Phương diện quân Voronezh

Phương diện quân Voronezh được thành lập ngày 7 tháng 7 năm 1942 trên cơ sở tách ra từ Phương diện quân Bryansk các đơn vị chiến lược hoạt động trong khu vực Voronezh, chống lại sự tấn công của Tập đoàn quân số 6 của Đức trong các hoạt động phòng thủ trên hướng tiếp cận thành phố Stalingrad. Phần lớn lực lượng của phương diện quân chịu trách nhiệm tấn công và tiêu diệt Tập đoàn quân số 2 của Hungary trong Trận Stalingrad và tiêu diệt Tập đoàn quân số 8 của Ý và một phần lực lượng của Cụm tác chiến Hollidt (Đức) trong Chiến dịch Sao Thổ tháng 12 năm 1942, .

Trong tháng 1 và tháng 2 năm 1943, phương diện quân là lực lượng chính thực hiện Chiến dịch Voronezh-Kastornoye, làm thiệt hại một số lượng lớn sinh lực của quân Đức. Thừa thắng lợi, theo chỉ đạo của Stavka, phương diện quân tiếp tục thực hiện Chiến dịch Ngôi Sao trong tháng 2 và tháng 3 năm 1943. Tuy nhiên, do chủ quan khinh địch, cũng như không chú ý đến tình trạng hao hụt quân số sau những chận chiến khốc liệt, Hồng quân Liên Xô đã nhận được một kết quả thảm hại so với dự kiến. Quân Liên Xô buộc phải rút khỏi thành phố Kharkov chỉ sau 28 ngày chiếm lại được từ tay quân Đức.

Mãi đến Chiến dịch phản công Belgorod-Kharkov, phương diện quân Voronezh mới nắm lại được thế chủ động chiến lược. Cùng với Phương diện quân Thảo Nguyên, các đơn vị thuộc phương diện quân cuối cùng đã thành công trong việc chiếm lại Belgorod và giải phóng Kharkov. Quân đội Đức Quốc xã từ đây không còn có thể đặt chân vào Kharkov.

Tháng 9 và tháng 10 năm 1943, các đơn vị của phương diện quân đã tham gia trận sông Dniepr, thực hiện chiến dịch Sumy-Pryluk, vượt qua Dnieper ở phía bắc và phía nam Kiev, chiếm được các đầu cầu tác chiến quan trọng trên bờ phải của nó, tạo điều kiện giải phóng Kiev và các hành động tiếp theo ở bờ phải Ukraina.

Do địa bàn tác chiến của phương diện quân được mở rộng về phía Tây, cách xa khu vực Voronezh, ngày 20 tháng 10, phương diện quân được đổi tên thành Phương diện quân Ukraina 1. Dưới cái tên này, phương diện quân đã hoàn tất quá trình tham chiến trong Thế chiến thứ hai với Chiến dịch Berlin (1945) và Chiến dịch Praha.

Tư lệnh

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1		F.I. Golikov	1900–1980	tháng 7, 1942	Trung tướng (1940)
2		N.F. Vatutin	1901–1944	tháng 7, 1942 – tháng 10, 1942	Trung tướng (1940) Thượng tướng (1942)
3		F.I. Golikov	1900–1980	tháng 10, 1942 – tháng 3, 1943	Trung tướng (1940) Thượng tướng (1943)	Nguyên soái Liên Xô (1961)
4		N.F. Vatutin	1901–1944	tháng 3, 1943 – tháng 10, 1943	Đại tướng (1943)

Ủy viên Hội đồng quân sự

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1		I.Z. Susaykov	1903–1962	tháng 7, 1942 – tháng 9, 1942	Chính ủy Quân đoàn (1938)	Thượng tướng xe tăng (1944)
2		L.Z. Mekhlis	1889–1953	tháng 9, 1942 – tháng 10, 1942	Chính ủy Quân đoàn (1942)	Thượng tướng (1944)
3		F.F. Kuznetsov	1904–1979	tháng 10, 1942 – tháng 3, 1943	Chính ủy Tập đoàn quân bậc 2 (1941) Trung tướng (1942)	Thượng tướng (1944)
4		N.S. Khrushchyov	1894–1971	tháng 3, 1943 – tháng 10, 1943	Trung tướng (1943)	Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Liên Xô (1953–1964), Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô (1958–1964)
5	Tập tin:Крайнюков, Константин Васильевич.jpg	K.V. Krainyukov	1902–1975	tháng 10, 1943	Thiếu tướng (1943)	Thượng tướng (1965)

Tham mưu trưởng

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1	Tập tin:Shevchenko F I.jpg	F.I. Shevchenko	1900–1982	tháng 7, 1942	Thiếu tướng (1942)	Trung tướng (1944)
2		M.I. Kazakov	1901–1979	tháng 7, 1942 – tháng 2, 1943	Thiếu tướng (1940) Trung tướng (1943)	Đại tướng (1955)
3		A.P. Pilipenko	1903–1944	tháng 2, 1943 – tháng 3, 1943	Thiếu tướng (1942)	Tử nạn máy bay ngày 25 tháng 3 năm 1944.
4	Tập tin:Феодосий Константинович Корженевич.jpg	F.K. Korzhenevich	1899–1972	tháng 3, 1943 – tháng 5, 1943	Thiếu tướng (1941)	Trung tướng (1943)
5		S.P. Ivanov	1907–1993	tháng 5, 1943 – tháng 10, 1943	Trung tướng (1943)	Đại tướng (1968)

1 tháng 10 năm 1942

• Tập đoàn quân 6
• Tập đoàn quân 38
• Tập đoàn quân 40
• Tập đoàn quân 60
• Tập đoàn quân không quân 2

1 tháng 1 năm 1943

• Tập đoàn quân 38
• Tập đoàn quân 40
• Tập đoàn quân 60
• Tập đoàn quân xe tăng 3
• Tập đoàn quân không quân 2

1 tháng 4 năm 1943

• Tập đoàn quân 21
• Tập đoàn quân 38
• Tập đoàn quân 40
• Tập đoàn quân 64
• Tập đoàn quân 69
• Tập đoàn quân không quân 2

1 tháng 7 năm 1943

• Tập đoàn quân cận vệ 6
• Tập đoàn quân cận vệ 7
• Tập đoàn quân 38
• Tập đoàn quân 40
• Tập đoàn quân 69
• Tập đoàn quân xe tăng 1
• Tập đoàn quân không quân 2

1 tháng 10 năm 1943

• Tập đoàn quân cận vệ 4
• Tập đoàn quân 27
• Tập đoàn quân 38
• Tập đoàn quân 40
• Tập đoàn quân 47
• Tập đoàn quân 52
• Tập đoàn quân xe tăng cận vệ 3
• Tập đoàn quân không quân 2

• Chiến dịch Voronezh (1942)
• Chiến dịch Sao Thiên Vương
• Chiến dịch tấn công chiến lược Voronezh-Kharkov
• Chiến dịch Donets
• Trận Vòng cung Kursk
• Trận sông Dniepr

• Воронежский фронт. // — Воронеж, 2005, Центр.-Чернозем. книж. изд-во.
• На Воронежском направлении. // — Воронеж, 2-е изд., 1973. Новый Оскол
• Сталинградская битва. Июль 1942 — февраль 1943: энциклопедия / под ред. М. М. Загорулько. — 5-е изд., испр. и доп. — Волгоград: Издатель, 2012. — С. 127. — 800 с.
• Фронт
• Все фронты Великой Отечественной войны
• Воронежский фронт
• Erickson, John 'Road to Stalingrad' (1983, 1999)
• Ericksson, John 'Road to Berlin' (1983, 1999)
• Glantz, David 'From the Don to the Dnepr', Frank Cass (1991)
• Nemeskürty, I. 'Untergang einer Armee'
• Ziemke, E.F. 'Stalingrad to Berlin'