Pierre-Joseph Proudhon

Pierre-Joseph Proudhon (tiếng Pháp: [pjɛʁ ʒɔzɛf pʁudɔ̃]; phiên âm tiếng Việt: Pruđông; 15 tháng 1 năm 1809 – 19 tháng 1 năm 1865) là một nhà xã hội chủ nghĩa,^[4][5][6][7] nhà chính trị, nhà triết học, nhà kinh tế học và là người sáng lập trường phái triết học tương hỗ. Ông là người đầu tiên tuyên bố mình là một người vô trị (anarchiste),^[8][9] Ông được công nhận rộng rãi là một trong những nhà lý thuyết vô trị có ảnh hưởng nhất và được nhiều người coi là "cha đẻ của chủ nghĩa vô trị".^[10] Sau cách mạng năm 1848, Proudhon gia nhập nghị viện Pháp, rồi theo chủ nghĩa liên bang (federalist).^[11] Proudhon mô tả sự tự do mà ông theo đuổi là "sự dung hòa giữa chủ nghĩa cộng sản và tài sản".^[12] Một số người xếp tư tưởng tương hỗ này của ông vào dạng chủ nghĩa vô trị cá nhân,^[13][14][15] song số khác lại coi nó nên được xếp vào dạng chủ nghĩa vô trị xã hội.^[16][17][18]

Pierre-Joseph Proudhon
Ảnh chân dung Proudhon, chụp bởi nhiếp ảnh gia Nadar, 1862
Sinh	(1809-01-15)15 tháng 1 năm 1809 Besançon, Pháp
Mất	19 tháng 1 năm 1865(1865-01-19) (56 tuổi) Passy, Paris, Pháp
Thời kỳ	Triết học thế kỷ 19
Vùng	Triết học phương Tây
Trường phái	Chủ nghĩa vô trị Chủ nghĩa xã hội Chủ nghĩa tương hỗ
Đối tượng chính	Triết học chính trị Thuyết tài sản Chủ nghĩa vô thần
Tư tưởng nổi bật	Tài sản là trộm cắp Trật tự mà không cần quyền lực Thuyết liên bang kinh tế Thuyết tuần tiến vô trị Chủ nghĩa tương hỗ Quyền lực kép
Ảnh hưởng bởi Charles Fourier G. W. F. Hegel Alexander Herzen[1] Adam Smith[2]
Ảnh hưởng tới Edward Abramowski Mikhail Bakunin Joseph Déjacque Victor Hugo[3] Peter Kropotkin Errico Malatesta Francesc Pi i Margall Karl Marx Antero de Quental Friedrich Wilhelm Schulz Georges Sorel Max Stirner Benjamin Tucker
Chữ ký

Ông ca ngợi Napoléon Bonaparte tuy biết con người này là thiên tài của sự hủy diệt. Proudhon coi chiến tranh là quyền lực của sức mạnh, gần với quan điểm chân lý của đại bác của chính Napoléon^[19].