Tiếng Hindko

Tiếng Hindko (ہندکو ALA-LC:Hindko) là thuật ngữ bao quát cho một nhóm phương ngữ của tiếng Lahnda (Punjab Tây) được nói bởi các dân tộc khác nhau tại một số khu vực ở tây bắc Pakistan, chủ yếu ở các tỉnh Khyber Pakhtunkhwa và Punjab.^[2] Nó cũng được nói bởi những người nhập cư sống ở Ấn Độ, những người thuộc cộng đồng Punjab lớn hơn.^[3][4]

Có một phong trào ngôn ngữ còn non trẻ,^[5] và trong những thập kỷ gần đây, những người trí thức nói tiếng Hindko đã bắt đầu quảng bá quan điểm rằng tiếng Hindko là một ngôn ngữ riêng biệt.^[6] Có một truyền thống văn học dựa trên phương ngữ Peshawar,^[7] phương ngữ đô thị của Peshawar ở phía tây bắc, và một truyền thống khác dựa trên phương ngữ của Abbottabad ở phía đông bắc.^[8]

Thuật ngữ "Hindko" là một từ tiếng Pashtun^[a] được sử dụng phổ biến nhất, có nghĩa gốc là "tiếng Ấn Độ" hoặc "tiếng (của) Hind",^[b] nhưng nó đã được phát triển để chỉ các dạng tiếng Ấn-Arya được nói ở miền bắc Tiểu lục địa Ấn Độ, trái ngược với tiếng Pashtun láng giềng, một ngôn ngữ Iran.^[9] Tiếng Hindko có thể thông hiểu với tiếng Punjab và tiếng Saraiki,^[6] và có nhiều mối quan hệ với tiếng Saraiki hơn là tiếng Punjab.^[10] Sự khác biệt với các phương ngữ Punjab khác về hình thái và âm vị học rõ rệt hơn so với khác biệt về cú pháp.^[11]

Một tên thay thế cho ngôn ngữ này là Hindki.^[12][c]