (Na,K)AlSi₃O₈
    • Albit - NaAlSi₃O₈
  • Plagiocla fenspat
    • Anbit - NaAlSi₃O₈
    • Oligocla - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 4:1)
    • Andesin - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 3:2)
    • Labradorit - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 2:3)
    • Bytownit - (Na,Ca)(Si,Al)₄O₈ (Na:Ca 1:4)
    • Anorthit - CaAl₂Si₂O₈
• Nhóm fenspathoit
  • Nosean - Na₈Al₆Si₆O₂₄(SO₄)
  • Cancrinit - Na₆Ca₂(CO₃,Al₆Si₆O₂₄).2H₂O
  • Leucit - KAlSi₂O₆
  • Nephelin - (Na,K)AlSiO₄
  • Sodalit - Na₈(AlSiO₄)₆Cl₂
    • Hauyn - (Na,Ca)_4-8Al₆Si₆(O,S)24(SO₄,Cl)_1-2
  • Lazurit - (Na,Ca)₈(AlSiO₄)₆(SO₄,S,Cl)₂
• Petalit - LiAlSi₄O₁₀
• Scapolit group
  • Marialit - Na₄(AlSi₃O₈)₃(Cl₂,CO₃,SO₄)
  • Meionit - Ca₄(Al₂Si₂O₈)₃(Cl₂CO₃,SO₄)
• Analcim - NaAlSi₂O₆•H₂O
• Nhóm zeolit
  • Natrolit - Na₂Al₂Si₃O₁₀•2H₂O
  • Chabazit - CaAl₂Si₄O₁₂•6H₂O
  • Heulandit - CaAl₂Si₇O₁₈•6H₂O
  • Stilbit - NaCa₂Al₅Si₁₃O₃₆•17H₂O

• Deer, W.A. (1992). An introduction to the rock forming minerals. Howie, R.A., & Zussman, J. London: Longman.

• Deer, W.A. (2004). Rock-forming minerals. Quyển 4B. Framework silicates: silica minerals. Feldspathoids and the zeolites. Howie, R.A., Wise, W.S. & Zussman, J. London: Geological Society of London. tr. 982 tr.

• Hurlbut, Cornelius S. (1966). Dana's Manual of Mineralogy . ISBN 0-471-03288-3.

• Hurlbut, Cornelius S. (1985). Manual of Mineralogy. Klein, Cornelis . ISBN 0-471-80580-7.

• Mineral.galleries Lưu trữ 2008-05-14 tại Wayback Machine
• Minerals.net Lưu trữ 2008-05-13 tại Wayback Machine
• Mindat.org, mineral database Lưu trữ 2008-01-29 tại Wayback Machine
• Webmineral.com