Vương tộc York

Nhà York là một gia tộc phân nhánh của triều đại nhà Plantagenet trứ danh của Vương quốc Anh bắt đầu từ năm 1385 và chính thức tuyệt tự (ở nhánh nam chính hệ) qua cái chết của Edward Plantagenet vào năm 1499. Gia tộc này lấy tên York từ tước hiệu [Công tước xứ York; Duke of York], bắt nguồn từ Edmund xứ Langley - người con thứ 4 sống đến khi trưởng thành của Quốc vương Edward III của Anh.

Tuy nhiên, thứ khiến nhà York cạnh tranh với nhà Lancaster trong Chiến tranh Hoa Hồng nằm ở việc họ vin vào là hậu duệ thông qua họ mẹ của Lionel, Công tước xứ Clarence - người con thứ 2 sống đến khi trưởng thành của Vua Edward III, tức là dòng lớn nhất trong các dòng phân nhánh của nhà Plantagenet^[1][2]. So với nhà Lancaster, thì nhà York có quyền thừa kế ngai vàng Anh hơn nếu dựa vào [Cognatic primogeniture] - tức xét là hậu duệ của cả ông tổ và bà tổ. Tuy vậy, nếu xét về [Agnatic primogeniture] - tức xét là hậu duệ của chỉ nam giới, nhà York lại yếu thế hơn.

Gia tộc này có 3 vị Quốc vương nước Anh, bắt đầu từ Edward IV, Edward V và chấm dứt dưới thời Richard III. Sau đó, Henry VII của Anh - một người nhà Lancaster (theo phía mẹ) đã kết hôn với Elizabeth xứ York tạo nên nhà Tudor, và nhà Tudor từ James V của Scotland đã tạo nên nhà Stuart trị vì nước Anh và Scotland kế tiếp ở những thế kỉ sau.